روستای شیلاندر در استان زنجان یکی از گزینه‌های مناسب سفر در این فصل است
خانه پروانه‌ها
مجتبی یارزمان
یکی از جذابیت‌هایی که سفر را زیباتر می‌کند رفتن به مکان‌های ناشناخته و یا کمتر شناخته‌شده است. اگر ویژگی‌های ذهنی و علایق هر فرد را بررسی کنیم، قطعا متوجه خواهیم شد که به سمت یک جاذبه و یا یک سبک خاص از مکان‌های گردشگری علاقه دارد. برخی عاشق جنگل هستند و برخی دیگر با رفتن به سمت دریا آرامش پیدا می‌کنند. بعضی دیگر از افراد سراغ جاذبه‌های تاریخی می‌روند و عده‌ای هم در کوچه پسکوچه‌های شهرها گم می‌شوند و از معاشرت با مردم آن دیار لذت می‌برند. اما آدم‌های زیادی هم در این بین هستند که تنوع را بر یکنواختی ترجیح می‌دهند و هربار که راهی سفر می‌شوند، سر از یک نقطه خاص و متفاوت در می‌آورند و به‌دنبال کشف و توسعه ناشناخته‌های زندگی خود هستند. در کشور ما هم این مکان‌ها و جاذبه‌ها کم نیستند و شاید به جرأت بتوان گفت کسی وجود ندارد که همه مکان‌ها و جاذبه‌های دیدنی و یا ناشناخته این مرز و بوم را دیده و یا از نزدیک لمس کرده باشد. یکی از این مکان‌ها که کمتر کسی شاید سراغ آن رفته باشد و خیلی اسم آن بین عموم مردم شنیده نشده باشد، روستای شیلاندر در استان زنجان است. این روستا که هم سابقه تاریخی زیادی دارد و هم از طبیعت زیبایی بهره می‌برد، در این روزهای سال شاید یکی از مقاصد متفاوت و البته جذاب برای سفر محسوب شود که هر گردشگری را می‌تواند مجذوب خود کند.
درباره شیلاندر
روستاهایی که در کشور ما وجود دارند هر کدام روایتگر بخشی از تاریخ این مرز و بوم هستند و معمولا قدمت بیشتر آنها به چندین هزار سال قبل بازمی‌گردد. اما برخی از آنها ویژگی‌های خاص و متفاوتی دارند که باعث وجود وجه تمایز در میان دیگر روستاها شده است. روستای شیلاندر در استان زنجان علاوه بر قدمتی تاریخی، یک وجه تمایز مهم دارد و آن چیزی نیست جز حالت پلکانی. چندین روستای دیگر هم در کشور با این شکل و شمایل و به‌صورت پلکانی وجود دارند که معروف‌ترین آنها ماسوله در استان گیلان است و روستای شیلاندر هم تقریبا شبیه به ماسوله ساخته شده و حالت پلکانی دارد. روستاهایی که با این ویژگی بنا می‌شوند عموما در شیب تند دامنه کوه ساخته شده‌اند که سقف خانه پایینی حیاط خانه بالایی است و به همین ترتیب همه خانه‌ها روی هم سوار می‌شوند و مانند کلاف به یکدیگر متصل می‌شوند. قدمت روستای شیلاندر را به سال‌های قبل از میلاد نسبت داده‌اند و براساس نشانه‌هایی که از این منطقه به‌دست آمده، سابقه تاریخی آن بسیار طولانی و پر‌فراز و نشیب است. روستای شیلاندر در 35کیلومتری شمال غربی شهر زنجان قرار دارد و علاوه بر زیبایی‌هایی که شکل ساخت خانه‌های روستا به آن داده، قرار‌گرفتن در میان طبیعتی زیبا و سرسبز هم باعث شده تا منظره‌ای چشم‌نواز پدید بیاید. نام این روستا در گویش محلی چیلاندر است و با وجود اینکه با نام شیلاندر در کتب رسمی به ثبت رسیده، اما هنوز هم بین بومیان منطقه با نام قدیمی چیلاندر شناخته می‌شود.
