نبض بحران/ روسیه-اوکراین

بحران در پشت مرزهای اوکراین ادامه دارد و بسیاری از ناظران منتظر آغاز یک درگیری هرچند محدود میان نیروهای روسیه و اوکراین هستند. هفته‌هاست که حدود 170هزار نیروی ارتش روسیه جایی در خاک این کشور در نزدیکی مرز با اوکراین اردو زده‌اند؛ نیروهایی که اروپایی‌ها معتقدند با هدف حمله به خاک اوکراین به این منطقه منتقل شده‌اند. روسیه اما تأکید دارد که واحدهای ارتش را صرفا برای اجرای مانور در این منطقه متمرکز کرده است. با این حال، همه می‌دانند که ماجرا مربوط به تلاش غرب برای به عضویت درآوردن اوکراین در پیمان ناتو است. اوکراینی‌ها بیش از هر زمان دیگری به این لحظه سرنوشت‌ساز نزدیک شده‌اند و روسیه خطر همسایگی با ناتو را متوجه شده است. مسکو اعلام کرده قصد حمله به اوکراین را ندارد اما از کشورهای غربی می‌خواهد تا ضمانت‌ دهند که اوکراین را به عضویت ناتو درنخواهند آورد؛ درخواستی که ناتو آن را رد کرده است. همزمان، روسیه از تهیه پیش‌نویس 2پیمان امنیتی برای محدود کردن نفوذ نظامی آمریکا و ناتو در کشورهای همسایه‌اش خبر داده است. قرار است مذاکرات میان روسیه و غرب در این رابطه این هفته آغاز شود. این دو پیمان امنیتی خواستار ممنوعیت استقرار کشتی‌ها و هواپیماهای جنگی آمریکا و روسیه در مناطقی است که از آنجا می‌توانند به قلمروی یکدیگر حمله کنند.


همزمان با دهمین سالگرد به قدرت رسیدن «کیم جونگ اون» در کره‌شمالی، مقام‌های کره‌جنوبی اعلام کردند که پس از مذاکرات مشترک با همسایه شمالی، آمریکا و چین موفق شده‌اند بر سر چارچوب صدور اعلامیه رسمی پایان جنگ دو کره توافق کنند. موافقت پیونگ‌یانگ با اعلام رسمی پایان جنگ دو کره، می‌تواند نشان‌دهنده تمایل سران کره‌شمالی برای آغاز دوباره مذاکرات برای کاهش تنش در منطقه و همچنین خلع سلاح هسته‌ای است. گفت‌وگوها بر سر برنامه هسته‌ای کره‌شمالی از اوایل سال2019 پس از نشست بی‌نتیجه کیم جونگ اون و دونالد ترامپ متوقف شد. رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، اعلام کرد که ورزشکاران این کشور را برای حضور در بازی‌های المپیک زمستانی به پکن اعزام خواهد کرد؛ محلی که ممکن است به فرصتی برای برقراری ارتباط مجدد میان دیپلمات‌های کره‌جنوبی و کره‌شمالی تبدیل شود. در سال1945 و با فروکش کردن آتش جنگ جهانی دوم، جبر سیاسی شبه‌جزیره کره را به دو منطقه تقسیم کرد. پس از آن در سال1950 کره‌شمالی و کره‌جنوبی درگیر جنگی شدند که 3سال ادامه داشت و میلیون کشته به جا گذاشت. دو طرف پیمان ترک مخاصمه امضا کردند اما هرگز پیمان صلحی میان آنها امضا نشد؛ به‌عبارت دیگر دو کشور عملا هنوز در جنگ هستند.


یک‌ماه پس از توافق دولت غیرنظامی سودان و کودتاچیان در ارتش این کشور برای بازگشت نخست‌وزیر به قدرت، اختلاف میان احزاب و گروه‌های سیاسی به مانعی بزرگ برای تشکیل دولت انتقالی تبدیل شده است. ژنرال عبدالفتاح برهان، رهبر کودتاچیان، در پی فشارهای بین‌المللی، طی توافق با عبدالله حمدوک با بازگشت او به قدرت موافقت کرد. حمدوک مأمور تشکیل یک دولت موقت شد تا پیش از برگزاری انتخابات آزاد که از سوی ارتش وعده داده شد ه بود، اداره امور را در دست بگیرد. به‌گفته حمدوک، اختلاف نظر میان احزاب باعث شده تا توافق بر سر یک منشور ملی برای دولت انتقالی ممکن نشود. حمدوک قرار است با مشورت همه نیروهای سیاسی جز حزب «کنگره ملی»، که در دوره عمر البشیر قدرت را در دست داشت، دولت تشکیل دهد. برخی فعالان سیاسی سودانی معتقدند حمدوک در جریان کودتا بوده و با آن همراه بوده است. آنها مخالف توافقی هستند که میان حمدوک و ژنرال عبدالفتاح برهان امضا شده و معتقدند حمدوک در حال معامله با نظامیان برای بازگشت به قدرت از طریق انتخابات است. کودتای 25اکتبر، 2سال پس از قیام مردمی سودان که باعث برکناری عمر البشیر و دولت او شد، رخ داد و انتقادهای بین‌المللی بسیاری به‌دنبال داشت.


در پی شدت گرفتن درگیری‌ها میان یک گروه جدایی‌طلب و ارتش میانمار در جنوب این کشور، بیش از 2هزار و 500نفر از ساکنان منطقه به سمت مناطق مرزی تایلند گریخته‌اند. مقام‌های تایلندی در استان تاک واقع در مرز غربی این کشور اعلام کرده‌اند که صدها کودک در میان افرادی هستند که از ترس جانشان از خط مرزی عبور کرد و وارد خاک تایلند شده‌اند. درگیری‌ها از چند روز قبل با حمله نیروهای «اتحادیه ملی کارن» به مواضع نیروهای ارتش آغاز شد. درگیر‌ی‌ها در راستای نوار مرزی ادامه دارد و مقام‌‌های محلی تایلند اعلام کرده‌اند که به‌دلیل نزدیکی منطقه درگیری و مرز، دست‌کم یک خمپاره به خاک تایلند اصابت کرده است. اتحادیه ملی کارن، قدیمی‌ترین گروه جدایی‌طلب در میانمار است که خواهان جدایی استان کارن یا کایین از این کشور است. این منطقه یک‌میلیون و 600هزار نفر جمعیت دارد. این گروه طی 70سال گذشته با دولت مرکزی میانمار درگیر بوده است. آنها به تبعیض قومیتی در این کشور معترض هستند. درگیری‌ها از اوایل سال‌جاری میلادی، بعد از کودتای ارتش علیه دولت آنگ سانگ سوچی، شدت گرفته است. آنگ سانگ سوچی که اکنون در زندان به سر می‌برد، خود از سوی مجامع بین‌المللی متهم به همکاری با ارتش برای نسل‌کشی اقلیت مسلمان روهینگیا در میانمار است.