امید به حل بحران پناهجویان استرالیا به دست ستاره تنیس

هیاهوی رسانه‌ها به‌خاطر حبس موقت نواک جوکوویچ، ستاره تنیس جهان، به‌صورت ناخواسته توجه عمومی را نسبت به بدرفتاری‌ها و وضعیت پناهجویانی که در مرکز فرسوده و آلوده پارک هتل ملبورن محبوس هستند، جلب کرده است. در پس‌زمینه گزارش‌های خبری که از جوکوویچ و طرفداران او در ملبورن منتشر می‌شود، حضور معترضانی است که نسبت به رنج و عذاب پناهجویانی که در «پارک هتل» محبوسند اعتراض دارند. بعضی از این افراد، حدود 9سال است که به اتهام ورود غیرقانونی به استرالیا در مراکز مختلف نگهداری از پناهجویان حبس شده‌اند. تعدادی از این پناهجویان از پشت پنجره اتاق‌هایشان شاهد تجمع خبرنگاران هستند و امیدوارند در هیاهویی که این ستاره تنیس جهان به پا کرده، تغییری مثبت در وضعیت ناگوارشان ایجاد شود.
گواهی معافیت از واکسیناسیون نواک جوکوویچ که توسط مقامات محلی استرالیا صادر شده بود، توسط دولت فدرال استرالیا پذیرفته نشد. جوکویچ درحال حاضر در تلاش است تا مانع از اخراجش از استرالیا شود. دادگاه او برای دریافت مجوز حضور در رقابت‌های تنیس  آزاد استرالیا دوشنبه برگزار خواهد شد. جوکوویچ برای شرکت در رقابت‌های تنیس آزاد استرالیا به این کشور سفر کرده اما به‌دلیل عدم‌تزریق واکسن، پس از ورود، در هتلی که محل حبس پناهجویان است، قرنطینه شده است. جوکوویچ در حال حاضر در تلاش است تا مانع از اخراجش از استرالیا شود. دادگاه او برای دریافت مجوز حضور در رقابت‌های تنیس آزاد استرالیا دوشنبه برگزار خواهد شد. وکیل جوکوویچ اعلام کرده که او به‌دلیل ابتلا به کرونا، از تزریق واکسن معاف است. واقعیت اما این است که جوکوویچ یکی از مخالفان سرشناس واکسیناسیون در جهان است و به قهرمان جنبش ضدواکسن در جهان تبدیل شده است.
همزمان بسیاری از استرالیایی‌ها و پناهجویان امیدوارند جوکوویچ درمورد وضعیت خود و پناهجویان محبوس در این هتل سخن بگوید و توجه جهانی را نسبت به وضعیت غیرانسانی آنها جلب کند. فعالان حقوق بشر از توجه رسانه‌ها و مردم نسبت به بازداشتگاه پناهجویان ملبورن ابراز خشنودی می‌کنند. اما این نگرانی را هم دارند که پس‌از خروج جوکوویچ از استرالیا، توجه مردم نسبت به پناهجویانی که سال‌هاست از سیاست‌های ضدپناهندگی دولت استرالیا در عذابند، کاسته شود.

پناهجو‌ستیزی استرالیا زیر ذره‌بین 
بدرفتاری‌های دولت استرالیا با پناهجویان مدت‌هاست مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. پناهجویان محبوس در پارک هتل، ساختمانی که جوکوویچ هم در آن نگهداری می‌شود، بخشی از هزاران پناهجویی هستند که از سوی دولت استرالیا در بدترین شرایط نگهداری می‌‌شوند. آمار مرکز پناهجویان استرالیا نشان می‌دهد درحال حاضر 33پناهجو به همراه جوکوویچ در پارک هتل محبوسند. پارک هتل یکی از 70بازداشتگاهی است که دولت استرالیا درون خاک خود برای نگهداری از پناهجویان ایجاد کرده است. بدرفتاری با پناهجویان بخشی از برنامه دولت استرالیا برای منصرف کردن پناهجویان از ورود غیرقانونی از مسیر دریا به این کشور بوده است.

