جهان، نظاره‌گر وین

سیاوش فلاح پور- روزنامه‌نگار
باز هم وین، باز هم هتل کوبورگ. زنجیره‌ای طولانی از تحولات سیاسی، بار دیگر ایران و  قدرت‌های بزرگ را در پایتخت اتریش بر سر میز مذاکره قرار داده است. پیش از این 6 دور مذاکره برای احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای بی‌نتیجه باقی مانده بود؛ مذاکراتی که آخرین دور آن در خرداد‌ماه امسال به پایان رسید و سپس در پی برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و تغییر دولت در ایران شاهد وقفه‌ای 5ماهه بود. حالا طرف ایرانی با چشم‌انداز و نگاهی متفاوت به‌سوی میز مذاکره بازگشته است؛ نگاهی که حول 2محور اساسی تعریف می‌شود: لغو تمام تحریم‌ها و دریافت ضمانت قطعی از آمریکا برای جلوگیری از نقض مجدد توافق. در این میان، تمرکز بی‌نظیر تمام رسانه‌های جهانی و منطقه‌ای بر مذاکرات وین، نشان از جایگاه ویژه ایران در معادلات بین‌المللی دارد. مواضع مختلف بازیگران مطرح خاورمیانه در قبال مذاکرات هسته‌ای، به نشانه‌ای مهم برای درک راهبردهای عمومی آنها تبدیل شده است؛ برای مثال، رژیم صهیونیستی همچون گذشته هرگونه تفاهمی میان ایران و غرب را تهدیدی اساسی برای امنیت خود می‌داند. نفتالی بنت، نخست‌وزیر این رژیم به‌تازگی از جامعه جهانی خواسته مقابل تهران تسلیم نشود. یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل نیز از تعامل شبانه روزی این رژیم با قدرت‌های غربی علیه ایران سخن گفته است. اگرچه مواضع برخی کشورهای عربی همچون عربستان سعودی نیز تا حد قابل توجهی با موضع تل‌آویو در این پرونده همخوانی دارد، اما بخش مهمی از کشورهای منطقه همواره از حصول راه‌حل‌های دیپلماتیک برای پرونده هسته‌ای استقبال کرده‌اند؛ کشورهایی نظیر عمان، قطر، ترکیه یا حتی مصر که ممکن است در برخی پرونده‌های منطقه‌ای با ایران تعارض منافع نیز داشته باشند. از سوی دیگر، رسانه‌های جهان این روزها هر یک از منظر خود به بررسی رخدادهای وین و تأثیر گفت‌وگوها بر پرونده‌های مورد نظر خود می‌پردازند؛ گفت‌وگوهایی که می‌تواند سرنوشت بسیاری از تحولات در حوزه‌های مختلف نظیر منطقه خاورمیانه، بازارهای انرژی و... را تحت‌تأثیر قرار دهد.

الاخبار: اسرائیل؛ بازنده مذاکرات وین
روزنامه لبنانی الاخبار در گزارش خود بیش از هر چیز، مواضع رژیم صهیونیستی نسبت به پرونده هسته‌ای ایران و مذاکرات وین را مورد بررسی قرار داده است. در گزارش این روزنامه با عنوان «فریاد اسرائیل در وین گم می‌شود» آمده است: قدرت‌های غربی پس از 4سال سیاست فشار حداکثری به این نتیجه رسیده‌اند که برای عبور از بحران، راهی جز پذیرش حقوق هسته‌ای ایران ندارند و در این میان، فشارهای اسرائیل برای تخریب مذاکرات نیز نتیجه‌ای به‌دنبال نخواهد داشت. الاخبار همچنین عقب نشینی آمریکا در پرونده هسته‌ای را بخشی از سیاست خروج این کشور از منطقه خاورمیانه ارزیابی کرده است.

