عروسک‌های ما، عروسک‌های آنها

برنامه ساختن با عروسک‌ها کار پرریسکی است. در تلویزیون خودمان بعد از موفقیت جناب‌خان چند برنامه عروسکی ساخته شد که به‌اصطلاح یخ‌شان نگرفت و موفق نشدند. کلا برنامه‌های عروسکی کمی قدیمی به‌نظر می‌رسند اما اگر عروسکی بتواند با مخاطب ارتباط بگیرد، می‌توان برنامه‌ای جذاب برای مخاطب‌های کم‌تمرکز و کم‌صبر امروزی ساخت. محمد بحرانی که سال‌ها تجربه کار با عروسک‌ها را دارد در این‌باره می‌گوید: ما در کار عروسکی بسیار خوب هستیم، به چند دلیل؛ هم عرضه‌مان و هم تقاضایمان؛ یعنی هم مردم ما به‌شدت با عروسک ارتباط خوبی برقرار می‌کنند و این یک سابقه ذهنی و تاریخی دارد. از زمانی که مبارک در کوچه‌های ایران مشغول اجرا بوده با بابای خیمه و خیلی از نقدهای اجتماعی را که آدم‌ها نمی‌توانستند بگویند، از زبان مبارک و سیاه می‌شنیدیم، یک سابقه ذهنی بسیار مثبتی درباره عروسک داریم. جدا از اینکه ما در اقصی‌نقاط ایران، عروسک‌های نمایشی قومیتی هم داریم؛ مثل جی‌جی ‌وی‌جی در شیراز و چیزهای دیگر. پس ما ملتی هستیم که بسیار خوب با عروسک‌ها ارتباط برقرار می‌کنیم که احتمالا شما هم به این صحه‌می‌گذارید که ما از بچگی با تعدادی عروسک ایرانی و خارجی بزرگ شدیم و خیلی هم با آنها کیف کردیم. اصولا ایران، آمریکا و اروپای‌شرقی در حوزه نمایش عروسکی و عروسک خیلی حرف برای گفتن دارند و این جالب است که ما کاملا در سطح یک جهانی کار عروسکی تولید کرده‌ایم و قابلیت تولید و مخاطب داریم. پس از این بابت وضعمان خوب است. در دهه‌هایی که شما اشاره کردید، اتفاقات خیلی جدی مثلا در آمریکا افتاده، همان «ماپت‌شو» و برنامه‌های «سه‌سامی استریت» و اینها که هنوز هم ادامه دارند؛ مثلا اگر سریال «کیدینگ» را دیده باشید که جیم کری بازی می‌کند، براساس شخصیتی به اسم مستر راجرز در آمریکا که یک فیلمی هم ساخته شد که تام هنکس نقش آن مستر راجرز را بازی می‌کرد، فکر می‌کنم A Beautiful Day In The Neighborhood بود. چنین چیزی است که یک کسی مثل آقای طهماسب خودمان در آمریکا که سال‌ها با تعداد زیادی عروسک کار کرده، کماکان مشغول است. اگر شبکه‌های مخصوص کودک را در آمریکا و اروپا ببینی، تعداد زیادی عروسک جذاب خوب با تکنیک‌های مختلف دارند کار می‌کنند برای کودکان و حتی بزرگسالان و شما می‌بینید گاهی  این عروسک‌ها در مناسبات جدی ملی، حتی با جدی‌ترین آدم‌های سیاستمدار استفاده می‌شوند؛ به‌طور مثال، من دقیقا یادم است که یک روزی خانم میشل اوباما، زمانی که هنوز بانوی اول کاخ سفید بود، یک مراسمی راجع به پرداختن به اهمیت گیاهان گذاشت که ایشان با عروسک‌های ماپت‌شو آمد کمی با هم گپ‌و‌گفت کردند و خندیدند و بعد گفتند که چقدر مثلا گیاهان خوبند و به محیط‌زیست اهمیت بدهیم و این ویدئوها در دنیا دیده ‌شد. یا یک ویدئوی معروفی از آقای کوفی عنان داریم، دقیقا با همین عروسک‌های ماپت‌شو که مثلا راجع به آموزش سواد به همه کودکان جهان و اهمیت آن صحبت می‌شود و این خیلی نکته مهمی است و دوست دارم با تأکید بگویم که ‌ای کاش بعضی آن را جدی بگیرند! آقای کوفی عنان دست عروسک‌ها را گرفته و دارند با هم ترانه معروف A، B، C، D، E، F، G را می‌خوانند. در آخر هم می‌گوید که من کوفی عنان هستم، دبیرکل سازمان ملل متحد و اصلا هم از ‌شأن او کم نمی‌شود که هیچ، بلکه صدبرابر هم اضافه می‌شود چون مخاطب می‌گوید که شما چقدر آدم جذاب و مردمی‌ای هستید و به‌نظرم چقدر خوب است که سیاستمداران ما هم یاد بگیرند که از کاراکترها استفاده کنند و اجازه بدهند که اولا نقد شوند و اگر نقد می‌شوند خودشان را بر اساس آن نقدها اصلاح کنند. دوم اینکه با این کاراکترها دوست باشند، چه ضرری دارد؟ همه جای دنیا دارند همین کار را می‌کنند.