کسب و کار ایرانی
کسب و کار ایرانی‌ها در شبکه‌های اجتماعی
راه‌اندازی 30هزار شغل با کمک یک شبکه اجتماعی، موضوعی است که دیروز رئیس‌جمهور به آن اشاره کرد. ایرانی‌ها چطور از این بستر برای زندگی استفاده می‌کنند؟
حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان روز گذشته در اجلاس حقوق شهروندی که در سالن اجلاس سران برگزار شد، از مزیت‌های فضای مجازی و کسب‌وکارهایی که در این حوزه ایجاد شده است، سخن به میان آورد. او به‌طور مشخص نام هیچ‌کسب و کاری را نبرد، اما گفت: «یکی از شبکه‌های اجتماعی فعال در ایران، ۳۰ هزار اشتغال ایجاد کرده است.
قرارمان این است که صدها هزار شغل از این طریق ایجاد کنیم.» فعالان حوزه استارت‌آپ اعتقاد دارند با توجه به گستردگی بالای مخاطبان شبکه تلگرام در کشور به‌نظر می‌رسد، منظور روحانی همین شبکه باشد. برتری‌های شبکه مجازی تلگرام نسبت به بقیه رقبایش در ایران چیست که کسب و کارهای مجازی ترجیح می‌دهند از این شبکه بهره ببرند؟
براساس گزارش‌ها، تلگرام اکنون به‌صورت ماهانه ۱۰۰ میلیون کاربر فعال در جهان دارد. پاول دورف در ماه آوریل سال‌جاری اعلام کرد که این پیام‌رسان تنها در ایران ماهانه ۴۰ میلیون کاربر فعال دارد و مهم‌ترین اپلیکیشن پیام‌رسان در کشور ما به‌حساب می‌آید. همین میزان گسترده استفاده از یک پیام‌رسان آن را به یک محرک بالقوه در کشور تبدیل کرده است.
تقریبا می‌شود گفت که هیچ پلتفرم دیگری در کشور این قدر کاربر به‌صورت متمرکز ندارد. به همین‌خاطر است که یک اختلال کوچک در این پیام‌رسان می‌تواند تبدیل به خبر فوری بسیاری از خبرگزاری‌های داخلی شود. برای شرح محبوبیت تلگرام و شبکه‌های دیگر مانند اینستاگرام دلایل فنی و اجتماعی متنوعی می‌شود بیان کرد اما شاید مهم‌ترین عامل، پایان کار دولت دهم و سیاست‌های متفاوت دولت یازدهم در رابطه با اینترنت و فضای مجازی بوده باشد.
در دوره‌ای که پیام‌رسان‌هایی از قبیل وایبر و وی‌چت، یکی پس از دیگری، مسدود می‌شدند، تلگرام و اینستاگرام این اقبال را داشتند که در دوره‌ای مورد توجه کاربران ایرانی قرار بگیرند که فیلترینگ فوری در دستور کار دولت نبود.
یک ویترین رایگان به نام تلگرام
سوگل ثابت‌فر که یک استارت‌آپ حوزه پزشکی را راه‌اندازی کرده و سروکارش بیشتر با بیماران است، هرچند عموما خدماتش را از طریق وب‌سایت یا اپلیکیشن ارائه می‌کند اما می‌گوید، شبکه‌های اجتماعی – به‌خصوص تلگرام – کسب و کار او را به‌طور جدی رونق داده است. او در گفت و گو با همشهری در این‌باره می‌گوید: «تلگرام راه ارتباطی ما و کاربر را بهینه کرده و باعث شده ما یک ویترین داشته باشیم که تا پیش از آن به این گستردگی وجود نداشت. اینکه آدم‌ها می‌توانند ما را راحت‌تر ببینند، اتفاق مهمی است اما اتفاق مهم‌تر این است که، در فضایی مثل تلگرام مخاطبان گسترده‌ای حضور دارند. شبکه‌های اجتماعی دیگر عملا مخاطب‌های خاصی را جذب کرده‌اند. مثلا در توییتر با مخاطبی سروکار داریم که دنبال یک‌سری فکت‌های سریع می‌گردد. اینستاگرام هم معمولا محلی است که جوان‌ترها به آن سر می‌زنند. تلگرام اما با بقیه شبکه‌های اجتماعی رایج در کشور تفاوت‌های جدی دارد. سن و سال نمی‌شناسد وهرکسی با هر سنی از آن استفاده می‌کند. در شرکت ما مرد مسن هشتاد و چند ساله‌ای هست که روزنامه نمی‌خرد و اخبار را از کانال‌های خبری تلگرامی دنبال می‌کند. این شبکه‌ها کمک کرده‌اند که ما راحت، سریع و با هزینه بسیار کم دیده شویم.»
دغدغه‌هایی که وجود دارد
«درگیری استارت‌آپ‌ها یا کسب‌وکارهای کوچک با سازمان امور مالیاتی یا سیستم‌های نظارتی مثل کمیته فیلترینگ یا دولت، از مسائل مهمی است که باعث شده بسیاری از کسب و کارهای مجازی به‌صورت غیرقانونی و ثبت نشده به کارشان ادامه بدهند.» اینها را رضا الفت‌نسب، سخنگوی اتحادیه کسب و کارهای مجازی در این‌باره می‌گوید و ادامه می‌دهد: «خیلی از استارت‌آپ‌ها یا حتی کسب‌وکارهای ساده‌ای که دوست دارند فضای کاری‌شان را در حوزه مجازی گسترش بدهند، از کسب جواز و نماد اعتماد الکترونیکی یا «e نماد» - که لازمه فعالیت قانونی در فضای مجازی است - می‌ترسند.
تشکیل پرونده به‌خودی خود کار دشواری نیست اما به رسمیت نشناختن این نوع از کسب و کار مشکلات جدی زیادی ایجاد می‌کند. به ما می‌گویند، کسب و کارتان منطقی نیست چون روی کاغذ در حال ضرر دادن هستید درصورتی که مدل استارتاپی این است که 3تا 5سال باید هزینه کنیم و در نهایت پیشرفت می‌کنیم.»
این‌طور که الفت‌نسب می‌گوید، پلیس فتا هرچند وقت‌یکبار به مردم هشدار می‌دهد که مراقب کلاهبرداری باشند اما در عین حال، هنوز سازوکار رسمی و قانونی در این‌باره ارائه نشده است. در چنین فضایی کسب و کارهای ناسالم قوت می‌گیرند. افراد سالم هم به‌خاطر درگیری‌های بعدی تمایلی به گرفتن مجوز قانونی نشان نمی‌دهند؛ هرچند کلاهبرداری نمی‌کنند و مشتری‌های زیاد و ثابتی هم دارند اما در هر صورت، کارشان صورت قانونی ندارد.
در همینه زمینه :
