آب
باران بهار، آب رفته را به اصفهان باز نگرداند
بارش‌های اخیر مردم را خوشحال کرد اما بحران آب در استان ادامه دارد
شیرین علویان| اصفهان- خبرنگار:
بهار هر آنچه از ابر و باد و باران در چنته داشت به آسمان آورد تا آتش بحرانی‌ترین سال برای ذخایر آبی استان اصفهان را سرد کند، اما حتی بارش‌های سیل‌آسا در گوشه و کنار استان پهناور اصفهان هم نتوانست آب رفته از زاینده‌رود را به جوی بازگرداند و هنوز خط قرمز ذخایر آبی هشدار می‌دهند که در پس روزهای پرسخاوت آسمان بهاری، تابستانی خشک و سخت در پیش است.
ابر و باد و باران، بهار امسال اصفهان را دل‌انگیزتر از همیشه کردند. هنوز فروردین به آخر نرسیده بود که سامانه‌های ناپایدار جوی به استانی رسیدند که دشوارترین و پیچیده‌ترین سال بحران آب را می‌گذراند. ذخیره سد زاینده‌رود از مرزهای همیشگی بحران نیز پایین‌تر رفته و با از راه رسیدن فصل گرما و افزایش مصرف آب آشامیدنی، پیش‌بینی می‌شود تأمین آب 5 تا 6 میلیون نفر از مصرف‌کنندگان آب سد زاینده‌رود با مشکل روبه‌رو شود. در این شرایط بارش‌های بهاره از راه رسید و تا آخر اردیبهشت نیز ادامه یافت تا آسمان و زمین خشک و تفتیده نصف جهان، خاطره روزهای نمناک و ابری بهار را در ذهن ساکنانش مرور کند.
سخاوتمندی آسمان در روزهای اوج بحران
این بارش‌ها آن هم در روزهایی که کشاورزی، باغداری و حتی فضای سبز شهر اصفهان با خطر نابودی دست و پنجه نرم می‌کند، مردم را شادمان کرد و به وجد آورد. رئیس اداره پیش‌بینی هواشناسی استان با اشاره به هشدارهای پی‌در‌پی هواشناسی و آماده‌باش در ۱۴ استان برای ورود سامانه‌ای بارش‌زا یادآور شد: این سامانه خوشبختانه برخلاف گذشته در مناطق مرکزی و اصفهان هم پرباران ظاهر شد تا بالاخره نصف جهان بعد از سال‌ها انتظار، بهاری بارانی را تجربه کند.
«حسن خدابخش» گذر امواج ناپایدار نسبتاً قوی از آسمان استان را باعث بارش برف، باران و تگرگ در مناطق مختلف دانست و بیان کرد: در بهار 95 نیز شاهد بارش برف در بعضی نقاط استان بودیم. امسال نیز در فریدون‌شهر ۲۰، چادگان ۷، داران ۴ و بوئین میان‌دشت ۱۲ میلی‌متر برف بارید که باعث غافلگیری و خوشحالی کشاورزان و مردم شد.
سامانه‌های بارش‌زای جوی یکی پس از دیگری وارد استان شدند و با خود برف، باران، تگرگ همراه آوردند و باعث جاری شدن سیلاب‌هایی شدند که خسارت‌هایی نیز به همراه داشت؛ با این وجود واکنش مردم شادمانی‌هایی بود که در تصاویر و فیلم‌های منتشرشده در شبکه‌های مجازی، هنوز هم دست به دست می‌شود.
آسمان و زمین اصفهان پاک‌تر از همیشه
«حسین محمدرضایی»، رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان، درباره تأثیر بارش‌ها و سیلاب‌های بهاری بر رفع مشکلات حوضه زاینده‌رود به همشهری گفت: این بارندگی‌ها نقش مؤثری بر افزایش رطوبت هوا و خاک استان داشت، اما آب به‌اندازه‌ای ذخیره نشده که برای مصرف آشامیدن یا کشاورزی قابل استفاده باشد. وی حل بحران آب در این حوضه را وابسته به بارندگی‌های مفید و مؤثر در بالادست زاینده‌رود دانست و ادامه داد: متأسفانه حتی با وجود بارش‌ها و سیلاب‌های اخیر هنوز هم میانگین بارش‌ها در حوضه زاینده‌رود نزدیک به 45درصد کمتر از سال‌های گذشته است.
