جنگ، بر سر یک پیاله سوپ

مهدیا گل‌محمدی - روزنامه‌نگار

هنگامی که جنگی آغاز می‌شود، تمام ابعاد سیاسی، اجتماعی و حتی فرهنگی 2جامعه درگیر را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد، تا جایی که 2کشور می‌توانند حتی سر یک پیاله سوپ هم وارد جنگ شوند، بله سوپ!برای نمونه، جنگ روسیه و اوکراین ابعاد وسیعی داشته و دارد اما در این مطلب به اختلاف‌نظر آنها درباره یک سوپ خاص می‌پردازیم.

جنگی که بسیار واقعی بوده و هست و در نهایت هم یک بازنده داشت. ماجرا زمانی آغاز شد که چند‌دهه پیش 2کشور بر سر مالکیت سهم فرهنگی یک سوپ خاص یعنی سوپ برش (Borscht) وارد جنگ‌های لفظی شدند و بسیاری در رسانه‌های 2کشور به جای لبو و سیب‌زمینی که مواداولیه این سوپ را تشکیل می‌داد، اعصاب جبهه‌مقابل را خرد کردند. روسیه و اوکراین هر دو این سوپ را میراث فرهنگی ناملموس خود می‌دانستند و به هیچ‌عنوان کوتاه نمی‌آمدند. تا اینکه جنگ روسیه و اوکراین (البته بی‌ربط به پیاله سوپ برش) آغاز شد. حالا یونسکو برای داوری جنگ سوپی وارد میدان جنگ شده و در نهایت تصمیم گرفت این سوپ را میراث ناملموس فرهنگی اوکراین ثبت کند. بلافاصله اوکلساندر تکاچنکو، وزیر فرهنگ اوکراین ضمن استقبال از این تصمیم یونسکو گفته: «ما پیروز جنگ (سوپ) برش شدیم!» سوپ برش که در ایران و به‌ویژه استان‌های شمالی کشور بسیار شناخته شده است معمولا با رنگ قرمز لبو - چغندر - شهرت دارد اما با چغندر سبز و سفید هم تهیه می‌شود. اگرچه در اوکراین این سوپ غذای ملی نام گرفته، اما در روسیه و کشورهای دیگر بلوک شرق سابق چون لهستان هم به‌صورت گسترده در فهرست غذاهای روزانه قرار دارد و به همین علت یافتن خاستگاه اصلی آن بسیار دشوار است. از همین‌رو، مناقشه و مباحثه درباره این سوپ در اروپای شرقی همیشه داغ بوده است؛ حتی درباره نحوه نگارش نام آن یا اینکه آیا باید به آن گوشت افزود‌ یا اینکه باید با خامه صرف کرد، بحث‌های طولانی و جدل‌برانگیزی میان کارشناسان و طرفداران همواره در جریان بوده و هست.