احساس ناامنی در بیماران روان

 امیرحسین جلالی  - عضو هیأت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران

دستاورد حذف ارز ترجیحی 4200تومانی درباره برخی داروها، 4برابر شدن قیمت‌ها بوده و حتی داروهای تولید داخل هم افزایش قیمت 100تا 200درصدی داشته‌اند. یکی از دلایل افزایش قیمت داروهای داخلی، افزایش قیمت مواداولیه‌ای است که تا قبل از این با ارز ترجیحی تأمین می‌شد اما اکنون در برخی از این مواد اولیه حذف ارز دولتی منجر به گرانی یا کمبود شده است. اتفاقی که درباره داروهای مربوط به روان هم رخ داده و کمبود برخی از آنها روند درمانی بیماران مزمن روانپزشکی را مختل کرده است. البته به تأکید مسئولان قرار نیست ارز دولتی به‌صورت کامل حذف شود اما هنوز مشخص نیست که اختصاص این ارز برای کدام دسته از داروها خواهد بود و درباره دیگر داروها چه تدبیری اندیشیده می‌شود که منجر به افزایش دوباره قیمت‌ها نشود. این در حالی است که به‌دلیل سیاست حمایت از تولید داخل، کاهش واردات دارو هم اجرا شده اما تقریبا در 2سال گذشته به‌طور دوره‌ای به‌دلیل محدودیت‌های مختلف، داروهای ایرانی هم در بازار دچار کمبود بوده‌اند. موضوع مهم این است که کمبود داروهای خارجی با علت‌هایی ازجمله منع واردات و محدودیت‌ها یا عوامل دیگر توجیه می‌شود اما نبود داروهای ایرانی که قرار است جایگزین داروهای وارداتی باشند، چالش مهمی به‌شمار می‌رود که بسیاری از بیماران را با مشکلات زیادی مواجه می‌کند چرا که اغلب کمبود‌ها درباره داروهایی وجود دارد که بیماران باید به‌صورت مرتب از آنها استفاده کنند و مصرف‌شان ضروری است. به این نکته هم باید توجه داشت که تغییر در نوع دارو در برخی بیماری‌ها برای سازش و رسیدن به دوز مناسب نیازمند زمان است و علاوه بر آن دسترسی به چند داروی مشابه هم باید وجود داشته باشد، چرا که ممکن است هر بیمار فقط با یکی از آنها سازش پیدا کند و درمان او با یک دارو اثربخش باشد. اتفاقی که اکنون درباره برخی داروهای روان هم رخ داده و ترکیباتی مانند فلوفنازین تزریقی یا هالوپریدول طولانی‌اثر تزریقی یا موجود نیستند یا بسیار کم و به‌صورت سهمیه‌ای توزیع می‌شوند. این داروها معمولا در بیماران مزمن روانپزشکی کاربرد زیادی دارند و در مواردی که بیماران پذیرش دارویی ندارند و داروهایشان را قطع می‌کنند، این کمبودها باعث ایجاد مشکل جدی برای آنها می‌شود. داروهایی مثل بوسپیرون یا دونپزیل هم که در درمان آلزایمر استفاده می‌شود کمیاب یا نایاب شده و این کمبود با بررسی بازه زمانی 3یا 6ماه قبل به‌صورت دوره‌ای رخ داده است. این، مسئله بسیار مهمی است که وقتی روانپزشک، بیمار و خانواده برای کمبود دارو نگرانی داشته باشند، در این وضعیت هیچ امنیتی برای تهیه داروی مصرفی و تجویز شده به‌ویژه برای بیماران مزمن وجود ندارد و علاوه بر ناپایداری برای طبابت و کار پزشک، برای بیمار و خانواده او هم ناامنی و مشکلات زیادی به‌وجود می‌آورد.