العربی الجدید: احتمال توافق گام به گام
روزنامه قطری العربی الجدید با تأکید بر تغییر رویکرد تیم دیپلماسی ایران، فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی این دور از مذاکرات را مورد بررسی قرار داده است. به نوشته این روزنامه، اجرای طرح «گام به گام» برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، محتمل‌ترین سناریو برای مذاکرات وین است. براساس گزارش العربی الجدید، مذاکرات در فضای چندان خوش‌بینانه‌ای آغاز نشده و نباید نسبت به پیش‌بینی نتایج آن تعجیل کرد. این روزنامه شکست مذاکرات گروسی در تهران، فشارهای رژیم صهیونیستی و بحران بی‌اعتمادی میان تهران و واشنگتن را مهم‌ترین عوامل منفی در حاشیه دور هفتم مذاکرات عنوان می‌کند.

الشرق الاوسط: ایران مسئول شکست مذاکرات است!
روزنامه سعودی الشرق الاوسط ازجمله رسانه‌هایی است که نگاه خوش‌بینانه‌ای نسبت به مذاکرات وین نداشته و احتمال شکست آن را بالا ارزیابی می‌کند. ‌ این روزنامه مدعی شد، ایران با اقداماتی نظیر غنی‌سازی‌ اورانیوم 60درصد و اصرار بر لغو تمامی تحریم‌ها، مسئول شکست احتمالی مذاکرات خواهد بود. الشرق الاوسط در ادامه به بررسی‌ سناریوهای ما بعد شکست مذاکرات وین پرداخته و پیش‌بینی می‌کند سطح تنش‌ها در منطقه خاورمیانه افزایش یابد. به نوشته این روزنامه، هیچ توافق پایداری میان ایران و غرب بدون حل مسائل منطقه‌ای و موشکی در کنار پرونده هسته‌ای شکل نمی‌گیرد.

هاآرتص: شکست مذاکرات پیامدهای منطقه‌ای دارد
روزنامه عبری هاآرتص در گزارش خود به نگرانی‌های رژیم صهیونیستی از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و غرب پرداخته است. به نوشته این روزنامه، تل‌آویو نگران است شکست مذاکرات به تشدید تنش‌ها در سطح خاورمیانه دامن بزند. این درحالی است که پیش‌بینی می‌شود به‌دلیل مواضع سرسختانه ایران، دور هفتم مذاکرات با پیشرفت چشمگیری همراه نباشد. هاآرتص همچنین میزان نارضایتی مقامات اسرائیلی از راهبرد بایدن در قبال ایران را بالا ارزیابی کرده و می‌نویسد: از منظر مقامات امنیتی در تل‌آویو، بازگشت به توافق 2015خطایی بزرگ‌تر از انعقاد آن به شمار می‌رود.

گاردین:  نگرانی غربی‌ها
روزنامه انگلیسی گاردین در گزارش خود، نگرانی‌های غرب از تداوم وضعیت فعلی در پرونده هسته‌ای و امتناع ایران از همراهی با پیشنهادهای آمریکا را بررسی کرده است. به نوشته این روزنامه، قدرت‌های غربی، پیشروی‌های اخیر ایران در تاسیسات هسته‌ای را تهدیدی جدی تلقی می‌کنند و بر این اساس، خواستار دستیابی به توافق در زودترین زمان ممکن هستند. گاردین نوشته که اختلاف اساسی میان طرفین بر سر دریافت ضمانت از آمریکا و لغو همه تحریم‌های ایرانی است.

نیویورک‌تایمز: فرصت محدود است
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در رویکردی مشابه گاردین، به بررسی اراده تهران برای دستیابی به توافق در هفتمین دور از مذاکرات وین پرداخته است. به نوشته این روزنامه، مذاکرات وین یکی از آخرین و مهم‌ترین فرصت‌ها برای احیای توافق سال 2015است و درصورت شکست آن، به‌تدریج پنجره برای عبور دیپلماتیک از بحران بسته خواهد شد. نیویورک تایمز می‌نویسد مذاکرات وین، فرصتی برای دولت جدید ایران است تا ثابت کند حصول توافقی پایدار را در رأس اولویت‌های خود برای حل پرونده هسته‌ای قرار داده است.