تابلوی نقاشی
هر فصلی از سال زیبایی خاص خودش را دارد و هر آدمی باتوجه به روحیات شخصی و تمایلات درونی، به آب‌وهوای خاصی علاقه دارد. اما داستان در این روستا کمی متفاوت است و به‌دلیل طبیعت متفاوت و منحصر به فردی که اطراف آن را احاطه کرده، به جرأت می‌توان گفت در تمام روزهای سال زیباست. در فصل بهار و با شروع سبز‌شدن دشت‌ها و کوه‌ها و همچنین شروع باران‌های فصلی، آب‌وهوا و مناظر بی‌بدیلی در این منطقه به چشم می‌خورد که هر بیننده‌ای را مدهوش خود می‌کند. در تابستان اما کمی فضا متفاوت شده و باوجود اینکه هوا در بسیاری از روزها به‌شدت گرم می‌شود، اما به‌عنوان یک ییلاق خوش آب‌وهوا به راحتی می‌توان روی این منطقه حساب کرد. علاوه بر وجود باغ‌های سرسبز و پرمیوه، وجود آبشار و رودخانه هم دلیلی محکم برای رفتن به سمت روستای شیلاندر در فصل تابستان است. اما در شیلاندر، پاییز، پادشاه فصل‌ها برای علاقه‌مندان به دیدن طبیعت است. برگ درختان این منطقه با شروع این فصل هر کدام‌شان به یک رنگ خاص تبدیل می‌شود و طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها کل منطقه را دربر می‌گیرد. علاقه‌مندان زیادی هستند که با شروع این فصل برای ثبت عکس‌های منحصر به فرد و همچنین کشیدن طرح و رنگ‌های زیبای اطراف این روستا، به سمت شیلاندر راهی می‌شوند. فصل زمستان هم که در این منطقه تکلیفش مشخص است. پله‌های برفی روی سقف و حیاط خانه‌ها و همچنین خط رودخانه و آبشاری که با برف و یخ احاطه شده و شاخ و برگ درختانی که محصور و یکدست سفید شده‌اند، بسیار زیبا و منحصر به فرد است.
دیدنی‌های منطقه
این منطقه به باغ‌های میوه و درختان تنومندش معروف است. وجود انبوهی از درختان که بعضا در باغ‌های شخصی به بار می‌نشینند و همچنین درختان وحشی و خودرو در دل کوه‌ها و طبیعت این منطقه، شیلاندر را به یکی از مناطق زیبا در استان زنجان تبدیل کرده است. این سرزمین یک ویژگی منحصر به فرد دیگر هم دارد که کم نیستند گردشگرانی که به این دلیل پا در این منطقه می‌گذراند و آن چیزی نیست جز وجود پروانه‌های رنگارنگ و بسیار زیبا در روستای شیلاندر. همانطور که در کوچه‌باغ‌ها قدم می‌زنید و از مناظر آن لذت می‌برید، پروانه‌های بزرگ و کوچک رنگارنگی از مقابل‌تان عبور می‌کنند که ناخودآگاه خط چشم هر بیننده‌ای را می‌دزدند و تا محو‌شدن در میان شاخ و برگ درختان با خود می‌برند. یکی از اصلی‌ترین تفریحات در اینجا همین قدم‌زدن در میان کوچه‌باغ‌ها و پیاده‌روی در دامان طبیعت است. بسیاری از کوهنوردان و طبیعت‌دوستان هم که به سمت روستای شیلاندر راهی می‌شوند، یکی از هدف‌های اصلی آنها کوهنوری در این منطقه و دیدن تصاویر بکر و دست نخورده است. البته که در نزدیکی روستا آبشاری هم وجود دارد که معمولا در بیشتر روزهای سال پرآب و خروشان است و آخر هفته‌ها میزبان علاقه‌مندان بسیاری است.
دسترسی و اقامت
اگر روزی راهی این روستا شدید و طبیعت آن را برای استراحت انتخاب کردید، حواستان به مسیر دسترسی و جاده‌های منتهی به شیلاندر باشد. این روستا از 2مسیر متفاوت دسترسی دارد که از هر کدام از آنها بروید، باید مقداری از مسیر را هم به‌صورت خاکی طی کنید تا به روستا برسید. پس هم از قبل زمان را مدیریت کنید و هم از وسیله‌ای که با آن می‌روید مطمئن باشید تا با مشکل خاصی روبه‌رو نشوید. این روستا به‌دلیل علاقه ساکنان آن به زندگی شهری، تعداد بسیار کمی سکنه دائمی دارد و بیشتر اهالی آن در شهرهای اطراف سکونت دائمی دارند و تنها به‌عنوان ییلاق و قشلاق به این منطقه سفر می‌کنند. این موضوع از آن جهت که این روستا همچنان بکر و دست‌نخورده باقی مانده و باغ‌های اطراف همچنان با همان شکل و شمایل حفظ شده‌اند می‌تواند خوب باشد اما از این نظر که روستا رفته‌رفته به سمت متروکه‌شدن در حال حرکت است و امکانات گردشگری رشد پیدا نمی‌کند، مضر است. در روستای شیلاندر امکانات اقامتی خاصی وجود ندارد و اگر تمایل به اقامت در این منطقه دارید، یا باید در اطراف روستا کمپ برپا کنید و یا برای شب به سمت روستاهای اطراف و بوم‌گردی‌هایی که وجود دارد برگردید.