محمدرضایی با اشاره به فواید بارش‌های اخیر برای تغذیه منابع زیرزمینی، آبیاری فضای سبز شهری و جمع‌آوری و دفع پساب بیشتر در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب گفت: کشاورزان در صورتی می‌توانستند از این آب استفاده کنند که آبی در اختیار داشتند و کشت بهاره را آغاز می‌کردند، اما امسال نه آبی برای کشت در دسترس بود و نه کشاورزان می‌توانستند در شرایط اقتصادی کنونی، خطر کنند و درصورت نباریدن باران بیشتر از پیش زیان کنند.
از سیلاب تا بالازدن فاضلاب
در روزهای گذشته، شدت بارش‌ها به‌اندازه‌ای بود که در مناطق غربی و شمالی استان سبب ایجاد خسارت شد. مدیرکل مدیریت بحران استان با اعلام این خبر گفت: بارش‌ها در مناطق غربی و شمالی استان سبب ایجاد خسارت شد. «منصور شیشه‌فروش» بیشترین مقدار بارش را به‌ترتیب مربوط به شهرستان‌های فریدن، فریدون‌شهر، چادگان، شاهین‌شهر و میمه دانست و افزود: در مناطق غربی استان، برخی عشایر در معرض رواناب‌ها و سیلاب قرار داشتند و تعدادی از سیاه‌چادر‌های آنان خسارت و آسیب دید.
وی با اشاره به بارش قابل ملاحظه باران در شمال اصفهان تأکید کرد: حجم بارش‌ها به‌اندازه‌ای بود که با ورود به شبکه فاضلاب شاهین‌شهر، به تعدادی از خانه‌ها هم خسارت وارد شد و بیش از 15 دهانه پل در شهرستان‌های آران‌وبیدگل، اردستان و نطنز دچار خسارت شده‌اند. خبرهایی که از گوشه و کنار استان می‌رسد حکایت از آن دارد که بارش‌های رگباری در نقاط مختلف استان منجر به جاری شدن سیل و آبگرفتگی معابر در شهرستان‌های کاشان، آران‌وبیدگل، نطنز و اردستان شده است.
عقب‌ماندگی‌ای که به سادگی جبران نمی‌شود
در این شرایط مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان از قطع سهمیه آب باغ‌ها از زاینده‌رود خبر داد و گفت: برای نخستین بار در تاریخ است که آب زاینده‌رود به باغ‌ها تعلق نمی‌گیرد، چراکه میزان بارش‌ها به‌طور متوسط در حوضه فلات مرکزی گاوخونی و زاینده‌رود در مناطق چهارمحال‌وبختیاری و اصفهان ۴۰ تا ۸۰درصد کاهش داشته است. «مسعود میرمحمدصادقی» با اشاره به وضعیت نامطلوب بارش‌ها توضیح داد: در سال آبی جاری ۶۰۰ میلی‌متر بارندگی داشتیم که ۱۰۰ میلی‌متر آن مربوط به بارش‌های اخیر است و با این مقدار ۵۲درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش داریم.
آبی که در سد ذخیره شد
«علی بصیرپور»، معاون پیشین حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان که به تازگی بازنشست شده درباره امکان استفاده از این بارش‌های بهاری به همشهری گفت: درست است که بارندگی‌های بهاری امسال خوب بوده ولی هنوز میانگین بارش‌ها در استان و حوضه آبریز زاینده‌رود بسیار کمتر از میانگین بلندمدت و حتی سال گذشته بوده است. او با اشاره به سرنوشت رواناب‌هایی که بر اثر بارش‌ها در مناطق مختلف به راه می‌افتند، نیز یادآور شد: بیشتر بارش‌ها در بالادست به سد زاینده‌رود می‌ریزند که برای مصارف آشامیدن و صنعت ذخیره می‌شود. در مناطق دیگر هم هر جا مقداری آب بر اثر بارندگی روی زمین جمع شود، به تدریج فرو می‌رود و سفره‌ها و منابع زیرزمینی را تغذیه می‌کند که البته این مقدار اندک است.
این کارشناس سومین فایده بارش‌های بهاره را آبیاری فضای سبز اصفهان دانست و گفت: از آن‌جا که فضای سبز و درختان شهر به دلیل بحران آب روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند، این بارش‌ها می‌تواند بحران تشنگی و خشکی در فصل گرما را برای آن‌ها مدتی عقب بیندازد.
کاهش چشمگیر میانگین بارندگی‌ها
آمار هواشناسی استان نشان می‌دهد میانگین بارندگی سال زراعی جاری استان، از اول مهر 1396 تا روزهای گذشته به میزان 115 میلی‌متر بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی 68 میلی‌متر کاهش یافته و میانگین حسابی میزان بارندگی امسال استان نیز تاکنون نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی 22درصد کاهش داشته است.
در همینه زمینه :