حبس ابد، سرنوشت پناهجویان دریا
پناهجویانی که در آرزوی رسیدن به استرالیا بوده‌اند از سال2012 تحت فشار سیاست سختگیرانه بازداشت فراساحلی، در کمپ‌‌های جزیره مانوس واقع در پاپوآ گینه نو و جزیره نائورو نگهداری شده‌اند. براساس آمار شورای پناهندگان استرالیا به واسطه اجرای این سیاست تمامی افرادی که از مسیرهای دریایی خود را به استرالیا می‌رساندند به کمپ‌هایی با کمترین امکانات ممکن در جزایر مانوس و نائورو منتقل شده‌اند. استرالیا از سال2013 به بعد هم اعطای هرنوع ویزا یا مجوز ورود به استرالیا به این افراد را ممنوع کرد. مجموع بازداشتی‌های این دو جزیره تا به امروز به 4هزار و183نفر رسیده‌ است. از این میان هزار و122پناهجو به‌صورت موقت به استرالیا منتقل و در بازداشتگاه‌های موقت حبس شده‌اند. 989نفر به کشور سومی مانند آمریکا منتقل شده‌اند. 922نفر به کشورهای خود بازگردانده شده‌اند. 122نفر در کمپ‌ مانوس و 106نفر در کمپ‌نائورو محبوسند. 19نفر از پناهجویان هم در این مدت جان خود را از دست داده‌اند.
فعالان حقوق بشری معتقدند که بسیاری از این پناهجویان طی حدود 9سال گذشته قربانی تغییر دیدگاه‌های سیاستمداران در استرالیا شده‌اند. در اواخر سال2021 استرالیا اعزام پناهجویان به کمپ مانوس را به رأی یک دادگاه عالی در پاپوآ گینه‌نو متوقف کرد. رأی این دادگاه به آن معنی است که استرالیا اجازه حبس کردن پناهجویان جدید را در این کمپ نخواهد داشت. بازماندگان کمپ مانوس این دو گزینه را دارند که در پاپوآ گینه‌نو بمانند یا به نائورو منتقل شوند. دولت استرالیا اما به انتقال پناهجویان غیرقانونی به نائورو ادامه خواهد داد. این به آن معنی است که سیاست سختگیرانه دولت استرالیا در قبال پناهجویان تغییری نکرده است.
کمپ مانوس طی 8سال اخیر محل رویدادهای خشونت‌بار فراوانی مانند اعتصاب غذا، درگیری و قتل بوده است. از 19پناهجویی که از سال2012 تاکنون در بازداشتگاه‌های فراساحلی استرالیا جان خود را از دست داده‌اند، 13نفر در مانوس محبوس بودند. این افراد به دلایل مختلفی مانند خشونت، دریافت نکردن به موقع درمان‌های پزشکی یا خودکشی جانشان را در انتظار آزادی از دست داده‌اند. استرالیا نه‌تنها به پناهجویان غیرقانونی ویزا نمی‌دهد، بلکه اعتقاد دارد وضعیت غیرانسانی که پناهجویان در کمپ‌های نائورو و مانوس دارند بهتر از غرق شدن در دریاست. اما سال‌هاست بازداشتگاه‌های فراساحلی استرالیا به‌دلیل غیرانسانی بودن، آسیب‌زا بودن و تخطی از قوانین بین‌المللی مورد انتقاد قرار دارند. استرالیا در سال2017 به بیش از 1900بازداشت شده در کمپ‌ مانوس 70میلیون دلار غرامت پرداخت کرد. سازمان ملل متحد معتقد است سیاست استرالیا در قبال پناهجویان ناقض کنوانسیون منع شکنجه است. همچنین دادستان دیوان کیفری بین‌المللی معتقد است براساس قوانین بین‌المللی، حبس نامحدود در کمپ‌های فراساحلی توسط استرالیا غیرانسانی، ظالمانه و تحقیرآمیز است. روانشناسانی که برای کمک به پناهجویان به این کمپ‌ها فرستاده شده‌اند هم وضعیت این مراکز را به‌شدت ناسالم و نزدیک به شکنجه توصیف کرده‌اند.

   هتلی با سلول‌های انفرادی
پارک هتل یکی از 70بازداشتگاه موقتی است که دولت استرالیا برای نگهداری پناهجویان به‌کار گرفته است. این هتل از سال2020 به بعد به محل حبس پناهجویانی تبدیل شده که از کمپ مانوس یا نائورو برای درمان به ملبورن منتقل شده‌اند. بیش از 30بازداشتی در این هتل محبوسند و تعدادی از آنها بیش از 8سال از زندگی خود را در بازداشتگاه‌های فراساحلی استرالیا سپری کرده‌اند. پناهجویان به تشخیص پزشک به مراکز بازداشت داخلی استرالیا منتقل می‌شوند تا درمان‌های پزشکی لازم را دریافت کنند. اما این به معنی بهتر شدن وضعیت پناهجویان نیست. به شهادت تعدادی از پناهجویانی که به تازگی به پارک هتل منتقل شده‌اند، وضعیت آنها دشوارتر از قبل شده است. بیشتر آنها در اتاق‌هایی کوچک شبیه سلولی انفرادی محبوسند و غذایی که به آنها داده می‌شود، غذای بی‌کیفیتی است. یکی از پناهجویان می‌گوید تنها یک ساعت در روز اجازه خروج از اتاقی را دارد که پنجره‌های آن امکان بازشدن ندارند. پارک هتل سال گذشته به‌دلیل ابتلای نیمی از ساکنان آن به کرونا هم جنجالی شده بود.