فرهنگ مقدس کار و کارگری

گاهی وقت‌ها، در برخی از افراد و خانواده‌ها، رویکردی دیده می‌شود که عموما کار یدی و کار کارگری و... را در ذهن‌شان چندان دارای ارزش نمی‌دانند. این در حالی است که چنین نگاهی، هم با رویکردهای سبک زندگی ایرانی‌-اسلامی، هم با رویکردهای توسعه ولو به سبک کشورهای پیشرفته و هم با رویکردهای روان‌شناختی و اخلاق مدرن و... در تضاد است. در فرهنگ اسلامی، کار کردن برای معیشت حلال، از ارزش فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که حتی پیامبر(ص) حاضر می‌شود بر دستان پینه‌بسته یک کارگر بوسه زده و اشاره کند که آتش دوزخ به چنین دستانی نمی‌رسد. با هم نگاهی به اهمیت کار و کارگران و... در فرهنگ اسلامی
می‌اندازیم.
یکی از معروف‌ترین احادیث در این مورد، مربوط به پیامبر بزرگ اسلام است؛ جایی که می‌فرمایند:«کار کردن برای کسب مال حلال، بر هر مرد و زن مسلمان واجب است.» (جامع‌الاخبار، ص389) در اینجا حتی تفاوتی در کار و کارگری بین زن و مرد قائل نشده و این واجب را شامل هر دو دانسته است. اما حدیث به‌شدت برانگیزاننده دیگری که از پیامبر عظیم‌الشأن اسلام(ص) در این مورد وجود دارد، چنین است:«بعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی‌شوند. سؤال شد یا رسول‌الله! پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟ فرمودند: جدیت و تلاش در طلب معیشت.» (مستدرک الوسائل، ج13، ص13) حتی در احادیث دیگری هم ذکر شده است کسی که شبانگاه را خسته از تلاش سخت روزانه برای معیشت خود و اهل و عیالش به خواب رود، همه گناهانش
آمرزیده است.
موضوع سخت کار کردن برای کسب حلال و به تعبیر خودمان کارگری کردن، چه برای کسب‌وکار خود و چه برای دیگران، به‌گونه‌ای است که حتی در روایتی از حضرت صادق‌علیه‌السلام نیز به آن اشاره شده است. یکی از اصحاب آن حضرت را در گرمای سخت نیمروز درحالی‌که لباسی زبر به تن داشت و بیل می‌زد و به‌شدت عرق می‌ریخت و سر و پشت او از عرق کار خیس شده بود دید، به حضرت گفت بیل را بدهید من و اصحاب این کار را انجام بدهیم. حضرت پاسخ داد دوست دارم که آدمی برای کسب روزی حلال زیر آفتاب سخت اذیت شود. یا در حدیث معروف دیگری از حضرت رسول، ذکر شده که عبادت 10جزء دارد که 9جزء آن در کار و تلاش برای کسب روزی حلال خلاصه
می‌شود.
احادیث و روایات و تأکیداتی از این دست در فرهنگ اسلامی بسیار فراوان است. در واقع در چنین فرهنگی، کار و کارگری به‌شدت مقدس است. چنین نگاهی است که می‌تواند چرخ‌های اقتصاد و تولید مملکت را هم پیش ببرد. این در حالی است که باید به این درک و بلوغ برسیم که نگاه‌های گاهی مسموم در برخی از افراد و حتی مدیران و... نسبت به‌کار و کارگر، به هیچ عنوان نه اسلامی است، نه اقتصادی.