مترو 10میلیون نفری می‌شود

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

براساس طرح جامع ریلی پایتخت، شهرداری تهران موظف است حداکثر تا سال 1420، چهار خط جدید مترو شامل خطوط 8 تا 11 را احداث کرده و به بهره‌برداری برساند. این در حالی است که شهرداری در دوره جدید سعی دارد با همراهی بخش خصوصی و پیمانکارانی همچون قرارگاه خاتم‌الانبیا و شرکت مپنا، احداث 2خط 10 و 11 را در سریع‌ترین حالت ممکن احداث کرده و در اختیار شهروندان قرار دهد. نشان به آن نشان که خط 10مترو  از ماه پیش به دستگاه غول‌پیکر حفار تی‌بی‌ام (TBM) مجهز شده تا طی 5-4سال آماده شود.  از سوی دیگر احداث مسیر خط ۱۱ در آینده نزدیک کلید می‌خورد؛ به عبارتی فاز نخست آن امسال شروع شده و فاز دوم سال آینده. با این اوصاف، متروی تهران با ورود 630دستگاه واگن از طریق فاینانس چینی و ۴۲۰دستگاه واگن تولید داخل، روی ریل افتادن چندین رام قطار ملی به اضافه ماحصل قراردادهایی که با شرکت‌های واگن‌سازی بسته شده و البته توسعه خطوط فعلی و اضافه شدن خطوط جدید،  بار اصلی ترددهای شهری پایتخت را به دوش خواهد کشید. به همین خاطر، صحبت از مترویی با ظرفیت جابه‌جایی  10میلیون نفر در روز طی چند سال آینده به میان آمده است. علیرضا زاکانی، شهردار تهران نیز ابراز امیدواری کرده با جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تا سال 1405 و دوره مدیریت شهری فعلی شاهد تکمیل و بهره‌برداری از خطوط و ایستگاه‌های باقی‌مانده متروی پایتخت باشیم. در این بین، مدیرعامل شرکت متروی تهران از تأثیرات مثبت 4خط جدید مترو بر خطوط هفت‌گانه فعلی براساس مطالعات انجام‌شده خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: «مطالعات مربوط به طراحی و احداث خطوط جدید شبکه متروی تهران، خصوصیات متعدد و قابل‌توجهی دارد که تأثیرات عینی آن در روند ساخت تونل‌ها و ایستگاه‌ها مشخص خواهد شد. ازجمله مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده در بحث مطالعات خطوط جدید شبکه متروی پایتخت، بررسی آثار و نتایج احداث و بهره‌برداری از ایستگاه‌های خطوط 8 تا 11بر میزان جذب مسافر در سایر خطوط را شامل می‌شود. به‌عبارت دیگر تحقیقات انجام‌شده صرفاً به 4خط جدید محدود نمی‌شود بلکه کل شبکه مترو در این مطالعات مدنظر قرار گرفته است.» مسعود درستی در ادامه به یکی دیگر از ویژگی‌های مطالعات خطوط جدید اشاره کرده و می‌گوید: «خوشبختانه مشاوران طرح، تمامی تملک‌های مورد نیاز برای احداث تونل‌ها، ایستگاه‌ها و همچنین دپو-پارکینگ‌های خطوط 8 تا 11 را در بررسی‌های خود لحاظ کرده‌اند و تمام استملاک‌های لازم طی جلسات کارشناسی با شهرداران مناطق مربوطه، جمع‌بندی و نهایی شده است. برای نخستین‌بار در انجام مطالعات خطوط ریلی درون‌شهری از مجموعه مشاوران متعدد و متنوع در عرصه‌های مختلف ازجمله امور شهرسازی و ترافیکی استفاده شده است تا ضمن تعیین دقیق بهترین موقعیت ایستگاه‌ها و همچنین ظرفیت خطوط در دست اجرا، ضمن جذب حداکثری مسافر، بتوانیم با کمترین هزینه ممکن نسبت به ساخت خطوط جدید اقدام کنیم. در واقع بخش قابل توجهی از مطالعات به نحوه تامین منابع مالی احداث تونل‌ها و ایستگاه‌ها از محل بودجه غیرنقد شهرداری تهران یا مشارکت بخش خصوصی معطوف شده تا در روند احداث آنها با کمترین فراز و نشیب مواجه شویم.»

افزایش خطوط به جای کاهش سرفاصله
آرش خدابخش، مدیر پروژه مطالعات خطوط جدید شبکه متروی تهران نیز درباره آثار و نتایج خطوط جدید مترو بر خطوط فعلی به همشهری می‌گوید:«بدون بهره‌برداری از خطوط جدید، سرفاصله زمانی قطارها حدود 2دقیقه است؛ این در حالی است که بر مبنای محاسبات انجام شده در شبکه ۱۱ خطی متروی تهران، دیگر به هدوی (سرفاصله) ۲دقیقه نیاز نخواهیم داشت چراکه  ازدحام جمعیت در خطوط یک تا 7 کاهش پیدا می‌کند. برای مثال هم‌اکنون مسافرانی که از سمت کرج به تهران می‌آیند و می‌خواهند به سمت شمال تهران بروند، ابتدا وارد ایستگاه صادقیه در خط 5 می‌شوند و از آنجا وارد ایستگاه امام‌خمینی(ره) در خط یک می‌شوند، اما با راه‌اندازی 10کیلومتر از خط 10مترو این مسیر تغییر می‌کند و مسافران می‌توانند وارد ایستگاه وردآورد شوند و از آنجا به سمت شمال شهر بروند. در واقع با بهره‌برداری از خطوط جدید علاوه بر افزایش تعداد جابه‌جایی مسافران توسط مترو تا 10میلیون نفر سفر در روز، مدت و مسیر سفر‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند و مناطق و نقاط بیشتری از شهر زیر پوشش حمل‌ونقل ریلی قرار می‌گیرد و ترافیک در خطوط و ایستگاه‌های فعلی نیز کمتر می‌شود.»


7خط فعلی به اضافه 4خط جدید

  میزان سفر کنونی با متروی تهران با خطوط 7فعلی:
 1.5تا 2میلیون نفر سفر در روز
  میزان سفر پیش‌بینی شده صرفا با تکمیل و توسعه خطوط هفتگانه فعلی:
7/4میلیون نفر سفر در روز
  میزان سفر پیش‌بینی شده خطوط 7گانه فعلی پس از بهره‌برداری از 4خط جدید:
 6/8میلیون نفر سفر در روز
  میزان مجموع سفر پیش‌بینی شده با اضافه شدن 4خط جدید (تکمیل خطوط ریلی شهری تهران):
 10میلیون نفر سفر در روز