روبرت صافاریان:
ایموجیها که معرف حضورتان هستند؛ همان صورتهای شکلک مانندی که برای بیان غم، شادی، حیرت، تشکر و غیره در نوشتههایتان در دنیای مجازی به کار میبرید؟ شکل قدیمیتر اینها ایموتیکونها بودند؛ یعنی کشیدن تصویری با استفاده از برخی نشانههای نقطهگذاری نوشتار معمولی، مثل:‑) و:‑)برای نشان دادن حالت غم و شادی.
«emoticon» از دو کلمه«emotion» به معنای احساس و «icon» به معنای نشانه ساخته شده بود. به همین دلیل به نظر میآید «ایمو»ی ایموجی هم باید از ایموشن آمده باشد، اما این طور نیست. ایموجی کلمهای ژاپنی مرکب از دو کلمه «ای» به معنای تصویر و «موجی» به معنای حرف (کاراکتر) است؛ یعنی حروف تصویری. بنابراین شباهت این واژه به ایموتیکون تصادفی است. به هر حال ایموجیها را -مثل خیلی چیزهای دیگر در زندگی مدرن- ژاپنیها باب کردند. اینها اول برای نوشتن پیامک روی تلفنهای همراه ژاپنی پیدایشان شد و بعد به تدریج جهانگیر شدند.
اما آیا این حروف تصویری را میتوان زبان دانست؛ یک زبان بینالمللی که نیاز به آموختن ندارد؟ ایموجیها چند تفاوت مهم با زبان دارند:آنها را نمیتوان خواند، آن طور که یک کلمه یا جمله نوشته شده را به صدای بلند میخوانیم. حتی در ذهنمان هم نمیتوانیم آنها را بخوانیم. دلیل این امر آن است که زبان در ابتدا پدیدهای صوتی یا شنیداری است و بعد نوشته میشود، اما ایموجیها فقط نوشتاریاند. ایموجیها را نمیتوان مثل کلمات با هم ترکیب کرد و جمله ساخت. تازه اصلاً معلوم نیست ایموجیها کلمهاند یا جمله؛ مثلاً ایموجی یک صورت شاد که هم میتواند به معنای «خوشحالی» یا «لبخند» باشد و هم به معنای «من خوشحالم» یا «من لبخند میزنم».در ایموجیها حرف وجود ندارد. سامانه ارتباطی این شکلکهای کوچک الف و ب و م و ی ندارد. آنها از حروف ساخته نشدهاند. حتی این طور نیست که برای هجاها نشانههایی باشند و این تصویرکها از ترکیب آنها ساخته شده باشند.
در زبان واقعی ارتباط کلمات با مصداقهایشان بر اساس شباهت نیست، قراردادی است. کلمه«گربه» هیچ شباهتی به یک گربه واقعی ندارد، در حالی که ایموجی گربه حتماً باید تصویر کوچک شده یا ساده شدهای از گربه باشد.برای همین هم هست که آنها یک نظام ارتباطی بینالمللیاند. بنابراین نیازی به آموختن آنها ندارید، آن طور که یک زبان خارجی را باید بیاموزید. البته این امر محدودیت آنها هم به شمار میرود. برای بیان احساسات پیچیدهتر و مفاهیم انتزاعیتر از ایموجی نمیتوان استفاده کرد. در زبانشناسی گفته میشود که زبان کلامی بشر دو سطح تجزیه دارد. یک تکه از گفتار یا نوشتار آدمیزاد را که برداریم در مرحله نخست میتوانیم آن را به تعدادی کلمه تجزیه کنیم که هریک بر شیئ یا مفهومی در دنیای واقعی دلالت میکنند. سپس این کلمات را میتوانیم به تعدادی حرف تجزیه کنیم. این حروف مصالحی هستند که کلمات از آنها ساخته میشوند، اما دیگر مثل کلمات بر اشیای دنیای واقع دلالت نمیکنند. در واقع، مقایسه زبان کلامی با ایموجیها نشان میدهد که زبان چه نظام پیچیدهای دارد و حیرتانگیز است که این نظام پیچیده چگونه در طول زمان در یک روند تکاملی پیدا شده.
خب! فهمیدیم که ایموجیها چه هستند و چطور در مقایسه با زبان، سامانه ارتباطی بسیار ابتداییتری هستند، اما اگر این طور است، پس دلیل کاربرد گسترده آنها چیست؟ پاسخ کامل به این پرسش البته نیاز به پژوهشهای گستردهای دارد، اما دو کاربرد مهم را برای آنها میتوان تشخیص داد:یکم؛ پرهیز گوینده از رابطه مستقیم و جدی و صرفاً گذاشتن چند گل قرمز، چند شاخه سبز و یک سری دستهای به هم چسبیده به نشانهعلامت تشکر ژاپنیها. هر کس شیوه سخن گفتن و نوشتن جداگانه و مخصوص به خود را دارد، اما در این جا با گذاشتن چند علامت حاضر آماده از تماس شخصی با طرف مقابل خودداری میکنیم. این یعنی؛ از میان رفتن هر چه بیشتر فردیت و شخصیت فردی، بعد از این که کامپیوتر دستخط آدمها را از بین برد.دوم؛ شوخی و طنز. گذاشتن یک ایموجی که چشمک میزند یا زبان در آورده، بامزه است. معمولاً کسی برای تسلیت مرگ عزیز دوستش، از ایموجی استفاده نمیکند. ایموجیها قرار است ذاتاً بامزه باشند، حتی وقتی نشانه اندوه و گریه هستند. حتی آن صورتکها با لب و لوچههای آویزان هم گونهای تظاهر به اندوه هستند، تا اندوه واقعی و به طنز و شوخی آمیختهاند.
پنج شنبه 20 اردیبهشت 1397
کد مطلب :
15601
لینک کوتاه :
newspaper.hamshahrionline.ir/jn2W
+
-
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به روزنامه همشهری می باشد . ذکر مطالب با درج منبع مجاز است .
Copyright 2021 . All Rights Reserved