بدون ممیزی، بدون حاشیه

نشست خبری دبیر پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت برگزار شد. به گزارش خبرنگار همشهری، محمد حمیدی مقدم، دبیر جشنواره و مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی دیروز به‌صورت آنلاین پاسخگوی پرسش‌های خبرنگاران بود. نشستی که در آن هم جزئیات دوره پانزدهم سینما حقیقت مشخص شد و هم اینکه دبیر این رخداد از نمایش نسخه ترمیم شده مستند زعفران خبر داد. مستند ستایش شده ابراهیم مختاری که با همکاری فیلمخانه ملی مرمت شده، در پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت به نمایش درخواهد آمد. برپایی بزرگداشت برای ارد عطار پور و حبیب والی نژاد از دیگر برنامه‌های این دوره از جشنواره است که دیروز حمیدی مقدم به آن اشاره کرد. اما شاید مهم‌ترین نکته درباره این دوره، تأکید دبیر جشنواره بر حذف نشدن هیچ فیلمی پس از انتخاب آثار توسط هیأت انتخاب بود. جشنواره‌ای که از روز پنجشنبه در پردیس چارسو آغاز خواهد شد تا ۱۷۹ مستند ایرانی و خارجی به نمایش درآیند. این گزیده‌ای از مهم‌ترین صحبت‌های محمد حمیدی مقدم در نشست خبری دیروز است:

هم آنلاین هم فیزیکی
ما پس از پشت سر گذاشتن دوره متفاوت چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» در سال گذشته که همراه با همه‌گیری ویروس کرونا بود و جشنواره را برخط کرد، شاهد پیشتازی، رشد و دگرگونی در ارتباط با مخاطبان بودیم. خوشبختانه دوره گذشته جشنواره مسیری رو به رشد داشت و بر جشنواره‌های دیگر کشور تأثیر گذاشت.
 براساس این روند و زیرساخت برخط، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به‌عنوان کاری تازه، شروع به‌کار کارشناسی و خطاگیری دوره گذشته کرد؛ شورای سیاستگذاری بسیار سریع‌تر نسبت به ادوار گذشته تشکیل شد و برنامه‌ریزی دوره جدید را با نگاهی به آینده و پیک جدید کرونا انجام داد، درنتیجه تصمیم بر این شد که مسیر برخط را به‌عنوان مسیر جدی جشنواره امسال هم ادامه دهیم، روی آن سرمایه‌گذاری کنیم و رفع خطاها را در پیش گیریم بنابراین در شورای سیاستگذاری تصویب شد که با توجه به رفع بیماری ویروس کرونا نگاهی نیز به اجرای فیزیکی جشنواره داشته باشیم.
خوشبختانه در هفته گذشته با رشد مخاطبان در سالن‌های سینمایی، موافقت شد که به شکلی محدود در جشنواره اجراهای فیزیکی داشته باشیم، درنتیجه جشنواره پانزدهم «سینماحقیقت» هم به‌صورت برخط و هم به شکل محدود فیزیکی برگزار خواهد شد.
 
کاهش تولید مستند تحت‌تأثیر کرونا
امسال با توجه به تأثیر ویروس کرونا و وضعیت التهاب سرمایه‌گذاری در مراکز فرهنگی، پیش‌بینی کرده بودیم که باید روندی نزولی در ارائه آثار به جشنواره داشته باشیم که این اتفاق در دبیرخانه کاملا مشهود بود  ‌طوری که امسال تعداد ۵۵۱اثر به‌دست ما رسید که نسبت به دوره گذشته کاهش داشت.
 امسال برای نخستین بار شرط نخستین نمایش آثار را در جشنواره «سینماحقیقت» لحاظ کردیم که  باعث شد برخی آثار، دیگر واجد شرایط حضور در جشنواره نباشند، بنابراین تعداد آثار واجد شرایط برای ورود به جشنواره ۴۴۰فیلم بود که نهایتا در بخش مستند کوتاه ۳۰، نیمه بلند 28، بلند 23، آوینی 29  و سینمای ایران خارج از مسابقه 8 فیلم در جشنواره حضور پیدا کردند، با‌توجه به وضعیت موجود تلاش کردیم تا ۱۱فیلم که به موضوع «کرونا» می‌پردازند نیز در بخش خارج از مسابقه اکران داشته باشند.
 53فیلمساز از ۲۱استان و 26شهر در جشنواره شرکت داشتند که خوشبختانه نشانگر طیف وسیع تصویر حوزه مستند است. در بخش بین‌الملل ۲۶۱۱فیلم از ۷۳کشور درخواست حضور در جشنواره را داشتند که درنتیجه ۱۲فیلم بلند، 7مستند نیمه‌بلند و 10فیلم کوتاه در بخش مسابقه بین‌الملل این دوره از جشنواره حضور دارند. همچنین 3 فیلم بلند، ۲نیمه بلند و 2فیلم کوتاه ایرانی به این لیست اضافه خواهد شد و منتخب بهترین آثار را هم نمایش خواهیم داد.

قواعد جشنواره را باید پذیرفت
در شورای سیاستگذاری دوره پانزدهم جشنواره «سینماحقیقت» و با بررسی‌های کارشناسانه، ابتدا قرار شد که شورای مشاورانی برای انتخاب آثار شکل گیرد اما از آنجا که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی متولی اصلی این جشنواره است، فکر کردیم که پیوستن شورای مشاوران می‌تواند ایجاد شبهه کند درنتیجه این مسئله عملی نشد. شاید کشور ما تنها جایی در دنیا باشد که در جشنواره‌هایش از هیأت انتخاب استفاده می‌کند و بابت انتخاب‌هایش جواب می‌دهد، در حالی که در تمامی جشنواره‌ها آثار منتخب را با نظر مستقیم دبیر جشنواره اعلام می‌کنند.
 قواعد جشنواره را باید پذیرفت، هر فستیوالی با قواعد و زیبایی‌شناسی خود آثار برگزیده را انتخاب می‌کند. گروه انتخاب همواره با خودشان سلیقه می‌آورند و باید بگویم در هر وضعیت از انتخاب آثار، سلایق هیأت انتخاب لحاظ می‌شود و گریزی از آن وجود ندارد.

 رعایت حاشیه امن
در هیاهویی که برای بعضی فیلم‌ها ایجاد می‌کنیم می‌بینیم که با سر و صدای زیادی همراه می‌شوند اما در دل‌شان چیزی از تهور، جسارت و شجاعت وجود ندارد. اگر نگاه دغدغه‌مند و جست‌وجوگر در آثار به چشم می‌خورد، حتما به‌دنبال آن می‌گشتیم، برایند نگاه هیأت انتخاب چیزی است که در سبد اکران جشنواره می‌بینیم. باز هم می‌گویم برای من ارزشمند است که مستند‌هایی ساخته شوند که به قدری جسورانه باشند تا دبیر جشنواره برای اخذ اکران آنها از ارگان‌های مربوطه اجازه گیرد اما امسال تمامی آثار حاشیه امن را رعایت کرده بودند.
امسال چندان فیلم چالش‌‌برانگیزی به‌هنگام انتخاب نداشتیم. شاید بعد از اکران آثار با چالش روبه‌رو شویم. امروز چیزی درباره روزهای برگزاری نمی‌گوییم چون جشنواره،‌ محل کشف و هیجان‌های ناگهانی است.