رژیم صهیونیستی در سودای شبکه متحدان منطقه‌ای

سیاوش فلاح‌پور- روزنامه‌نگار
«توافق‌های عادی‌سازی‌ تنها آغاز راه است؛ کشورهای عربی متحد آمریکا در سال‌های پیش‌رو موظفند با مجموعه‌ای از پیمان‌های نظامی، امنیتی و اقتصادی، ضعف‌های ژئوپلیتیک رژیم صهیونیستی را جبران کرده و این رژیم را به قدرتی منطقه‌ای تبدیل کنند؛ قدرتی که قادر باشد جای خالی آمریکا در خاورمیانه را پر کند.» این بخشی از تحلیل عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی‌الیوم درباره توافق‌هایی است که یک سال قبل تحت عنوان عادی‌سازی‌ روابط میان امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی به امضا رسید. حالا با گذشت یک سال، صحنه روشن‌تر شده است. رژیم‌صهیونیستی روزبه‌روز در مسیر تقویت روابط خود با کشورهای عربی متحد با آمریکا پیشروی می‌کند؛ از توافق امنیتی با مراکش در غرب قاره آفریقا گرفته تا تبادل انرژی با اردن در حوزه مدیترانه و البته تاسیس صنایع نظامی مشترک با امارات در سطح خلیج‌فارس.
بدون شک هدف از انعقاد این توافق‌های سریالی، تاسیس شبکه‌ای از متحدان منطقه‌ای برای رژیم صهیونیستی است؛ رژیمی که طی 7دهه گذشته از تنهایی استراتژیک میان قدرت‌ها و ملت‌های خاورمیانه رنج برده است. نکته قابل توجه، مخالفت گسترده مردمی با تمام این توافق‌هاست؛ حتی در داخل کشورهایی که یک طرف توافق با رژیم صهیونیستی به‌حساب می‌آیند. تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد نارضایتی ملت‌های جهان عرب از سیاست خارجی کشورهایشان در قبال مسئله فلسطین و اسرائیل، یکی از عوامل اصلی جنبش‌ها و حتی انقلاب‌ها بوده است. حال باید منتظر ماند و دید سرنوشت نظام‌های عربی که بر مبنای سیاست خارجی آمریکا مشغول تقویت روابط خود با اسرائیل هستند چگونه رقم خواهد خورد.

گام به گام در مسیر ائتلاف دریایی
امارات به‌رغم مساحت اندک و ظرفیت‌های ناچیز ژئوپلیتیک، طی 2دهه گذشته تلاش کرده خود را به یکی از بازیگران اصلی در معادلات دریایی منطقه خاورمیانه تبدیل کند. سرمایه‌گذاری عمده در شرکت بنادر دوبی و حضور در سطح بنادر مختلف منطقه (به روش‌های گوناگون نظیر اجاره یا حضور نظامی) ازجمله مهم‌ترین اقدامات امارات برای اجرای این سیاست به‌حساب می‌آید. در تازه‌ترین رخداد، دولت امارات از توافق این کشور با رژیم صهیونیستی برای تاسیس صنایع نظامی-دریایی خبر داده است. براساس این توافق، شرکت اماراتی «ایدج» که مهم‌ترین مؤسسه ساخت صنایع نظامی در این کشور است، از طریق همکاری با شرکت «آی‌ای‌آی» یا همان صنایع تسلیحاتی اسرائیل کشتی‌هایی را با کاربری نظامی، امنیتی و بازرگانی تولید خواهد کرد. به گزارش شبکه الجزیره، نخستین مرحله از این توافق مربوط به ساخت نسل جدید کشتی‌های M-170 است که برای اهدافی نظیر امنیت ساحلی، کشف مین‌های دریایی، حمله به شناورهای مهاجم و البته جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از تجهیزات پیشرفته به‌کار خواهد رفت.
اگرچه رژیم صهیونیستی و امارات بر ساخت کشتی‌های تجاری، حفاری دریایی برای کشف منابع نفت و گاز، شناورهای اضطراری برای اطفای حریق و توسعه صنایع کشتی‌سازی‌ مطابق با معیارهای محیط‌زیستی تأکید دارند، اما فعلا در جزئیات منتشر شده از توافق میان طرفین، چیزی غیر از ساخت کشتی‌های نظامی به چشم نمی‌خورد. این توافق در جریان سفر یک هیأت نظامی اسرائیلی به ریاست عمیکام نورکین، فرمانده نیروی هوایی رژیم صهیونیستی به امارات برای بازدید از نمایشگاه‌ اکسپو منعقد شده است. پیش از این نیز ناصر العلوی، فرمانده نیروی هوایی امارات از پایگاه هوایی بالماخیم در جنوب تل‌آویو بازدید کرده و در جریان بخشی از مانور نظامی ارتش صهیونیستی با عنوان «پرچم آبی» قرار گرفته بود.
شبکه الجزیره پیش‌بینی کرده مرحله بعد از عادی‌سازی‌ روابط میان امارات و اسرائیل به توسعه روابط نظامی در بعد هوایی مربوط می‌شود. انتظار می‌رود امارات برای توسعه شبکه پدافند هوایی خود از صنایع تسلیحاتی رژیم صهیونیستی کمک گرفته یا حتی در مراحل بعدی، وارد ساخت مشترک پهپاد با این رژیم شود. اگرچه مقامات اماراتی پیش از این مدعی بودند توافق عادی‌سازی‌ روابط با رژیم صهیونیستی تنها با هدف کمک به حل بحران فلسطین منعقد شده، اما گذر زمان نشان می‌دهد این کشور برنامه‌ای از پیش تعیین شده برای ائتلاف با اسرائیل دارد. مجموعه همکاری‌های نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی با امارات در ازای دریافت مبالغی هنگفت از این کشور عربی صورت می‌گیرد؛ آن هم درحالی‌که اقتصاد اسرائیل با بحرانی بی‌سابقه روبه‌روست و بیش از هر زمانی به منابع مالی جدید برای عبور از این شرایط نیازمند است.

