دیدار با تنها غار رنگینکمانی دنیا در جزیره هرمز که در نوع خود بینظیر است
رنگینکمان در اعماق زمین
مجتبی یارزمان
یکی از لحظههای زیبایی که دیدن آن را به هیچ عنوان نباید از دست بدهید تماشای رنگینکمان است. درست در لحظهای که بارش باران متوقف میشود و تراکم ابرها رو به کاهش است و همچنین جهت تابش نور خورشید در زاویهای مناسب قرار داشته باشد، شاید خوششانس باشید و کمان هفترنگی را که از رطوبت بهجا مانده از قطرات باران در مقابل نور خورشید تشکیل شده را ببینید. پس با این توضیحات متوجه شدید که باید ابر و باد و خورشید و باران دستبهدست هم بدهند تا شاید بتوانیم برای دقایقی یک صحنه ماندگار را تماشا کنیم و از آن لذت ببریم. اما داستان این کمان رنگارنگ به همین جا ختم نمیشود و یک نمونه دیگر اما بسیار متفاوتتر از آن هم وجود دارد که هر ببینندهای را مدهوش خود کرده است. در دل زمین و جایی که نه نور خورشید میتابد، نه بادی میوزد، نه ابری تشکیل میشود و نه هرگز بارانی باریده، رنگینکمانی تشکیل شده که سالهای قدمت آن از هزار هم گذشته است. این رنگینکمان زیبا اشکال بیبدیلی را بهوجود آورده که تا از نزدیک و با چشم خود نبینید، پی به عظمت آن نخواهید برد. این کمان رنگارنگ جایی نیست جز غار رنگینکمانی «هرمز» که در جزیرهای به همین نام و در نزدیکی خلیجفارس جای گرفته است.
غار رنگارنگ
تصویری که از غار در ذهن همه ما وجود دارد، مکانهایی سنگی در دل کوه هستند که عموماً دهانهای باریک اما دالانهایی طولانی دارند. بیشتر غارهایی که تا به حال کشف شده یا انسان توانسته پای در آنها بگذارد، بافتی کاملاً سنگی دارند و تنها جنس سنگهای هر کدام باعث تفاوت و وجه تمایزآنها از همدیگر میشود. اما در جنوب کشور و استان هرمزگان غاری وجود دارد که قانون اولیه و ماهیت وجودی غارهای جهان را تغییر داده و این تفاوت چیزی نیست جز وجود رگههای رنگی در تمام بدنه و سقف غار که آن را به تنها غار رنگی جهان تبدیل کرده است. غار هرمز که در جزیره هرمز وجود دارد یک نمونه بینظیر در دنیا محسوب میشود و بهدلیل جنس خاک و سنگ این جزیره، که تماماً رنگی هستند، شبیه رنگینکمان شده و هر بینندهای را مدهوش خود میکند.
درباره غار هرمز
عمق غار هرمز زیاد نیست و مقدار کمی از آن قابل بازدید است و به همین دلیل هیچ امکاناتی در این غار وجود ندارد. بهدلیل اینکه این جزیره و تمام اجزای آن دست نخورده باقی بماند حتی برای قسمتهای داخلی آن چراغ هم تعبیه نشده و تنها در طول روز و با استفاده از نور طبیعی خورشید که قسمتهای زیادی از سالن اصلی را روشن میکند، امکان بازدید وجود دارد. همچنین در طول مسیری که داخل غار هستید ارتفاع سقف آن یکنواخت نیست و در بعضی از قسمتها مجبورید تا خم شوید و عبور کنید. در این غار دالانهایی هم وجود دارد که قابل بازدید نیست و بهدلیل سختی مسیر عبور، امکان حضور گردشگران وجود ندارد، هرچند که طول این دالانها هم بسیار کوتاه بوده و تفاوت ویژهای با قسمتهای عمودی غار ندارد. البته در نزدیکی غار رنگینکمانی هرمز یک دره رنگینکمانی هم وجود دارد که بسیاری از افراد آن را با این غار اشتباه میگیرند. هر چند که دیوارههای این دره هم بسیار زیبا و از لایههای رنگی تشکیل شده و همانند غار رنگینکمانی و طیف گستردهای رنگ در آن وجود دارد.
