واکنش متفاوت بورس به سیاست‌های حمایتی

با وجود اعلام برنامه‌های حمایت از بورس توسط رئیس سازمان بورس و وزیر اقتصاد دیروز باردیگر بازارسهام با یک افت سنگین مواجه شد و با یک درصد افت به کانال یک میلیون و 200هزار واحد عقب‌نشینی کرد. این موضوع منجر شد ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بازار سهام بیش از 2میلیارد دلار کاهش یابد.
به گزارش همشهری، آنطورکه رئیس سازمان بورس چند روز پیش وعده داد، قرار است بخشی از منابع صندوق توسعه ملی برای حمایت از بورس به صندوق تثبیت بازار سرمایه تزریق شود و ازسال بعد نیز قرار است به‌صورت مداوم سالانه یک درصد از منابع این صندوق به بازار سهام تزریق شود.طبق این اطلاعات ظرف روز‌های آینده باید 12هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی به‌صورت تدریجی وارد صندوق تثبیت بازار سرمایه شود و سال بعد نیز این رقم به 20هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این در حالی است که درصورت موافقت ستاد هماهنگی اقتصادی دولت سال آینده نیز 50هزار میلیارد تومان سهام در قالب منابع غیرنقدی به این صندوق اختصاص خواهد یافت.
این اما همه برنامه‌های حمایتی از بورس نیست و قرار است بازار سرمایه از جنبه مقرراتی و وضع قوانین تازه نیز مورد حمایت قرار بگیرد. آنطور که وزیر اقتصاد شنبه شب گفت: دولت 2 بسته برای حمایت از بازار سرمایه تدوین کرده است.در بسته اول مواردی چون کاهش 5درصدی مالیات شرکت‌های تولیدی، حذف ارز ترجیحی، حذف برخی قیمت‌گذاری‌های دستوری و حمایت ویژه از صندوق تثبیت بازارمدنظر قرار گرفته است.
به‌گفته احسان خاندوزی در بسته دوم هم پیشنهادهایی برای حمایت از بورس در نشست ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با حضور رئیس‌جمهور تصویب شده که قرار است به‌زودی، اطلاع‌رسانی شود. او همچنین تأکید کرد:درلایحه بودجه سال بعد نیز روش محاسبه حقوق دولتی معادن تغییری نخواهد کرد. همچنین نحوه محاسبه نرخ خوراک که دارای معایب و سقف مشخص است در ستاد اقتصادی دولت دقیق خواهند شد.به‌گفته او علاوه براین رئیس سازمان بورس باید در جلسات ستاد اقتصادی دولت برای تصمیم‌گیری درباره انتشار اوراق بدهی حضورداشته باشد.اینها برنامه‌هایی است که سیاستگذاران ظرف چند روز گذشته درباره حمایت از بازار سرمایه اعلام کرده‌اند با این حال بازار سرمایه واکنش مثبتی نسبت به این برنامه‌ها ظرف چند روز گذشته نشان نداده است و همچنان در حال نزول است.

نزول 2میلیارد دلاری
با وجود اعلام برنامه‌های حمایتی از بورس از سوی سیاستگذاران، بازار سهام ظرف روز‌های گذشته توجه چندانی به این برنامه‌ها نکرده است و روند نزولی خود را حفظ کرده است. این روند نزولی در مبادلات دیروز هم ادامه یافت و شاخص کل بورس تهران با یک درصد افت بار دیگر به کانال یک میلیون و 200هزار واحد عقب‌نشینی کرد.این موضوع منجر شد که در جریان مبادلات روز گذشته شرکت‌های بورس بیش از 63هزار میلیارد تومان (معادل 2میلیارد دلار) از ارزش خود را از دست بدهند و بیش از 406میلیارد تومان نقدینگی از سوی سهامداران حقیقی از بازار خارج شود.
از مرداد پارسال تاکنون بازار سهام بیش از 220میلیارد دلار از ارزشش را از دست داده و از 425میلیارد دلار به 205میلیارد دلار رسیده است. در این مدت همچنین سهامداران حقیقی بیش از 125هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کرده‌اند.مقایسه نمودار ارزش روزانه معاملات بازار سهام نشان می‌دهد که تردید زیادی در بین سرمایه‌گذاران وجود دارد و با وجود وعده‌های مسئولان، روزبه‌روز بر تعداد افرادی که دارایی‌های خود را نقد می‌کنند و از بازار خارج می‌شوند اضافه می‌شود.طبق آمارهای موجود ارزش روزانه معاملات خرد تحت‌تأثیرخروج نقدینگی هر روز در حال کاهش است و هم‌اکنون به پایین‌ترین سطح خود در 2 سال گذشته رسیده است. به‌نظر می‌رسد فعالان بازار سرمایه صرف‌نظر از بسته‌های حمایتی در انتظار اقدامات عملی برای حمایت از بازار سرمایه هستند.

