گزارش
پارک‌های کشاورزی میزبان مردم تبریز
احداث پارک های کشاورزی در محله ها فرصتی برای مشارکت مردم در امور کشاورزی است
حمیده پازوکی - خبرنگار
با گسترش شهرها، باغها و زمینهای کشاورزی اطراف آنها کمکم بخشی از شهر شد. با این حال به دلیل ارزش این محیطهای سبز در کیفیت هوا و سبزبودن محیط شهری، حفظ آنها در سالهای گذشته اهمیت بسیاری پیداکرده است. همین موضوع موجب شده در تهران، مشهد و حالا تبریز شهرداری‌ها تلاش کنند زمینهای کشاورزی را به مکان‌هایی قابل دسترس برای عموم مردم تبدیل کنند تا شرایط برای ادامه کار کشاورزان، تفرج شهروندان و همین‌طور پرداختن به کاشت صیفی و سبزی به عنوان یک سرگرمی سالم فراهم باشد. سال‌هاست در فصل بهار و تابستان، می‌توان مردمی را در پارک‌های محلی تهران دید که مشغول رسیدگی به زمینهای کوچک کشاورزی هستند. حالا به گفته عباس رنجبر، شهردار تبریز قرار است با حفظ زمینهای بزرگ کشاورزی درون شهر، به شکل دیگری امکان حضور مردم در کنار این فضاهای سبز ارزشمند را حفظ کند.
طرحی با چند هدف
در تبریز زمینهای کشاورزی زیادی وجود دارد که هنوز مردم مایحتاج خود را از آنها تامین می‌کنند. معاون شهرسازی ومعماری شهرداری تبریز درباره برنامه شهرداری برای آنها به همشهری میگوید: یکی از مسائل مرتبط با شهرسازی که در بسیاری‌از کشورها جدی گرفته می‌شود، موضوع کشاورزی شهری است. در تبریز از سالها قبل مزارعی وجود داشت که کشاورزان در آنها صیفی و سبزی میکاشتند و با گسترش تبریز این زمین‌ها در محدوده شهری قرار گرفتند. در بسیاری شهرها، شهرداری‌ها این زمین‌ها را تملک و آنها را به پارک‌های مدرن تبدیل می‌کنند . این نوع تغییر کاربری مشکلات بسیاری چون بیکاری کشاورزان، تحمیل هزینه ساخت پارک به شهرداری و قطع دسترسی مردم به محصولات تازه کشاورزی محلی را منجر می‌شود. همچنین هویت شهری محلاتی که چنین زمین‌هایی در آنها قرار دارد از بین می‌رود. تورج روشنایی با بیان اینکه سیاست شهرداری تبریز تبدیل این زمین‌ها به پارک با تغییر طراحی محیط و ارائه بعضی خدمات و حفظ زمینهای کشاورزی است، اظهار میکند: برنامه ما این است که هم اختصاص آب به این زمین‌ها به شکلی باشد که در مصرف آب صرفه‌جویی شود و هم زمینه ادامه حیات کشاورزی در داخل شهر فراهم شود. به این ترتیب فضای سرزنده و سبز محیط حفظ خواهد شد و مردم می‌توانند از این محیط سرسبز لذت ببرند و البته خریدهای روزمره‌شان را هم انجام دهند. وی با تاکید بر اینکه مالکیت این زمینهای کشاورزی همچنان در اختیار کشاورزان است، میافزاید: برای آنکه این مزارع ساماندهی شوند قرار است در طراحی آنها تغییرات جزئی اعمال شوند، شبکه راههای داخلی آنها اصلاح شود و سیستم آبیاری آنها هم کمی مدرن‌تر شود.
پارکی به وسعت یک شهر
معاون شهرسازی ومعماری شهرداری تبریز درباره وسعت پارک‌های کشاورزی هم میگوید: در حال حاضر پارک بزرگ تبریز با 550هکتار مساحت قرار است در قالب پارک کشاورزی تغییر کاربری دهد و حدود 5مکان دیگر هم به پارک کشاورزی تبدیل می‌شوند. در مرحله دوم قرار است شهرداری بخشی از زمین‌هایی را که در مالکیت خودش دارد به بخش خصوصی واگذار کند تا کسانی که علاقهمند هستند در آنها کشاورزی کنند و در صورت تمایل محصولات خود را بفروشند. به گفته روشنایی، همچنین در محدوده پارک بزرگ تبریز با همکاری دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، کارگاههایی برای آموزش در زمینه کاشت محصولات کشاورزی برپا می‌شود تا مردم بتوانند آموزش‌های اولیه کاشت گیاهان را بیاموزند. درمورد بودجه لازم برای این طرح هم میگوید: در قدم نخست شهرداری تبریز برای راه‌انداز ی چند پارک کشاورزی 150میلیارد تومان در نظر گرفته است اما در سالهای بعد برای راه‌اندازی پارک‌های بیشتر ردیف بودجههای دیگری در نظر گرفته خواهد شد.
طرحهایی مانند پارک‌های کشاورزی نمونه‌ای از مدیریت بهینه شهرها هستند و نشان می‌دهند شهرداری‌ها برای افزایش کیفیت زندگی شهری همیشه به بودجههای کلان نیاز ندارند و گاه با همکاری مردم می‌توانند محیطهای جدید و سالمی برای کار و تفریح شهروندان ایجاد کنند.
مکث
پارک کشاورزی شهری چند منظوره در مشهد
در حال حاضر در بسیاری از کشورها و همچنین برخی پارک‌های تهران مدلی از فضاهای سبز چند عملکردی طراحی شده است که شهروندان در فضای تعریف شده درون آن می‌توانند صیفی مورد نظر خود را کشت کنند. پارک کشاورزی مشهد با هدف پیوند کشاورزی و اکوسیستم شهر به صورت پارک 20هکتاری در مسیر چهل بازه حدفاصل دانشجو تا سیدرضی اجرا خواهد شد و باغ مزرعه کودک، باغ پردیس کودک و خانواده، باغ گیاهان دارویی، باغ پردیس آموزشی با رویکرد اکولوژیک از دیگر جزئیات این پروژه است.
