اقتصاد فرش در فارس رفو می‌شود

سعید دهقانی| شیراز - خبرنگار:

به راستی چه چیزی باعث شده است که مردم ایران در این روزها کمتر از پیش به فرش دستباف بها دهند؟ شاید بتوان گفت ورود رسانه‌های جمعی و بالطبع میل به جهانی شدن و آشنایی با هنر سایر ملل به هر قیمتی، دست به دست هم داده‌اند و باعث بی میلی نسل جوان نسبت به شناخت عمقی از فرهنگ سنتی خود که دستباف‌ها نیز بخشی از آن به شمار می‌رود، شده است. اما به رغم طرح تمام این مسائل که در بحث‌های جامعه شناسی مطرح می‌شوند نباید از اقتصاد نیز چشم پوشید، بلکه باید شرایط مالی هنرمندان عرصه دستباف و البته اقتصاد عموم مردم را نیز مورد چالش قرار دارد تا بتوان این نکته را روشن کرد که آیا سوسوی نوری بر آینده فرش دستباف ایرانی خواهد تابید یا نه؟

به نظر می‌آید با هوشمندی در راستای بهبود اقتصادی تولیدکنندگان بومی می‌توان تا حدودی از زوال آینده فرش‌های دستباف جلوگیری کرد. اجرای طرح بزرگ‌ترین کارگاه متمرکز تولید فرش دستباف در فارس از جمله این طرح‌هاست که به تازگی نوید بهبود و رونق اقتصاد فرش را نه تنها در استان بلکه در کشور می‌دهد.


اشتغال زایی در حوزه دستباف ها

«علی اصغر کارگریان» از تولیدکنندگان پیشکسوت فرش دستباف در استان است که قصد دارد کارگاه کوچک فرش خود را به قصد نگه داشتن این هنر و افزایش رونق بازار کسب و کار در حوزه فرش گسترش دهد و بزرگ‌ترین کارگاه متمرکز فرش را در این استان به وجود آورد.
وی در این خصوص می‌گوید: سال 1355 با چند دستگاه سیار بافندگی ساده و مواد اولیه در یکی از بخش‌های بوانات شروع به کار کردم. از آن زمان تاکنون موفق شده‌ایم گستردگی فروش را به جزدر شهرهای استان به بازارهای یزد، اصفهان و تهران نیز افزایش بدهیم.

کارگریان با بیان اینکه تاکنون فقط موفق شده است حدود 20 بافنده را در کارگاه کوچک خود به کارگیرد، نسبت به گسترش فعالیتش ابراز امیدواری می‌کند و می‌افزاید: با راه‌اندازی کارگاه جدید خواهیم توانست هر بافنده فرشی را دعوت به همکاری کنیم.وی ادامه می‌دهد: افزایش نیروها از یک سو نوعی کارآفرینی محسوب می‌شود و از سوی دیگر فرهنگ خرید و فروش فرش دستباف را حفظ می‌کند.

کارگریان اضافه می‌کند: در تمام این مدت تنها وظیفه‌ای را که بردوش خود احساس می‌کردم این بود که از بافندگان حمایت کنم؛ در واقع باید بگویم اگر در دنیا نامی از فرش و گلیم ایرانی مانده است مدیون انگشتان زنانی هستیم که با حداقل شرایط و امکانات رفاهی سعی در بافتن این میراث ملی دارند. این تولید کننده به اهمیت دستباف‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: فرش برایم آن قدر اهمیت و جذابیت داشت که بیش از 40 سال است مجذوب تار و پود این سرمایه‌های ملموس فرهنگمان شده‌ام و از این گذشته همه پسرانم با وجود داشتن تحصیلات دانشگاهی به فعالیت در این حوزه نیز مشغول هستند.


