هجوم زودهنگام ریزگردها به آسمان کشور

سیدمحمد فخار- روزنامه‌نگار

 گردوغبار زودتر از هر الگوی پیش‌بینی، این بار در اسفندماه، کشور را در بر گرفت تا چراغ هشدار کانون‌های ریزگرد داخلی و خارجی را در سراسر کشور روشن کند.
به گزارش همشهری، آسمان شهرهای جنوب غربی کشور در پی تشکیل توده غلیظ گردوغبار در بیابان‌های عراق و سوریه از جمعه درگیر ریزگرد شد و شرایط را برای شهروندان سخت کرد. مرکز مدیریت ریزگردهای سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده است، وسعت ریزگردها آسمان 14استان کشور را درگیر کرده و تا عصر فردا شرایط به همین منوال ادامه دارد. هر سال با شروع فصل گرما و وزش بادهای غربی فصل افزایش ریزگردها آغاز می‌شد، اما این نخستین بار طی دهه اخیر است که ریزگردها از اسفندماه فعالیت خود را آغاز کرده‌اند که علت آن می‌تواند افزایش چشمگیر کانون‌های داخلی و خارجی گردوغبار باشد.

وضعیت استان‌های درگیر
مرکز ملی پایش، پیش‌بینی و هشدارسریع گرد و خاک هواشناسی در پی تشکیل توده‌های گردوغبار اعلام کرده که آسمان شهرهای استان خوزستان تا دوشنبه‌شب با باد و گردوغبار دست و پنجه نرم خواهد کرد. طبق این اطلاعیه، در پی وزش باد متوسط در مناطق غرب و جنوب و مرکز استان توده گرد و خاک عراقی در مناطق غربی و سپس مناطق جنوبی و مرکزی استان افزایش می‌یابد. امروز (یکشنبه) وزش باد ملایم تا متوسط با احتمال ماندگاری گرد و خاک رقیق عراقی در مناطقی از استان از اوایل وقت تا اواخر وقت پیش‌بینی می‌شود و از آخر وقت فردا (دوشنبه)، وزش باد ملایم موجب بهبود کیفیت هوا می‌شود.
در استان ایلام، آلودگی هوا به ۱۰برابر حد مجاز رسیده است. غلامرضا ابدالی، مدیرکل محیط‌زیست ایلام در این باره اعلام کرده در مقاطعی میزان غلظت آلودگی هوای شهر سرابله، مرکز شهرستان چرداول به ۲۰برابر حد مجاز نیز رسیده و شهرهای دهلران، بدره، دره‌شهر و آبدانان به مرور در حال درگیرشدن با گرد و خاک هستند. در استان یزد که از کانون‌های جدید تولید ریزگرد است، هواشناسی، هشدار سطح نارنجی صادر و اعلام کرد: سراسر مناطق استان تحت مخاطره وزش باد شدید و گرد و خاک و بعضاً توفان گرد و خاک خواهد بود. طبق این اطلاعیه، اختلال در ترددهای جاده‌ای و آسیب به سازه‌های موقت و گلخانه‌ها در شهرهای اردکان، میبد، ابرکوه، اشکذر، بافق و بهاباد، تفت، مروست، مهریز، هرات و یزد به‌دنبال وقوع این پدیده قطعی است؛ لذا پرهیز از ترددهای جاده‌ای و شهری به‌ویژه در محور یزد - اردکان، استحکام سازه‌های موقت و اجتناب از صعود به ارتفاعات تا عصر فردا توصیه شده است. در استان کردستان، هوا در وضعیت خطرناک قرار گرفت؛ به‌طوری که اقبال حمیدی، معاون محیط‌زیست کردستان اعلام کرد: هوا در سنندج و سقز، خطرناک، در کامیاران و مریوان بسیار ناسالم و وضعیت هوای قروه در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس است. این مسئول از مردم تقاضا کرد تا بهبود هوا، از قرارگیری در معرض هوای آزاد و ورزش کردن، جدا خودداری کنند؛ به‌ویژه افراد مسن، کودکان و افراد دارای ناراحتی قلبی ریوی و چشمی با توجه به شرایط قرارگیری در بحران اومیکرون، تنفس در هوای آلوده و مرطوب احتمال تأثیرپذیری بر دستگاه تنفسی را دوچندان می‌کند.

۳۲میلیون هکتار در معرض فرسایش خاک
هم‌اکنون ۳۲میلیون هکتار از اراضی کشور در معرض فرسایش خاک و تبدیل شدن به کانون ریزگرد هستند. در عین حال 35میلیون هکتار از کشور نیز کانون ریزگرد محسوب می‌شود و احتمال دوبرابر شدن این کانون‌ها هست. به گزارش همشهری، مسعود منصور، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور دیروز در این‌باره گفت: تا‌کنون اقدامات زیادی برای بیابان‌زدایی انجام شده، اما همچنان برنامه‌های جدی و جدیدتری برای مدیریت نیاز است. وی افزود: برای حفظ 2 منبع آب و خاک، باید تمام تلاش و همت خود را به‌کار گیریم و طبق فرمایش مقام معظم رهبری در ۱۵ اسفندماه که به حفظ آب و خاک و استفاده از انرژی خورشیدی در عرصه‌های طبیعی تأکید کردند، باید در مسیر محافظت از این منافع گام برداریم. وی تأکید کرد: تا‌کنون اقدامات بسیاری همچون نهالکاری در زمینه بیابان‌زدایی انجام شده است، اما این عرصه برنامه‌های جدی و جدیدتری را می‌طلبد. تلاش کردیم که مدیریت منابع طبیعی و بیابانی را تغییر دهیم. مناطق بیابانی بسیار گسترده هستند و باید برای کنترل کانون‌های ریزگرد، برنامه‌ها با اختصاص بودجه‌های مشخص ادامه پیدا کند.