غارنوردی
اول از همه به این نکته توجه کنید که جزیره هرمز بهدلیل موقعیت جغرافیایی که دارد و آبوهوای گرم و مرطوبی که بر آن حاکم است، در فصلهای گرم سال سفر و گردش به آن برای افراد غیربومی کمی مشکل است و بهتر است برای استفاده حداکثری از شرایط و موقعیت این جزیره، حتماً در روزهای سرد سال به آنجا سفر کنید. غار هرمز در بخش جنوب شرقی جزیره قرار گرفته و تردد به آن سمت و بهصورت انفرادی اصلاً توصیه نمیشود. برای رفتن و تماشای این غار حتماً از افراد بومی کمک بگیرید تا گم نشوید. همچنین این نکته را هم درنظر بگیرید که نور غار بهصورت طبیعی و از تابش مستقیم خورشید تأمین میشود، پس زمان مناسب و حتیالمقدور صبح را برای بازدید از غار رنگینکمانی انتخاب کنید. در مسیر رسیدن به غار و همچنین بخشهایی از آن صخرهای و سنگی است، پس حتماً از کفش مناسب و راحت برای تردد در این مکان استفاده کنید. در آخر هم دقت داشته باشید که مسیر داخل غار یکنواخت نیست و پستی و بلندیهای زیادی دارد و گاهی ممکن است مجبور باشید نشسته حرکت کنید. برای این منظور از آمادگی جسمانی افرادی که همراهتان هستند مطمئن شوید و سعی کنید در تمام طول مسیر داخل غار از بلند صحبت کردن و دست زدن به بدنه سنگها خودداری کنید. بدنه غار از جنس نمک است که با ارتعاشات صدا ممکن است باعث ریختن بخشهایی از آن شود و همچنین ترکیبات رنگهای روی دیوارهها شیمیایی هستند که علاوه بر آسیب رسیدن به غار ممکن است باعث بروز مشکلات پوستی شود.
بدنه رنگینکمان
جنس بدنه سنگهای غار آهکی و نمکی است و وجود لایههایی که از رسوب آهک و نمک روی هم انباشت شده باعث بهوجود آمدن این رگهها شده است. تفاوت اصلی جنس بدنه این غار با دیگر غارهایی که از رسوب آهک و نمک بهوجود آمده است وجود ترکیبات معدنی مختلف در میان رگهها و بافت اصلی کل این جزیره است. ترکیب شدن سنگهای فلزی با دیگر کانیهای رنگی و بهوجود آوردن یک ترکیب شیمیایی و همچنین نفوذ نمک و سولفاتآهک این غار و لایههای موجود روی دیوارههای آن را از هر نمونه دیگری در جهان متمایز کرده و نمایی شبیه به رنگینکمان سنگی را بهوجود آورده است. نکته جالب توجه و بسیار جذاب این غار وجود 70نوع طیف رنگی متفاوت در بدنه آن است که در نوع خود یک ویژگی منحصربهفرد محسوب میشود. اما اگر بخواهیم مهمترین اتفاق عجیب درباره غار رنگینکمانی را بیان کنیم باید به تغییر طیفهای رنگی بدنه آن اشاره کنیم که هر سال اتفاق میافتد. هر سال در فصل گرم سال و بهدلیل بالا رفتن رطوبت هوا و ترکیب شدن نمک با مواد کانی بدنه غار، طیف رنگی دیوارهها و خطوط آن تغییر میکند و به سمت براقتر شدن حرکت میکند که این اتفاق باعث پویایی و خود ترمیمی آن میشود.