تقویم / زادروز/ دانشمند همهچیزدان
«محمد بن محمد بن حسن جهرودی طوسی» ملقب به نصیرالدین، الطوسی، خواجه، محقق طوسی، معلم ثالث، ارسطوی ثانی، استاد البشر و مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، اندیشمند، فقیه، متکلم، منجم، ریاضیدان، پزشک و معمار ایرانی- اسلامی قرن هفتم هجری قمری بود. دانشمندی همهچیزدان که برخی لقب «معلم ثالث» یا «ارسطوی ثانی» را به او داده بودند. خواجه نصیرالدین طوسی در یازدهم جمادی الاول سال ۵۹۷ هجری قمری در طوس متولد شد. اصالت خواجه به جهرود از توابع قم برمیگردد، اما از آنجایی که نیاکان او ساکن طوس بوده و خواجه نصیر نیز در آنجا چشم به جهان گشود، به لقب «طوسی» شهرت یافت. او علوم دینی و عقلی را زیرنظر پدرش و منطق و حکمت طبیعی را نزد داییاش آموخت. تحصیلاتش را در نیشابور به اتمام رساند و در آنجا بهعنوان دانشمندی برجسته آوازه یافت. عطش سیری ناپذیر محقق طوسی به کسب علم و دانش، او را به شهرهای دیگری چون ری، قم، اصفهان و حتی کشور عراق هم هدایت کرد و پس از گذراندن سطوح عالی، بهعنوان دانشمندی مشهور به وطن بازگشت. اما روزگار حیات خواجه، مصادف شد با حمله مغول به ایران که ویرانی فراوانی بههمراه داشت و مردمان بسیاری را به کام مرگ کشید. نصیرالدین طوسی بدون هیچ انتخابی وارد دربار هلاکوخان شد و بهعبارت بهتر هلاکو او را به خدمت خود درآورد. اندیشه ژرف، قدرت علمی و معرفت حکیمانه خواجه، به جان هلاکو نشست و حضورش، کشتار و ویرانی مغولان را به آبادانی و ارتقای فرهنگ و اصلاحات اجتماعی تغییر داد. ساخت رصدخانه مراغه و کتابخانهای در کنار آن و تهیه زیج ایلخانی، از مهمترین خدمات خواجه نصیر در این دوران است. خواجه نصیرالدین طوسی در ۱۸ذیالحجه سال ۶۷۲ هجری قمری، در کاظمین عراق درگذشت و در جوار حرم کاظمین (مزار امام هفتم و نهم شیعیان علیهالسلام) به خاک سپرده شد.