دلایل تردید
آنطور که کارشناسان می‌گویند بازار سرمایه نیاز به حمایت‌های واقعی دارد به‌طور مثال اغلب تحلیلگران بر این باورند که یکی از اقدامات عملی دولت برای حمایت از بازار حذف قیمت‌گذاری دستوری است که آسیب زیادی به شرکت‌های بورس در طول سال‌های گذشته وارد کرده است. ضمن اینکه باید از حجم قوانین و مقررات کنونی برای تسهیل کسب‌وکار و رونق تولید کاسته شود تا شرکت‌ها بتوانند با سرعت و کیفیت بیشتری در تولید مشارکت کنند.
مهدی آقالطفی، یک کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: بازار سرمایه بازاری نیست که با حرف درست شود بلکه هوشمند است و به سمتی حرکت می‌کند که بازده خوبی را به همراه داشته باشد و اگر می‌خواهیم وضع بازار سرمایه خوب شود و اعتماد به آن برگردد ضمن حمایت واقعی دولت از بازار، صنایع نیز باید فعالیت خود را برپایه افزایش بهره‌وری پیش برده و مسائلی چون قیمت‌گذاری دستوری و رانت در فعالیت‌ها وجود نداشته باشد. به‌گفته او بازار سرمایه بازاری است که اگر بهای لازم به آن داده شود بازخورد خوبی به دولت نشان داده و به تکیه‌گاه محکمی برای دولت تبدیل می‌شود. مجدالدین مقیمی یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم معتقد است: آن چیزی که امروز به بازار سهام، آسیب می‌زند، عدم‌اطمینان‌، ابهامات و بدبینی‌ها نسبت به سرمایه‌‍‌گذاری است.
این موضوع سبب شده تا مقاصد سرمایه‌گذاری تغییر کند و سرمایه‌ها در میان ملک، خودرو، طلا یا حتی رمزارزها در گردش باشند. او ادامه می‌دهد: سیاست‌های اقتصادی همانند مجموعه بدن انسان است که باید همه اعضا با یکدیگر و در هماهنگی با سایر اعضا کار کنند. وزارتخانه‌هایی همچون صنعت، و اقتصاد در ایجاد این هماهنگی بسیار تأثیرگذار هستند. متأسفانه در کشور ما، نهادهای متعدد دولتی دیگری هم غیراز بانک مرکزی حضور دارند که سیاست‌ها و بخشنامه‌های آنها در اقتصاد و بازارهای پول و سرمایه‌ مؤثر است، از این‌رو، هماهنگی میان آنها پیچیده‌ ولی ضروری است.او با اشاره به تعداد مصوبات و بخشنامه‌های اقتصادی کشور طی 3 سال گذشته، تأکید می‌کند: شمار مصوبات و بخشنامه‌های دولتی طی این مدت نسبت به سال‌های گذشته، بسیار بیشتر بوده است. این موضوع سبب ناهماهنگی و سردرگمی‌ صاحبان صنایع وکسب‌وکار می‌شود. از سوی دیگر، قیمت‌گذاری‌های دستوری نظم بازار سهام و بازار پول را بر هم زده است.
به‌گفته او لازم است یک دستگاه عالی ناظر بالاتر از این نهادها باشد تا تمام سیاست‌ها را با یکدیگر هماهنگ کند.در کشور ما این دستگاه عالی، می‌تواند سازمان برنامه و بودجه و  سازمان‌های نظارتی باشد. هماهنگی دستگاه‌ها به کاهش تورم می‌انجامد و رونق بازارهای سهام و پول را در پی دارد.