نیلوفرانه در سراب

حامد کاویان خواه| کرمانشاه- خبرنگار:‌

‌با وجود تلاش برخی از دوستداران محیط‌زیست برای کاشت نیلوفرهای تکثیر شده عملا این عملیات مورد حمایت مالی قرار نگرفته است. در سال‌های اخیر شاهد از بین رفتن گل‌های نیلوفری در سراب نیلوفر کرمانشاه بودیم. سرابی که با وجود ظرفیت‌های بکر توریسم در حال تبدیل شدن به «سرابی خیالی» است که البته از قبل آن عده‌ای کماکان درآمدزایی اندکی دارند. گل‌های نیلوفر یکی از کمیاب‌ترین گل‌هایی است که در گذشته در این سراب به‌وفور یافت می‌شد، اما در پی بی‌توجهی‌ها رفته‌رفته شاهد از بین رفتن این نیلوفرهای آبی شدیم.

چند سالی است که شاهد سراب بدون نیلوفر هستیم. سراب نیلوفر بدون وجود گل‌های نیلوفری این روزها بیشتر شبیه به استخری بزرگ انباشته از ماهی‌های قرمز است. در بخشی از آن نیز  لاشه ماهی‌های مرده روی هم انباشت شده است که بوی تعفن از آن استشمام می‌شود. با این حال مسئولان دغدغه بازگرداندن نیلوفرهای از بین رفته را تا به امروز نداشتند تا این‌که پیشنهاد کاشت گونه‌های تکثیر شده نیلوفر در این سراب از سوی فرمانداری به یکی از اساتید دانشکده کشاورزی کرمانشاه داده شد و در نهایت علی‌رغم وعده‌هایی مبنی بر حمایت مالی، تاکنون هزینه‌های کاشت این گل‌ها با هزینه شخصی دکتر کهریزی پرداخت شده است. این در حالی است که شاید انتظار می‌رفت در برابر کم کاری نهادهای دولتی- نظارتی، آنان بیش از این پای‌کار می‌آمدند، زیرا بازگشت مجدد گل‌های نیلوفری به سراب نیلوفر می‌تواند رونق گردشگری را برای استان ما به ارمغان آورد.


تلاش برای تامین اعتبار عملیات کاشت نیلوفر 

فرماندار شهر کرمانشاه در این باره می‌گوید: درتلاشیم با مشخص کردن هزینه‌ها اداره کل محیط‌زیست را دستگاه اجرایی قرار دهیم و با همکاری سازمان مدیریت برنامه‌‌ریزی و بودجه هزینه اجرای این طرح را تامین کنیم. «فضل الهم رنجبر» در گفت‌و‌گو با همشهری، بیان می‌کند: به دنبال خشکسالی‌هایی که در سنوات گذشته داشتیم سراب نیلوفر در یکی دو سال به‌طور کامل خشک شد و متاسفانه گل‌های نیلوفر نیز از بین رفت که به همین منظور جلسه‌ای در محل فرمانداری با حضور شرکت توسعه گردشگری، سازمان میراث فرهنگی، دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی، محیط‌زیست، منابع طبیعی، جهاد‌کشاورزی و تعدادی از ادارات شهرستان کرمانشاه تشکیل دادیم.
وی می‌افزاید: در این جلسه تصمیم بر این شد که برای احیای گل‌های نیلوفر سراب، تدبیری بیندیشیم. به همین دلیل از دکتر «دانیال کهریزی» و دکتر « شهاب قاضی» رئیس دانشکده کشاورزی و نیز از پژوهشگران و محققان رشته کشاورزی، دعوت کردیم در این جلسه شرکت کنندکه تصمیم گرفته شد این کار را با همت دانشگاه رازی انجام دهیم. 

