چهره جدید ناتو در شرق اروپا

آمریکا و متحدان این کشور در ناتو، در شرایطی که اوکراین به‌شدت زیر آتش حملات روسیه است، اولویت اول خود را کمک به کی‌یف خوانده‌اند اما در نگاهی کلان‌تر، این پیمان امنیتی می‌خواهد در مقابل «واقعیت جدیدی» که در شرق با آن مواجه شده به فکر چاره باشد.
به گزارش رویترز، کارشناسان نظامی تخمین می‌زنند که کشورهای عضو ناتو تا به اینجا، بیش از 20هزار موشک ضد‌تانک و دیگر تسلیحات به کی‌یف تحویل داده‌اند. در هفته‌های اخیر این بحث مطرح بوده است که اگر روسیه به تسلیحاتی که ناتو برای اوکراین می‌فرستد حمله کند تکلیف چه خواهد بود. اما به‌نظر می‌رسد کشورهای ناتو، بدون توجه به این مسئله، به تامین سلاح برای اوکراین ادامه خواهند داد. وزیر دفاع هلند، عملا این موضوع را تأیید کرده و گفته است: «اوکراین حق دارد که از خود دفاع کند.»
مسئله بزرگ‌تر و حادتر برای ناتو اما پس زدن تهدید روسیه در شرق اروپاست. کشورهای مهم ناتو ازجمله آمریکا، فرانسه و انگلیس همین حالا نیروها، کشتی‌های جنگی و جنگنده‌های بیشتری به جبهه شرق اروپا اعزام کرده‌اند و نیروهای بیشتری را به حالت آماده‌‌باش درآورده‌اند اما با این حال، پیمان ناتو باید در میان‌مدت خود را برای مقابله با یک وضعیت جدید امنیتی در اروپا آماده کند. دیروز وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو در بروکسل با هم ملاقات کردند تا مقدماتی را برای تصمیم‌گیری‌های بزرگ در اجلاس سران که قرار است هفته بعد در بروکسل برگزار شود آماده کنند. ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو گفته است: «ما باید وضعیت نظامی خود را برای واقعیت‌های جدید از نو تعریف کنیم. موضوع، تقویت امنیت ما در بلندمدت است.»
در اجلاس وزرا، قرار بود که اولکسی رزنیکو، وزیر دفاع اوکراین هم حضور داشته باشد. او هم همچون دیگر رهبران اوکراین، خواستار کمک‌های بیشتری از ناتو است. اوکراین عضو ناتو نیست. با این حال بارها گفته است که می‌خواهد از منافع این پیمان بهره ببرد. ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، که بارها خواستار برقراری منطقه پرواز ممنوع توسط ناتو بر فراز کشورش شده، سه‌شنبه‌ گفته که درک می‌کند درهای ناتو به روی این کشور باز نیست اما همچنان می‌خواهد از طرق دیگری از دیگر تضمین‌های امنیتی این پیمان بهره ببرد.
ناتو تلاش زیادی کرده تا از این درگیری تا آنجا که می‌تواند دور بماند اما حمله موشکی روسیه به یک پایگاه آموزشی در مرز غربی اوکراین در نزدیکی لهستان، جنگ را تا جای ممکن به قلمروی زیرنظر ناتو نزدیک کرده است. براساس گزارش‌های رسانه‌ای، ناتو در این پایگاه، نیروهای اوکراینی را آموزش می‌داده است. آمریکا گفته است که این موشک‌ها از خاک روسیه شلیک شده‌اند و مسکو با این کار، توانایی روسیه برای هدف قراردادن متحدان شرقی ناتو را به رخ کشیده است.
ناتو که در سال1949 با هدف مهار تهدید نظامی شوروی سابق تاسیس شده، از نظر قانونی الزامی برای دفاع از اوکراین ندارد. اما اگر حتی یک عضو این پیمان مورد حمله یک کشور خارجی قرار بگیرد، تمامی اعضای آن موظف هستند از آن کشور دفاع کنند. با این حال، دیپلمات‌ها می‌گویند که ناتو می‌خواهد تا حد امکان، از فعال کردن بند 5پیمان، که مربوط به دفاع جمعی است، دوری کند. فرماندهان نظامی ناتو قرار است در آستانه اجلاس سران، نقشه‌های جدیدی را برای پس زدن تهدید نظامی روسیه فراهم کنند. نقشه‌های جدید می‌تواند شامل افزایش نیرو و استقرار سامانه‌های موشکی بیشتر در شرق باشد. روسیه علاوه بر مخالفت با عضویت اوکراین در ناتو، خواستار برچیده شدن موشک‌های ناتو در کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی است. تغییر وضعیت ناتو در شرق اروپا، از یک ماه و نیم پیش که روسیه نیروهای نظامی زیادی را در پشت مرزهای اوکراین مستقر کرده بود مطرح بود. همان زمان استولتنبرگ درباره تغییر وضعیت ناتو گفته بود: «ما در حال بررسی تغییرات بلندمدت درباره وضعیت خود و همینطور حضورمان در بخش‌های شرقی ائتلاف (ناتو) هستیم. تصمیمی نهایی در این‌باره گرفته نشده اما در ناتو درباره آن بحث می‌شود. اگر روسیه اصرار ‌کند که ناتو کمتر نزدیک مرزهایش باشد، دقیقا برعکس آن را به‌دست خواهد آورد.» با وجود این صحبت‎ها، اوکراینی‌ها به‌شدت از اینکه ناتو منطقه پرواز ممنوع بر فراز این کشور ایجاد نمی‌کند ناراحت هستند. ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهور اوکراین بارها این درخواست را مطرح کرده و گفته است که قبول نکردن این درخواست، نشانه ضعف ناتو و چراغ سبز به روسیه برای بمباران بیشتر اوکراین است.

مکث
خط خبر
 سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفته که به توافق در مذاکرات با اوکراین «کمی امیدوار» شده است. ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهور اوکراین هم گفته که درخواست‌های روسیه در مذاکرات، اندکی بیشتر از گذشته واقع‌بینانه شده است.
 ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهور اوکراین دیروز طبق برنامه به‌صورت مجازی در کنگره آمریکا سخنرانی کرد و از دولت آمریکا درخواست کرد به کشورش برای مقابله برابر روسیه بیشتر کمک کند.
 یک مقام ارشد اوکراینی گفته است که سه‌شنبه بیش از 29هزار غیرنظامی از طریق دالان‌های انسان‌دوستانه از شهرهای جنگی اوکراین خارج شده‌اند.