فضا
معدنکاوی در سیارک‌ها برای حل بحران زمین
کمبود مواد و فلزات مهم در زمین باعث شده تا شرکت‌های فضایی وارد فاز عملیاتی فرستادن روبات‌های کاوشگر برای استخراج آهن و پلاتین از سیارک‌های فضایی شوند
زهرا خلجی- روزنامه‌نگار
مدتهاست که درباره معدنکاوی در سیارک‌ها، ایده‌پردازی می‌شود. به‌زودی قرار است یک کاوشگر روباتیک سیارک‌های فضایی با قابلیت حفاری برای جمع‌آوری فلزات گرانبهایی مانند آهن، نیکل و پلاتین به فضا فرستاده شود.
به گزارش بی‌بی سی، میچ هانتر اسکالیون با توصیف این روبات 6 پا به‌نام Scar-e که کاوشگر روباتیک سیارکی با قابلیت فضایی است، قصد دارد آن را به یک سیارک بفرستد تا فلزاتی مانند آهن، نیکل و پلاتین را حفاری کند. این فلزات علاوه بر اینکه برای تلفن‌ها، لپ‌تاپ‌ها و خودروها بسیار ضروری هستند، برخی فلزات مانند پلاتین نیز برای کمک به تولید هیدروژن در دوره‌گذار به سمت انرژی‌های سبز مورد نیاز خواهند بود. به‌دلیل محدود شدن عرضه این فلزات در زمین، مردم به‌شدت به‌دنبال این فلزات فضا هستند تا این تقاضای فزاینده خود را برآورده کنند. روبات Scar-e برای همین منظور ساخته و وارد میدان شده است. پنجه قدرتمند آن که با مشارکت دانشگاه توهوکو در ژاپن طراحی شده است، باید به سیارکی در فضا بچسبد تا آن را از شناور شدن متوقف کند. در واقع مدل چسبیدن آن به سوژه از نحوه آویزان شدن رتیل‌ها به دیوار الهام گرفته شده است. میچ با اشاره به ترسش از عنکبوت، گفت: من از عنکبوت‌ها می‌ترسم. بنابراین فکر کردم که ایده ساخت این روبات به این شکل کاملا مناسب است. میچ، بنیانگذار شرکت استخراج سیارک است. به اعتقاد او، انجام چنین شاهکاری یک راهکار عادلانه برای نجات زمین است. توانایی متخصصان شرکت او نه‌تنها شامل فرود روی صخره‌های فضایی است، بلکه ساختن زیرساخت‌های استخراج از راه دور و سپس ارسال مجدد مواد به زمین است. اما به راحتی می‌توان فهمید که چرا او و دیگران می‌خواهند چنین آزمایشی را تجربه کنند.
تفاوت استخراج فلزات در فضا و زمین
سیارک‌ها از موادی مشابه بقیه سیارات سنگی منظومه شمسی ساخته شده‌اند و این یعنی آنها غنی از برخی مواد معدنی گرانبها هستند که ما باید برای دستیابی و استخراج آن، تا عمق زیادی از زمین را بشکافیم. به‌عنوان مثال، میچ می‌گوید که یافتن ذخایر بزرگ پلاتین روی یک سیارک، این اجازه را به بشر می‌دهد که نوآوری را به روشی تجربه کند که هرگز پیش از آن چیزی درباره آن نمی‌دانسته است.
پروفسور جان بریجز، دانشمند دانشگاه لستر که در ماموریت Hayabusa2 دخیل است، می‌گوید: استخراج منابع از سیارک‌ها چالش متفاوتی به نسبت استخراج آن از زیر زمین است. به این دلیل که این سنگ‌های فضایی کوچک و بی‌اثر مانند پسرعموهای سیاره‌ای عظیم خود تحت فرایندهای زمین‌شناسی قرار نگرفته‌اند. آنها از طریق ذوب، آتشفشان و تشکیل کوه به‌وجود نیامده‌اند که برخی از عناصر را در بخش‌های خاصی از پوسته متمرکز می‌کند. به همین دلیل است که ما می‌توانیم روی زمین در مکانی خاص، معدنی برای استخراج کمیاب داشته باشیم.
به‌گفته بریجز در یک سیارک، همه عناصر همچنان وجود دارند، هرچند که پراکنده هستند. برای مثال، طبیعت فرصتی برای تمرکز آن در رگه‌های سنگ معدنی نداشته است و این بدان معناست که معدنچیان سیارک باید مقدار زیادی از مواد را پردازش کنند تا به عناصر ارزشمند دست یابند. پروفسور بریجز معتقد است که استخراج فضایی تجاری، کار جذابی است، اما او تردید دارد که این کار بتواند مشکل منابع فلزی جهان را حل کند.
البته میچ می‌گوید که ترفند اصلی، یافتن سیارک مناسب است و اینجاست که دکتر ناتاشا استفن و میکروسکوپ الکترونی او وارد عمل می‌شوند.
ستاره سنگی که به زمین آمد
ناتاش استفن گفت: من هرگز فکر نمی‌کردم که روزی تکه‌ای از ماه را لمس کنم اما حالا در مرکز میکروسکوپ الکترونی پلیموث تکه‌ای از ماه در دست من است. این قطعه کوچکی از شهاب سنگ است که در صحرای Sahara به زمین سقوط کرده است و به‌عنوان قطعه‌ای از سنگ ماه شناسایی شده است که در برخورد قبلی به سطح ماه به فضا پرتاب شده است. با این حال، بسیاری از شهاب‌سنگ‌ها نه از ماه، بلکه از سیارک‌ها می‌آیند و ناتاشا از میکروسکوپ الکترونی برای فهرست‌بندی عناصر موجود در آنها استفاده می‌کند. به همین دلیل شکار شهاب‌سنگ‌ها و سیارک‌های مادرشان که سرشار از مواد مناسب هستند، ادامه دارد. او توضیح داد: اگر غلظتی از پلاتین را در یکی از شهاب‌سنگ‌ها پیدا کنیم، می‌توانیم به بچه‌های شرکت میچ بگوییم، از اینجا به بعد دیگر کار آنهاست و می‌توانند بروند و آن نوع سیارک را در داده‌ها پیدا کنند.
چه‌کسی صاحب فضاست؟
با این حال، هنگامی که یک سیارک امیدوارکننده شناسایی می‌شود، مسئله اصلی و دشوار این است که بفهمیم به چه‌کسی تعلق دارد. دارا پاتل، از مرکز ملی فضایی بریتانیا، توضیح می‌دهد که وقتی صحبت از مالکیت می‌شود، قانون فضایی چندان راهگشا نیست. هنوز هیچ‌چیزی در مورد اینکه آیا یک کشور یا شرکت می‌تواند ادعای مالکیت یک سیارک، بخش‌هایی از ماه یا ثروت‌هایی که زیر سطح آن است کند، نوشته نشده است. دقیقا به همین دلیل وقتی پای جوایز و یا تریلیون‌ها پوند پول به میان می‌آید به راحتی می‌توان دید که چگونه اختلافات، دعواهای حقوقی و حتی جنگ‌های واقعی رخ می‌دهد. در سال1966، سازمان ملل متحد، معاهده فضای ماورای جو را تنظیم کرد که در تلاش بود تا کشورها را از سوءاستفاده و بدرفتاری با فضا منع کند که بیش از 100کشور آن را امضا کردند.
