ذره‌بین دائمی پایش روی پروژه‌های شهر

محمد سرابی - روزنامه‌نگار

وقتی پروژه‌ای در شهر نیمه‌کاره باقی می‌ماند یا به نتیجه نمی‌رسد این سؤال برای شهروندان پیش می‌آید که «چه‌کسی بر پروژه‌ها نظارت می‌کند؟» اما آیا ممکن است شهری با این وسعت و این تعداد طرح‌های بزرگ وکوچک؛ سازوکاری برای نظات مستمر نداشته باشد؟ به جز ادارات مختلفی که کار بازرسی و دریافت بازخورد‌ را انجام می‌دهند «دفتر پایش برنامه، کنترل پروژه و ارزیابی عملکرد شهرداری تهران» تمام پروژه‌های شهری را به‌صورت دائمی رصد و ابعاد و ارقام همه را ثبت می‌کند. با محمد حسین شیخ حسن، مدیر این دفتر درباره برنامه‌های انجام شده و پیش‌ رو صحبت کردیم.

حوزه کاری «مرکز پایش برنامه، کنترل پروژه و ارزیابی عملکرد شهرداری تهران» در چه زمینه‌ای است؟
مرکز پایش دیده‌بان پیشرفت شهر و شهرداری تهران هستیم و با استناد به تحلیل‌ها و گزارشات این دفتر؛ می‌توان فهمید که تیم مدیریتی جدید چه میزان در نیل به اهداف خود در مدیریت شهری موفق بوده است. این اداره کل 3ماموریت کلان به گستره کل شهرداری تهران دارد که عبارتند از: 1- پایش برنامه‌های شهرداری تهران 2- کنترل پروژه‌های شهری تهران 3- ارزیابی عملکرد شهرداری تهران.
در محور «پایش برنامه‌» باید گفت برنامه‌ای در شهرداری تهران وجود ندارد مگر اینکه اجرای آن توسط دفترپایش کنترل می‌شود، از کوچکترین برنامه‌های کوتاه‌مدت تا برنامه‌های راهبردی و بلندمدت.
محور دوم «کنترل و مدیریت پروژه‌های شهری تهران» است. سیستماتیک پروژه‌های شهر تهران اعم از عمرانی، حمل‌ونقل و ریلی، خدمات شهری، فرهنگی اجتماعی و... به‌صورت برخط از نظر پیشرفت فیزیکی و ریالی در این دفتر کنترل می‌شود. می‌توان ادعا کرد که پروژه‌ای در تهران پیاده نمی‌شود مگر اینکه سامانه مدیریت و کنترل پروژه ما آن را رصد می‌کند و نهایتا محور «ارزیابی عملکرد» که در آن تمامی واحد‌های تشکیل‌دهنده شهرداری تهران اعم از ستاد، سازمان‌ها و شرکت‌ها و مناطق 22‌گانه، توسط این دفتر در بازه‌های شش‌ماهه و سالانه کنترل عملکردی می‌شوند و در پایان هر دوره ارزیابی کارنامه کاری هر بخش به تفکیک صادر می‌شود تا مشخص گردد چه عملکرد اجرایی داشته‌اند.

قبل از این هم ارزیابی عملکرد انجام می‌پذیرفته است؟
این دفتر با نام و ماموریت جدید تقریبا جدید‌التاسیس است اما درگذشته با عنوان«ارزیابی عملکرد و بهبود مدیریت» در حال کار بوده. دوره جدید فعالیت آن با اصلاحات ماموریتی از انتهای سال99 و ذیل معاونت برنامه‌ریزی سرمایه انسانی و امور شورا‌ها شروع به‌کار کرد. متأسفانه فعالیت‌های مرکز پایش برنامه کنترل پروژه و ارزیابی عملکرد شهرداری تهران تا امروز نه فقط در سطح رسانه‌های عمومی بلکه شاید در بخش‌های داخلی شهرداری و شورای محترم شهر نیزبه‌صورت کامل بیان نشده است. امسال برای نخستین بار مدنظر داریم به‌صورت منسجم اقدامات این دوره دفتر را جهت آگاهی و بهره‌برداری‌های لازم رسانه‌ای نماییم.

تفاوت کار دفتر ارزیابی عملکرد با سازمان بازرسی چیست؟
نظارت این دفتر به‌صورت نظام‌مند و مستمر بر برنامه‌ها پروژه‌ها و عملکردها انجام می‌شود. همکاران عزیز ما در سازمان بازرسی به مصادیق و موارد مطروحه که اتفاق می‌افتد، رسیدگی می‌کنند.

گزارش‌هایی که به‌دست می‌آید به چه مرجعی تحویل داده می‌شود؟
تمامی خروجی‌های مرتبط با پایش برنامه‌ها، کنترل پروژه‌ها و و ارزیابی عملکرد شهرداری به عالی‌ترین مقام تصمیم‌گیر در شهرداری که شهردار محترم هستند تقدیم و در شورای معاونین شامل معاونان و مدیران ستادی طرح موضوع می‌گردد. البته که کارنامه‌های کاری ویژگی محرمانه دارد و ذینفعان براساس جایگاه سازمانی امکان دسترسی به آن را دارند. در این جلسات عملکرد تک‌تک سازمان‌ها و شرکت‌ها بیان و گزارش‌های تحلیلی که توسط دفتر پایش آماده شده، مطرح و عملکرد مجموعه ذیربط بررسی می‌شود. علل عقب‌افتادگی و کاستی‌ها با حضور مدیر واحد بررسی می‌شود که باید در همانجا از خود دفاع کند و نهایتا مثلا مهلتی برای اصلاح بگیرد.  

در سال جدید چه برنامه‌ تحولی‌ای دارید؟
تا‌کنون حوزه ارزیابی بیشتر شامل مناطق و سازمان‌ها و شرکت‌ها بوده است اما امسال با توجه به رویکرد تحولی شهردار تهران در مباحث مدیریتی و نظارتی، واحد‌های ستادی را وارد ارزیابی عملکرد خواهیم کرد. می‌شود گفت تا سال گذشته بیشتر سازمان‌های پایین دست کنترل می‌شدند که حالا این کار درباره بالادست هم انجام می‌شود. با این حساب معاونت‌های تخصصی و ادارات کل ذیل آنها نیز تحت شمول ارزیابی قرار می‌گیرند.

آیا معاونت‌ها و ستاد‌ها این نظارت را می‌پذیرند؟
مسلما سنت‌‌شکنی و تغییر فرایند‌ها مقاومت‌هایی با خود به همراه خواهد داشت ولی با رویکرد علمی، دقیق و منطقی می‌توان کار را پیش‌برد. هم‌اکنون مدیران شهرداری تعامل خوبی با این دفتر دارند. معمولا ارزیابی شدن در هر دوره چالش‌های خاص خودش را دارد و تقریبا هیچ دوره‌ای را نمی‌توان یافت که ارزیابی بدون چالش باشد. درباره امکانات؛ ابزار و زیرساخت‌های مورد نیاز هم چندین جلسه با معاونین و مدیران کل برنامه‌ریزی معاونت‌های تخصصی برگزار کردیم تا شاخص‌ها و امکانات مورد نیازمشخص شود.