سایت‌موزه یا انبار

حسین زندی|خبرنگار:

سال گذشته پیمانکاران شهرداری در زمان گودبرداری برای طرح پیاده‌راه میدان امام ‌خمینی (ره) همدان به بستری از لایه‌های تاریخی و آثار باستانی برخوردند. پس از اطلاع مدیران میراث فرهنگی از این ماجرا، عملیات کاوش در این محوطه انجام و آثاری از جمله چند تابوت، چند سنگ آسیاب و تعدادی اشیای سفالی، دیوارها و لایه‌هایی که نشان از استقرار اقوام مختلفی در این شهر داشت، کشف شد. در زمان انتشار این اخبار کارشناسان، هنرمندان و فعالان مدنی پیشنهاد دادند یک سایت‌موزه در این محوطه ایجاد شود، اما این پیشنهاد با مخالفت مدیران شهری روبه‌رو شد. آن‌ها قصد داشتند بستر این محوطه را پس از سنگفرش به آب‌نما تبدیل کنند. اعتراض‌ و تلاش‌ رسانه‌ها، هنرمندان و فعالان مدنی و مدیران میراث فرهنگی از سنگفرش کردن بخش مرکزی میدان و محل کشف آثار باستانی جلوگیری کرد و مسئولان استانی متقاعد شدند بخشی از این محوطه را که حدود 500 متر مربع مساحت داشت حفظ و تبدیل به سایت‌موزه کنند. بر اساس مصوبه و اظهار مدیران شهری و میراث فرهنگی، طراحی سایت برعهده میراث فرهنگی است و اجرای آن را شهرداری منطقه یک برعهده گرفت. همان زمان بود که علی مالمیر، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری همدان خبر داد طرح نهایی ارسالی از شورای فنی اداره ‌کل میراث فرهنگی صنایع‌ دستی و گردشگری همدان در کمیته تخصصی امور پایگاه‌های میراث فرهنگی کشور با اصلاحات اندکی مورد تصویب قرار گرفت. این طرح به‌زودی در میدان امام ‌خمینی (ره) اجرا خواهد شد تا گردشگران و مسافران بتوانند با حضور در میدان مرکزی، آثار کشف‌شده در میدان را تماشا کنند. حالا از اعلام این خبر بیش از 3 ماه گذشته و نه تنها اتفاقی در بخش مرکزی میدان نیفتاده است، بلکه شهرداری منطقه یک از این محوطه تاریخی به عنوان انبار ابزار و تجهیزات عمرانی استفاده می‌کند. دوستداران میراث فرهنگی استان به طرح تصویب شده انتقاد دارند و معتقدند طرحی که تصویب شده با اظهار اولیه مدیران شهرداری، میراث‌فرهنگی و هنرمندان استان فاصله بسیاری دارد. هنرمندانی مانند محمدحسین حلیمی و قباد شیوا پیشنهاد داده بودند جنبه زیبایی‌شناسی و هنری این طرح فراموش نشود و نمادهایی از هگمتانه باستان در طراحی این سایت دیده شود، اما در طرح اولیه چندان به این موضوع توجه نشده است. آن‌ها به 2 مسأله دیگر هم معترضند؛ تاخیر در اجرای طرح و شیوه حفاظت از محوطه. آن‌ها معتقدند اگر تاخیری هم در اجرای طرح وجود داشته باشد، نباید به این محوطه تاریخی، آسیبی وارد شود. به گفته باستان‌شناسان، یکی از ویژگی‌های محوطه تاریخی میدان امام خمینی (ره) این است که آثاری از دوران مادها تا دوره معاصر را در خود جای داده است و کشف استقرار دوره مادها می‌تواند باستان‌شناسی همدان را متحول کند. هفته گذشته بار دیگر شهردار همدان از اجرای طرح سایت‌موزه همدان خبر داد، اما هنوز اتفاقی در این محوطه نیفتاده و بارندگی‌های روزهای اخیر و تجهیزاتی که شهرداری در این منطقه انبار کرده هم در حال تخریب آن است.