مشکلات بافندگان

یکی از زنان بافنده محلی با بیان اینکه به سختی با حقوقی که هر ماه دریافت می‌کند روزگار می‌گذراند، می‌گوید: حقوقی که از فروش فرش به دست ما می‌رسد به هیچ وجه مخارج روزانه خانواده را تأمین نمی‌کند.
«فاطمه همتی»، ادامه می‌دهد: البته تنها مهارت ما بافت فرش است و اگر در این مکان به بافت فرش مشغول نباشیم، هیچ حرفه دیگری نداریم که بتوانیم از آن طریق گذران زندگی کنیم.
یکی دیگر از زنانی که در این کارگاه مشغول به کار است به مشکل بیمه اشاره می‌کند و می‌گوید: برای بیشتر ما که دچار مشکل تنفسی هستیم کارکردن در این محیط بسیار مضر است اما بیمه نیستیم. «زهرا موسوی» با اشاره به وضعیت سلامتی خود، ادامه می‌دهد: پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی که برای بسیاری از افراد مبلغ ناچیزی به شمار می‌رود، برای ما بسیار سنگین است و نظام بیمه نیز هیچ حمایت ارزشمندی از بافندگان نمی‌کند. وی با بیان اینکه بسیاری از بافندگان فارس در وضعیت اسفناکی به سر می‌برند، می‌افزاید: ما حتی نمی‌توانیم مخارج داروهای مصرفی خود را پرداخت کنیم.


 طرح توسعه

مسئول کمیته اشتغال اداره کل تعاون و کار فارس در خصوص اهمیت این کارگاه می‌گوید: در راستای بهبود شرایط اقتصادی بافندگان و حمایت از تولید فرش دستباف در این کارگاه به جذب نیروی کار خواهیم پرداخت.

«مهدی اکبرپور» با اشاره به اینکه سپاه فجر فارس با اختصاص دادن فضایی برای این کارگاه قصد دارد به جز بحث کارآفرینی به کمیت دستباف‌های استان نیز توجه داشته باشد، ادامه می‌دهد: اگر بتوان گردش مالی فروش فرش را در بین تولیدکنندگان نیز تقسیم کنیم می‌توانیم به زنده ماندن این هنر امیدوار باشیم. وی ادامه می‌دهد: با گسترش مساحت کارگاه و ابزار تولید بیشتر مانند دار قالی می‌توانیم سایر بافندگانی را که قبلاً در خانه خود مشغول به کار بودند به صورت متمرکز در این مکان به همکاری دعوت کنیم و از این طریق به ارتقاء سطح کمی و کیفی دستباف‌ها نیز کمک خواهیم کرد.
اکبرپور می‌افزاید: زنانی که در این کارگاه‌ها کار می‌کنند حق دارند در بهترین سطح رفاهی زندگی کنند و یکی از رسالت‌های ما از برنامه ریزی طرح این کارگاه متمرکز این بوده است که بتوانیم سطح درآمد آنها را افزایش دهیم.


حل مشکل بافندگان

مسئول اتحادیه تأمین نیاز شرکت تعاونی فرش و صنایع دستباف فارس نیز با اشاره به اینکه اولین اولویت باید حل مشکل بافندگان باشد، می‌گوید: اگر بتوانیم از بافندگان حمایت کنیم خود به خود فرهنگ حمایت از هنرهای اصیل ایرانی نیز در بین عموم مردم جا می‌افتد و این نکته موجب می‌شود جامعه با تولید داخلی بیشتر ارتباط برقرار کند. دکتر «سونیا خضرایی» اضافه می‌کند: برای حل مشکل بافندگان از هیچ حمایتی دریغ نخواهیم کرد؛ چرا که معتقدیم با راه اندازی کارگاه‌های متمرکز با مصائب و مشکلات این حیطه بیشتر آشنا خواهیم شد. وی می‌افزاید: حل مشکل بیمه، پرداخت دستمزد مناسب و خدمات رفاهی برای بافندگان حداقل مواردی است که با راه اندازی این کارگاه به انجام خواهد رسید.