1۳۲میلیارد مترمکعب کسری آب‌های‌ زیرزمینی

کسری‌ تجمیعی آب‌های زیرزمینی به بیش از ۱۳۲ میلیارد مترمکعب رسیده است. دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درگزارشی اعلام کرد: میزان کسری تجمعی ذخیره آب‌های زیرزمینی ایران به بیش از ۱۳۲ میلیارد مترمکعب رسیده که تنها حدود ۱۰۵میلیارد مترمکعب از این رقم مربوط به ۱۷سال اخیر و ۱۸میلیارد آن مربوط به 5 سال اخیر است. در این گزارش آمده است؛ براساس آمار و اطلاعات وزارت نیرو، منابع آب زیرزمینی حدود ۵۷ درصد از نیاز آب شرب شهری، حدود ۸۳ درصد از نیاز آب شرب روستایی و حدود ۵۲ درصد آب کشاورزی کشور را تأمین می‌کند. در سال‌های خشک، نسبت تأمین آب از این منبع برای مصارف مختلف افزایش می‌یابد. آمار و اطلاعات نشان می‌دهد که تأمین نیازهای مختلف آبی در کشور وابسته به برداشت آب های زیرزمینی است. عواملی نظیر کمبود بارش و رخداد خشکسالی‌های پی درپی در سال‌های اخیر، عدم‌اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب جهت مهار سیلاب‌ها و احیای آبخوان‌ها، حفر چاه‌های غیرمجاز با پیشرفت فناوری و تسهیل حفاری چاه و بهره‌برداری‌های بیش از حد از چاه‌ها منجر به کسری ذخیره آب‌های زیرزمینی و کاهش توان مدیریتی در آبخوان‌ها شده است.
 درحال حاضر میزان کسری تجمعی ذخیره آب‌های زیرزمینی ایران به بیش از ۱۳۲ میلیارد مترمکعب رسیده که تنها حدود ۱۰۵میلیارد مترمکعب از این رقم مربوط به ۱۷سال اخیر و ۱۸ میلیارد مترمکعب آن مربوط به 5 سال اخیر است. هم‌اکنون از بین ۶۰۹ دشت کشور، ۱۸۸ دشت وضعیت آزاد، ۲۷۳ دشت وضعیت ممنوعه، ۱۳۵ دشت وضعیت ممنوعه بحرانی و ۱۳ دشت در لیست پیشنهاد ممنوعیت قرار دارند. بنابراین می‌توان گفت که ۴۲۰ دشت دارای وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند که با افت دائمی، تغییر کیفیت آب و فرونشست زمین مواجه هستند و به‌عنوان دشت ممنوعه شناخته می‌شوند. نگرانی در مورد کاهش آب‌های زیرزمینی و تخریب اکوسیستم‌ها منجر به توسعه مفهوم پایداری آب‌های زیرزمینی به‌عنوان ابزاری برای سیاستگذاری آب های زیرزمینی در برنامه‌های مدیریت منابع آب در سراسر جهان شده است. از آنجا که مدیریت پایدار آب‌های زیرزمینی درون سیستم‌های تلفیقی هیدرولوژیکی، محیط‌زیستی و اجتماعی‌ـ اقتصادی تعبیه شده است، اجرای این سیاست‌ها چالشی برای مدیران آب و جامعه علمی محسوب می‌شود. این مسئله درصورت نبود فرایندهای مشارکتی منجر به ایجاد شکاف ارتباطی بین متولیان آب کشور، دانشمندان و جامعه می‌شود.