جنگ چهره زنانه هم دارد

ناهید پیشور- روزنامه نگار

با گذشت بیش از ۳ دهه از پایان جنگ تحمیلی، هنوز از آن سال‌ها روایت‌های گفته نشده‌ای وجود دارد. مستند «تفنگ برادرم» یکی از این روایت‌هاست؛ مستندی درباره نصرت خدایاری، معروف به خواهر بسیطی، که به همراه برادرش از نخستین روزهای جنگ به دفاع از مام وطن برمی‌خیزد. نخستین چالش کامران جاهدی، کارگردان مستند تفنگ برادرم کمبود منابع تصویری از شخصیت محوری اثرش بوده است. بیشتر انرژی کارگردان صرف بازسازی صحنه‌هایی شده که قرار بوده مستندنمایی کنند؛ یعنی با قرار گرفتن کنار تصاویر آرشیوی واقعی به‌نظر برسند و این اتفاق در تفنگ برادرم رخ داده است. تفنگ برادرم یکی از تلخ‌ترین مستند‌های مرتبط با جنگ است‌. روایت آنچه پس از پایان جنگ بر خواهر بسیطی گذشت، یکی از تلخ‌ترین فرازهای مستندهای جنگ است. تأکید بر بی‌توجهی‌ها و ظلم‌هایی که به خواهر بسیطی شد و سرنوشت تراژیکش، لحنی اندوهناک به تفنگ برادرم داده است؛ مستندی که با حسین، برادر رزمنده خواهر بسیطی شروع می‌شود و بعد از شهادت او است که چنان‌که نام فیلم هم بر آن تأکید می‌کند، میراث برادر به خواهر می‌رسد. به سنت مستند‌های پرتره، گفت‌وگوهایی هم با افرادی که با شخصیت اصلی اثر آشنایی داشته‌اند انجام شده که در شناساندن ابعاد مختلف زندگی و شخصیت خواهر بسیطی نقش مهمی دارند. نحوه چینش گفت‌وگوها با سندهای تصویری و نماهای بازسازی شده دستاوردی قابل‌اعتنا برای تفنگ برادرم است.