گزارش
راه‌اندازی منطقه آزاد مهران تا یک سال دیگر
مطالعات طرح جامع منطقه آزاد مهران از ماه دیگر آغاز می‌شود و مسئولان امیدوارند با تکمیل طرح این منطقه تا یک سال دیگر به بهره‌برداری برسد
سیده‌زهرا عباسی-خبرنگار
ابتدای هفته بود که نشست هماهنگی افتتاح منطقه آزاد مهران با حضور مشاور رئیس‌جمهوری و دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد برگزار شد و در این نشست مسئولان وعده دادند، این منطقه آزاد امسال به بهره‌برداری برسد؛ اتفاقی که برای 6 منطقه آزاد جدید دیگر در گلستان (اینچه‌برون)، اردبیل (اردبیل)، سیستان و بلوچستان (سیستان)، کردستان (بانه - مریوان)، بوشهر (بوشهر) و کرمانشاه (قصر شیرین) هم پیش‌بینی شده است.
ایلام براساس اعلام استاندار بیش از 23هزار بیکار دارد که ایجاد منطقه آزاد مهران امیدواری را برای جذب سرمایه‌گذاری، اشتغال‌زایی و درآمدزایی در این استان کوچک و محروم مرزی ایجاد کرده است.
آغاز فرایند اجرایی از همین ماه
براساس وعده‌های استاندار ایلام قرار است فرایند اجرایی طرح جامع منطقه آزاد تجاری و صنعتی مهران تا پیش از خرداد آغاز شود. روز یکشنبه ۱۸اردیبهشت جلسه مناقصه مطالعه طرح جامع منطقه آزاد مهران در محل سازمان اروند آبادان (منطقه آزاد معین) برگزار و پیمانکار آن مشخص شد.
شرکت مشاور موظف است علاوه بر مطالعات طرح جامع (ساختاری - کالبدی) 4پیوست فرهنگی-اجتماعی، ارزیابی زیست‌محیطی، پدافند غیرعامل و پیوست استقرار سیستم مدیریت اطلاعات مکانی داده‌ها را درنظر بگیرد. سیاست دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد به‌گونه‌ای است که مناطق آزاد جدید تا زمانی که طرح جامع نداشته باشند به بهره‌برداری نخواهند رسید. منطقه آزاد مهران اردیبهشت سال گذشته تصویب و ابلاغ شد و هم‌اکنون در مرحله تصویب اساسنامه است و پس از تصویب این اساسنامه در دولت، هیأت مدیره معرفی و در منطقه مهران مستقر خواهند شد. بعد از این مرحله نوبت به تدوین طرح جامع با 4پیوست تأکیده شده می‌رسد که برای این کار هم بازه زمانی حدود 6ماهه تعریف شده است.
4ظرفیت اصلی منطقه آزاد مهران
3درصد ذخایر نفتی و ۱۱درصد ذخایر گازی کشور در استان ایلام قرار دارد و هم‌اکنون ۲۱۵هزار بشکه نفت روزانه از میدان‌های این استان برداشت می‌شود. با توجه به این آمار، مدیر اجرایی منطقه آزاد مهران مهم‌ترین توانمندی این منطقه را صنعت نفت و گاز می‌داند و به همشهری می‌گوید: حدود 20میدان اکتشاف شده نفت و گاز در ایلام وجود دارد که از این میان فقط حدود 8میدان به بهره‌برداری رسیده است. منطقه آزاد می‌تواند زمینهای ایجاد کند تا سرمایه‌گذاران به‌دلیل وجود صنایع مادر، به ایجاد صنایع
پایین دستی اقدام و با این کار، به اشتغال‌زایی در منطقه کمک کنند.
نورالدین رحیمی ظرفیت دوم منطقه آزاد مهران را در حوزه کشاورزی می‌داند و اظهار می‌کند: یکی از مهم‌ترین توانمندی‌های ایلام برای ایجاد اشتغال و درآمدزایی سامانه گرمسیری است که با اجرای آن، بهبود آبیاری در 18هزار هکتار از اراضی دیم و 17هزار هکتار از اراضی آبی را شاهد خواهیم بود. با توجه به اینکه حدود 5هزار هکتار از زمینهای منطقه آزاد مهران در حوزه این طرح قرار دارد، می‌تواند تحولی در حوزه کشاورزی ایجاد کند.
به‌گفته وی، ظرفیت سوم منطقه آزاد مهران به واسطه نزدیکی به عتبات عالیات، گردشگری مذهبی است و از سوی دیگر، پایانه مرزی مهران با مجوز واردات و صادرات یک فرصت مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری در این منطقه محسوب می‌شود.
مسئولیت‌های اجتماعی مناطق آزاد
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد کشور از اختصاص 5.5میلیارد یورو از محل تهاتر نفت برای تجهیز زیرساخت‌های 7منطقه آزاد که سال گذشته تصویب و ابلاغ شده خبر می‌دهد، اما فلسفه ایجاد مناطق آزاد بازگشت این سرمایه و جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است. مدیر اجرایی منطقه آزاد مهران مهم‌ترین هدف مناطق آزاد را علاوه بر جذب سرمایه‌گذار، دسترسی به بازارهای جهانی و منطقه‌ای می‌داند و می‌گوید: به‌طور طبیعی جذب سرمایه‌گذار و دسترسی به بازارهای بزرگ زمینه توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی را در مناطق برای مردم بومی ایجاد می‌کند. رحیمی البته عدد دقیقی برای پیش‌بینی اشتغال‌زایی منطقه آزاد مهران نمی‌دهد، اما تأکید می‌کند پایبندی به پیوست فرهنگی و اجتماعی و عمل به مسئولیت‌های اجتماعی همه مواردی است که اشتغال‌زایی برای بومی‌ها را تضمین می‌کند. گرچه سعید محمد، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد کشور زمان مورد نیاز برای تدوین طرح جامع منطقه آزاد مهران را 6ماه اعلام کرده، اما پیش‌بینی مدیر اجرایی این منطقه شروع به‌کار رسمی از یک سال و نیم دیگر است.
در انتظار رایزنی‌ها
7هزار هکتاز از این اراضی شهرستان مهران جزو منطقه آزاد است، اما به‌گفته معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام، بیش از ۹۰درصد از این محدوده جزو اراضی ملی است. جهانگیر رستم‌زاد به همین دلیل خواستار تسریع در الحاق قانونی این اراضی به منطقه آزاد شده است. علاوه بر این، منطقه آزاد مهران زیرساخت‌های مورد نیاز را هم ندارد و برای تجهیز این زیرساخت‌ها ازجمله آب، برق، گاز و اینترنت رایزنی‌هایی با وزارتخانه‌های مربوطه شده است.
پیش از این اخباری از تدوین طرح جامع سیستان، اینچه‌برون، قصرشیرین و بانه‌و مریوان منتشر شده بود، اما هنوز هیچ‌یک از مناطق آزاد جدید وارد فاز اجرایی نشده‌اند.