منابع انسانی؛ زیرساخت هر تمدن

مجید بیشه- دکتری تخصصی مدیریت منابع انسانی

در ادامه یادداشت‌های قبلی که به دلالت‌ها و مصادیق نسل تمدن‌ساز برابر منظومه فکری و سپهر اندیشه رهبر معظم انقلاب پرداخته شد، در بخش پایانی از حیث چگونگی، نگارنده تلاش دارد ضمن رعایت هم‌راستایی و انسجام یادداشت‌های قبلی و بهره‌گیری از دلالت‌ها، با رویکرد کوثری و فزاینده (نه تکاثری و حجمی) به راه‌کارهای چهارگانه اساسی (استحکام ساخت درونی، استقرار هیأت‌های اندیشه‌ورزی، نجم و الگوسازی) جهت تحقق موضوع یادشده در قالب مجموعه‌های تشکیلاتی و سازمانی اشاره کند.
همانطور که در بخش دلالت‌ها نیز اشاره شد، معظم‌له «توحید» و «عبودیت» را از پایه‌های تمدن اسلامی برشمردند، بنابراین کلیدی‌ترین و مبنایی‌ترین راهبردی که می‌تواند مسیر انقلاب اسلامی را در رسیدن به تمدن نوین اسلامی تسهیل و تسریع کند، تمرکز منابع انسانی روی «استحکام ساخت درونی خود مبتنی بر آموزه‌های اسلام ناب» و به تعبیری خودسازی است؛ استحکامی که معنویت از ارکان آن محسوب شده و با اقتضای عصر معنویت نیز هماهنگی دارد.
در پرتو معنویت و حاکمیت عقل، خردمندی و فرزانگی جلوه‌گر می‌شود؛ بنابراین اندیشه‌ورزی و متعاقب آن گفتمان‌سازی و نظریه‌پردازی موضوعیت خواهد یافت. در باب اندیشه‌ورزی آیت‌الله خامنه‌ای معتقدند: «این کار هرچه پیش برود و به آن اهتمام بشود و برایش سرمایه‌گذاری فکری و انسانی بشود، برکاتش بیشتر ظاهر خواهد شد. این اندیشه‌ورزی اهل علم و اهل فکر و خبرگان ملت، بسیار مهم است.» (1397/06/15)؛ «برویم فکری بکنیم برای فکر، برای اندیشه‌ورزی، فعال کردن اندیشه‌ها.» (1391/08/23). ایشان حتی در عالی‌ترین سطح خبرگانی، استقرار هیأت اندیشه‌ورزی را با دستور کار و کارکردهای مشخص توصیه می‌کنند: «در این مجموعه مجلس خبرگان می‌توان یک هیأت اندیشه‌ورزی را تصور کرد... که وظیفه این هیأت اندیشه‌ورز این باشد که یک نگاه کلانی بکند به مسیر انقلاب از اول تا امروز.» (1396/06/30)؛ بنابراین در فضای گفتمانی، نظریه‌پردازی مبتنی بر خردورزی و به تعبیری هیأت‌های اندیشه‌ورزی در مجموعه‌های تشکیلاتی و سازمانی است که می‌توان نسل تمدن‌ساز را شناسایی، ارزیابی و پرورش داد.
با عنایت به تأکیدهای آیت‌الله العظمی خامنه‌ای جهت میدان‌داری جوانان در عرصه‌های اصلی مدیریتی کشور در گام دوم انقلاب اسلامی و فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی ایران که معتقدند: «اگر نسل جوان وارد عرصه مدیریت شد، و مدیران ارشد نظام ازجمله جوان‌های متعهد [شدند]... آن‌وقت آن حرکت عمومی کشور طبعاً استمرار پیدا می‌کند، سرعت پیدا می‌کند و انجام می‌گیرد.» (1398/03/01)، نگارنده با بهره‌گیری از معارف قرآنی و هم‌راستا با خصوصیات نسل تمدن‌ساز که در یادداشت دوم به آنها پرداخته شد، شناسایی، به‌کارگیری و هدایت مؤثر و هوشیارانه نیروهای جوان مستعد (نجم) را از دیگر راه‌کارها معرفی می‌کند.
از این رو، هم‌راستا با پایه‌های دیگر تمدن اسلامی یعنی «کرامت انسانی (وَ لَقَدْ کرَّمْنا بَنِی آدَمَ)» و «سبک زندگی» (بیانات در 1397/11/11)، راه‌کار اهتمام به الگوسازی در مجموعه مبتنی بر سلامت اخلاقی، رفتاری و عملکردی نیز از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است به‌گونه‌ای که معظم‌له، «الگوسازی» را از اساسی‌ترین کارها برای جوانان می‌دانند: «الگوسازی، یکی از اساسی‌ترین کارهاست. ما الگوهای خوب خیلی داریم. اینقدر جوان‌های خوب، اینقدر چهره‌های نورانی – در تاریخ که بماند – در زمان خودمان داریم که همین‌قدر کافی است با تعریف هرکدام از اینها – تعریف به‌معنای معرفی کردن – یک چهره برجسته و یک الگو جلوی جوانمان بگذاریم.» (1391/02/13)؛ که این الگوسازی در مجموعه‌های سازمانی نیز می‌تواند در انسجام نسلی و تولید نرم‌افزار اداره کشور در گام دوم انقلاب نقش کلیدی و ممتازی را ایفا کند.
به‌طور خلاصه از برایند مباحث اشاره شده می‌توان چنین نتیجه گرفت که برابر وعده و سنت الهی (اِنْ تَنْصُرُوا‌الله ینْصُرْکمْ وَیثَبِّتْ أَقْدَامَکمْ «محمّد، 7»؛ وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّه وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ «قصص، 5»؛ إِنَّ‌الله یدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا «حج، 38»؛ وَلَینْصُرَنَّ‌الله مَنْ ینْصُرُهُ «حج، 40»؛ وَکانَ حَقًّا عَلَینَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ «روم، 47»)، جمهوری اسلامی ایران با نگاه وسیع فرامرزی و امتداد عمق راهبردی - از واجب‌ترین واجبات کشور – (بیانات در 1398/07/10) و با تربیت و سازماندهی مؤثر و هوشیارانه منابع انسانی تراز دولت اسلامی در قالب «بسیج سفیران تحول‌گرا، تعالی‌بخش و تمدن‌ساز» خواهد توانست در افق تمدنی انقلاب اسلامی و جایگاه رفیع مؤمنان در جهان و عرصه‌های بین‌المللی تأثیرگذار بوده و بشریت نیز از آفرینش‌های آن تأثیر بپذیرد و در نهایت با شناخت حکیمانه و درست گذشته و درس گرفتن از تجربه‌های انقلابی، گام‌های مجاهدانه و استوارتری در جهت تمدن‌سازی‌ و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه) در آینده بردارد.