تغییر نقشه لجستیک منطقه با حضور ایران

در جریان تحولات اقتصاد سیاسی پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، حالا این کشور به‌دنبال تغییر رویکرد در مسیرهای تجاری است و می‌خواهد با استفاده از ظرفیت‌های کریدور ریلی شمال – جنوب ایران، به بازارهای پاکستان و هند دسترسی پیدا کند. به گزارش همشهری، پس از موافقت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای ساخت راه‌آهن رشت –آستارا به‌عنوان حلقه ارتباط ریلی ایران با جمهوری آذربایجان، حالا رئیس شورای مشترک تجاری روسیه و ایران نیز از تمایل روسیه برای جایگزینی کریدور ریلی ایران به‌جای مسیرهای فعلی دسترسی به بازارهای پاکستان و هند خبر داده است.

تسریع تجارت روسیه از مسیر ایران
استفاده از مسیر ریلی روسیه، آذربایجان، ایران و پاکستان برای تسریع در روند تجارت در منطقه پیشنهادی است که دیروز رئیس شورای مشترک تجاری روسیه و ایران در دیدار با غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران مطرح کرده است. با توجه به تحریم‌ها علیه روسیه، این کشور بازنگری در مسیرهای تجاری برای دسترسی آسان‌تر به بازار هند و پاکستان را در دستور کار قرار داده و برای تحقق خواسته خود، تقویت مسیر ریلی در ایران و پاکستان و تکمیل پروژه راه‌آهن رشت-آستارا را دنبال می‌کند. به همین منظور ولادیمیر عابدینوف، رئیس شورای مشترک تجاری روسیه و ایران در دیدار رئیس اتاق ایران پیشنهاد تشکیل گروه کاری بین نمایندگان اتاق‌های بازرگانی 4کشور روسیه، جمهوری آذربایجان، ایران و پاکستان را مطرح کرده است. 
به گزارش همشهری به نقل از اتاق ایران آنلاین، عابدینوف می‌گوید: تحریم‌های غرب علیه روسیه موجب شده تا مسیرهای ترانزیتی و لجستیکی در منطقه تغییر کند و از طرفی، روابط تجاری روسیه نیز تحت‌تأثیر تحریم‌ها دستخوش تحولاتی شده که نیازمند بازنگری است؛ ازاین‌رو فعال‌سازی مسیرهای جدید حمل‌ونقل در منطقه پیگیری می‌شود. مسیر ریلی رشت-آستارا که چند روز پیش، اوورچوک، معاون نخست‌وزیر روسیه در دیدار با علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران از موافقت پوتین برای ساخت و همکاری در احداث آن خبر داده بود، یکی از گلوگاه‌های حمل‌ونقلی در کریدور ریلی شمال - جنوب است که به‌گفته رئیس شورای مشترک تجاری روسیه و ایران، برای هدف تجاری روسیه نیز اهمیت بالایی دارد. او می‌گوید: با احداث این خط ریلی، دسترسی ریلی روسیه - پاکستان هموار شود. البته در آن‌سوی مسیر، خط ریلی پاکستان نیز قدیمی و نیازمند بازسازی است؛ اما روسیه برای بازسازی این خط در پاکستان نیز اعلام آمادگی کرده و ایران نیز باید خط ریلی خود برای اتصال با ریل پاکستان را تکمیل کند.

کارگروه مشترک برای فعال‌سازی کریدور ریلی
اظهارات رئیس شورای مشترک تجاری روسیه و ایران حاکی از این است که بازرگانان روس، به هر قیمتی حاضر به استفاده از مسیر ایران برای دسترسی به بازارهای پاکستان و هند نیستند و مسیر ارتباطی روسیه به بنادر شمالی ایران از طریق کشتی و ارسال محموله‌ها به بنادر جنوبی ایران برای انتقال به هند یا انتقال آنها از طریق کامیون به سمت پاکستان را مسیر پیچیده‌ای می‌دانند که استفاده از آن مزیتی نسبت به مسیرهای موجود ندارد ازاین‌رو روسیه به‌دنبال یک مسیر ریلی از طریق جمهوری آذربایجان به ایران، پاکستان و هند است. عابدینوف پیشنهاد تشکیل یک کارگروه مشترک میان 4کشور با موضوع این کریدور ریلی را به رئیس اتاق ایران پیشنهاد داده و می‌گوید: اتاق‌های بازرگانی 4کشور روسیه، آذربایجان، ایران و پاکستان می‌توانند یک گروه کاری تشکیل داده و پس از بررسی‌ها و مطالعات کارشناسی، پیشنهاد نهایی خود را برای تکمیل، نوسازی و تقویت مسیرهای ریلی در اختیار دولت‌های متبوع خود قرار دهند. 
در این نشست، هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه نیز ضمن ارائه جزئیاتی از مسیر ریلی پیشنهادی طرف روس، از علاقه‌مندی بازرگانان ایرانی برای تکمیل مسیر ریلی رشت- آستارا خبر داده است.

اما و اگرهای توسعه ریلی در پاکستان
فدراسیون روسیه به‌عنوان یک طرف کریدور ریلی 
روسیه- جمهوری آذربایجان- ایران - پاکستان نه‌تنها مشکلی با فعال‌سازی این کریدور ریلی ندارد بلکه به‌شدت نسبت به تکمیل و بهره‌برداری از آن علاقه‌مند است و حتی برای همکاری و حضور در پروژه تکمیل راه‌آهن رشت - آستارا نیز اعلام آمادگی کرده است؛ اما در این میان 2مسئله وجود دارد. اول اینکه سرعت سیر قطار باری در ایران باید افزایش پیدا کند و دوم اینکه آن‌سوی کریدور، یعنی در پاکستان، مسیرهای ریلی نیازمند بازسازی است و اگر این کشور پای‌کار فعال‌سازی کریدور ریلی نباشد، عملاً کار سایر کشورها با بن‌بست مواجه خواهد شد. در نشست دیروز، سرعت حرکت ریلی در ایران نکته‌ای بود که مورد توجه رئیس اتاق ایران قرار گرفت. او در این رابطه گفت: هم‌اکنون سرعت حرکت ریلی در ایران بین ۱۵‌تا‌۲۰‌کیلومتر بر ساعت است که به‌هیچ‌عنوان رکورد مناسبی نیست.
از طرفی با کمبود تعداد واگن در ایران مواجه هستیم که این مشکل به کمک روسیه قابل‌حل است. رئیس اتاق ایران معتقد است: مشکلات ریلی در پاکستان با وجود پیگیری‌های ایران، به‌راحتی قابل‌حل نیست. برای مثال یک محموله از طریق راه‌آهن از ایران به لاهور پاکستان ارسال شد که ۳۵‌روز به طول انجامید. او از علاقه ایران برای پیگیری مسائل و پیشنهادهای ارائه شده به‌ویژه تشکیل کمیته بین 4کشور موردنظر خبر داد و افزود: اتاق مشترک و معاونت بین‌الملل اتاق ایران می‌توانند ظرف 2ماه آینده به دعوت روسیه و یا ایران، گروه کاری موردنظر را تشکیل دهند. به‌گفته شافعی، بودجه خوبی برای بازسازی و توسعه حمل‌ونقل ریلی از سوی دولت ایران منظور شده که بسیار امیدوارکننده است.