رنجبر بیان می‌کند: پس از تلاش‌ها و کوشش‌های گروه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی به سرپرستی دکتر کهریزی از اساتید این رشته، وی توانست نمونه‌هایی از گل نیلوفر را کشت، تحقیق و توسعه دهد. وی ادامه می‌دهد: طی یک عملیات اجرایی در هفته گذشته با همکاری غواص نام‌آشنا «بهمن پرورش» بوته‌های گل نیلوفر در عمق آب سراب نیلوفر کاشته شده که در صورت خشک نشدن آب سراب نیلوفر ما شاهد احیای دوباره گل نیلوفر در این سراب زیبا خواهیم بود. 
رنجبر می‌گوید: با مشخص کردن هزینه ها، اداره کل محیط‌زیست را دستگاه اجرایی قرار خواهیم داد و تلاش می‌کنیم با همکاری سازمان مدیریت برنامه‌‌ریزی و بودجه هزینه اجرای این طرح را تامین کنیم. این کار، کاری ارزشمند است و در جذب گردشگر و مسافر بیشتر موثر خواهد بود. وی اضافه می‌کند: در حال حاضر برآورد دقیقی از اعتبارت مورد نیاز نداریم، اما در روزهای اول مبلغ هزینه 30 میلیون تومان برآورد شده بود اما الان بین 100 تا 15 میلیون تومان اعتبار لازم است.


نیلوفرها حمایت مالی نمی‌شوند

عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی می‌گوید: از 4 سال پیش سراب نیلوفر به‌دلیل خشکسالی‌ها و برداشت‌های بی‌رویه منابع آبی دچار خشکسالی شد که در نتیجه موجودات آبزی و اکوسیستم گیاهی از جمله گل‌های نیلوفر هم از بین رفتند. دکتر «دانیال کهریزی» در گفت‌و‌گو با همشهری می‌افزاید: از آ‌ن‌جا که گونه گل نیلوفر باید حفظ می‌شد، کارکنان سراب نیلوفر یکی از بوته‌های این گل را اختصاصا نگهداری کردند که پس از انتقال به دانشکده کشاورزی در آزمایشگاه کشت بافت وگیاهی به روش زیست‌فناوری تکثیر و در حوضچه‌های دانشکده نگهداری و در نهایت پس از 4 سال امکان انتقال آن فراهم شد. وی ادامه می‌دهد: هفته گذشته 30 بوته گل نیلوفر کشت شد که اگر رشد کنند، از آن‌جا که سیستم تکثیر این گل‌ها جوری است که خودش خودش را تکثیر می‌کند، امیدواریم بعد از مدتی شاهد رویش بیشتر آن باشیم. 
عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی اضافه می‌کند: در جلسه‌ای با فرماندار قرار شد ادارات کمک و حمایت مالی کنند اما بعد از آن جلسه هیچ ارگانی حمایت نکرد و تنها با هزینه شخصی خودم کار را پیش بردم.


تکثیر نیلوفر با هزینه شخصی

 کهریزی می‌گوید: مسئولان 4 سال پیش قول دادند 70 میلیون تومان اعتبار تخصیص دهند اما هیچ اعتباری اختصاص نیافت و حتی از سوی ادارات محیط‌زیست، فرمانداری و استانداری این طرح حمایت نشد. ‌
وی ادامه می‌دهد: اخیرا نیز فرماندار برای تامین اعتبار قول‌هایی داد، اما صحبت‌های او نیز تاکنون تاثیرگذار نبوده است و سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی هیچ همکاری نداشته. این در حالی است که از بین رفتن این گونه گیاهی دردنیا مشکل بزرگی است و برخی کشورها میلیاردها دلار برای حفظ یک گونه هزینه می‌کنند. کهریزی در ادامه می‌گوید: گونه گل نیلوفر اختصاصی سراب نیلوفر کرمانشاه است و در جذب گردشگر و اشتغال‌زایی موثر است، بنابراین مسئولان بی‌توجه نباشند.

وی با بیان این‌که با وجود بی‌توجهی مسئولان، به دلیل تخصص و تعهد‌کاری با هزینه شخصی به تکثیر گل‌های نیلوفر در سراب نیلوفر پرداختم، می‌افزاید: حداقل 200 میلیون تومان برای خرید مواد آزمایشی و تجهیزات هزینه لازم است‌ زیرا در عملیات اخیر تنها بخش کوچکی از این سراب را کار کردیم. البته کاشت گل‌های نیلوفر در سراب‌های دیگر نظیر سراب هشیلان و روانسر به اعتبارات بیشتری نیاز دارد.
کهریزی در پایان بیان می‌کند: مسئولان محیط‌زیست باید اگر گونه‌ای در حال انقراض است آن را در جاهای خاصی به صورت حفاظت شده تکثیر کنند. زیرا اگر برای تکثیر گونه نیلوفر حوضچه‌های کوچکی داشتیم این مشکل پیش نمی‌آمد. باید به تنوع زیستی توجه شود، چون بخشی از محیط‌زیست ماست و باید نگهداری شود.