مریم دفاعمقدس
مریم کاظمزاده، عکاس جنگ و همسر شهید اصغر وصالی درگذشت
فهیمه پناهآذر-روزنامهنگار
میانه دهه80 بود که بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاعمقدس که حالا به سازمان تبدیل شده، همایشها و سفرهایی را برای نویسندگان جنگ مهیا میکرد؛ سفر به نقاط مرزی از کرمانشاه و پاوه گرفته تا سوسنگرد و... دستاورد این سفرها نگارش کتابهایی در حوزه دفاعمقدس بود. در میان نویسندگان زنی که در این سفرها حضور داشتند، جز نرگس آبیار، راضیه تجار و دیگر نویسندگان فعال آن دوران، مریم کاظمزاده نیز دعوت میشد.
جنگ را با خاطرات زیادی که از آن دوران داشت، صریح و سلیس روایت میکرد و نام اصغر وصالی همیشه در میان خاطراتش شنیده میشد. مریم کاظمزاده مانند دیگر کسانیبود که سالها درگیر جنگ بودند اما نامشان برای مردم ایران آشنا نبود و حالا که رفته، خیلیها حتی نمیدانند مریم کاظمزاده که بوده؟
مریم کاظمزاده، عکاسِ خبری جنگ، متولد سال1335، در سن 65سالگی درگذشت. کاظمزاده سابقه همکاری با روزنامههای، کیهان و مجله زنروز را دارد. او فرزند یک خانواده سرشناس در شیراز است و تحصیلات عالیهاش را در انگلستان به پایان رساند.
ازدواج با فرمانده دستمالسرخها
علیاصغر وصالی طهرانیفرد (اصغر وصالی) سال۱۳۲۹ در منطقه دولاب بهدنیا آمد. در سالهای جوانی از ایران خارج شده و دورههای چریکی را در میان مبارزان فلسطینی سپری کرد. در دوران قبل از انقلاب بازداشت شد و حکم اعدام گرفت اما بعدها با یک درجه تخفیف حبس ابد گرفت و درنهایت 12سال زندانی شد. اواخر سال۵۶ هم بعد از پنج سال و نیم حبس، از زندان آزاد شد. با پیروزی انقلاب، وصالی انتظامات زندان قصر را تشکیل داد و در سال۵۹ وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از بنیانگذاران اصلی بخش اطلاعات سپاه شد.
مدتی نیز فرماندهی بخش اطلاعات خارجی را برعهده گرفت. او بعدها به جبهه غرب برای دفاع رفت. نیروهای علیاصغر وصالی بهدلیل بستن دستمال سرخ بر گردن به «گروه دستمالسرخها» شهرت داشتند. وصالی روز عاشورا در تنگه حاجیان و همزمان با چهلمین روز شهادت برادرش شهید شد و حالا در میان گروه دستمالسرخها در بهشتزهراست.
کاظمزاده در جایی میگوید: «غائله کردستان که آغاز شد، خودم را بهعنوان خبرنگار به مریوان رساندم. شهید وصالی هم با نیروهایش به آنجا آمده بود. شهید چمران من را با اصغر آشنا کرد تا مصاحبهای درخصوص پاوه ضبط کنم، اما با واکنش بدی از سوی اصغر وصالی مواجه شدم.»
اما شهریور58 شهید وصالی با کاظمزاده ازدواج میکند؛ ازدواجی که خیلی طولانی نبود.
از خاطرات خبرنگار جنگی تا کتاب عکس
از این خبرنگار و عکاس دوران جنگ، 3کتاب منتشر شده که یکی از آنها «خاطرات مریم کاظمزاده، خبرنگارجنگی» است؛ کتابی که رضا رئیسی نوشته و در همان دهه80 و بعد از چاپ آن در یکی از همان سفرهای نویسندگان، مراسم مختصری برای آن توسط بنیاد حفظ آثار با حضور خودش گرفته شد. «مریم کاظمزاده؛ عکاسان جنگ (عراق- ایران 1365-1357)» یک اثر پر از عکس و تصویر است که به آثار مریم کاظمزاده اختصاص دارد. این کتاب توسط انجمن عکاسان انقلاب و دفاعمقدس در روایت فتح منتشر شد، برای تهیه این کتاب سیدحامد میرهاشمی و مینو بدیعی دزفولی کار گردآوری عکسها و محتوا را برعهده داشتهاند. مجموعه عکاسان جنگ کتابی مصور حاوی آثار عکاسانی است که به موضوع جنگ عراق علیه ایران و جنگهای معاصر پرداختهاند.
این مجموعه عکسها مشتمل بر نوع نگاه، سبک شخصی، اطلاعات صحیح عکسها و شناخت عکاسان جنگ است. این دوره کتابها، بیانگر گوشهای از سختترین روزهای تاریخ معاصر و بهیادماندنیترین حماسههای مقاومت مردمی که با جنگ روبهرو شدهاند، است. «تا شهادت» یکی دیگر از آثار مرتبط با مریم کاظمزاده است. ناشر این کتاب سازمان تبلیغات اسلامی است و کتاب در سال1373 منتشر شد.
این کتاب در 146صفحه نگارش شده و در آن خاطراتی از مرحوم کاظمزاده و خاطرات جنگ ایران و عراق تدوین شده است.