آب در مقابل برق
به فاصله کوتاهی پس از توافق نظامی جدید میان امارات و رژیم‌صهیونیستی، رسانه‌های منطقه از انعقاد توافقی استراتژیک بین این رژیم با اردن خبر دادند؛ توافقی با رنگ و بوی انرژی. این توافق در شهر دوبی با حضور مقامات طرفین و البته جان کری، نماینده رئیس‌جمهور آمریکا در امور زیست‌محیطی به امضا رسید. اردن ازجمله کشورهای دنیا به‌حساب می‌آید که با فقر شدید آبی روبه‌روست. این کشور مهم‌ترین منابع آبی خود را در جریان جنگ 6روزه1967 با رژیم صهیونیستی از دست داد. حالا قرار است اسرائیل از همان منابع آبی که اصالتا در اختیار اردن بوده به این کشور آب بفروشد. فروش آب توسط رژیم صهیونیستی به اردن تا سال‌های قبل در ازای دریافت منابع ارزی صورت می‌گرفت؛ به‌عبارت ساده‌تر اردن برای دریافت آب، پول پرداخت می‌کرد. حالا قرار است شبکه تبادل انرژی جایگزین شکل سنتی معامله میان طرفین شود؛ به‌گونه‌ای که اردن در ازای دریافت آب، بخشی از برق مصرفی اسرائیل را تامین کند. پادشاهی هاشمی اردن طی سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر کرده و در آینده، به یکی از منابع تامین برق منطقه شام تبدیل خواهد شد. اگرچه پیش از این رایزنی‌هایی مبنی بر قرارداد خرید برق اردن برای لبنان یا سوریه مطرح بود، اما آنطور که به‌نظر می‌رسد رژیم‌صهیونیستی نخستین مشتری برق اردن است. به این ترتیب درحالی‌که اردن یکی از حامیان حقوق فلسطینی‌ها در مقابل اسرائیل بود، حالا به شریک این رژیم در حوزه انرژی تبدیل شده است. روزنامه العربی‌الجدید در گزارش خود با اشاره به این موضوع می‌نویسد: توافق اردن بدون شک بخشی از طرح موسوم به معامله قرن است؛ طرحی که اجرای آن حتی با شکست ترامپ در انتخابات همچنان ادامه دارد. امان، پایتخت اردن جمعه هفته گذشته شاهد تظاهرات بزرگ شهروندان این کشور علیه توافق آب در مقابل برق با رژیم صهیونیستی بود.

پیمان امنیتی با مراکش
همزمان با این تحولات، رژیم صهیونیستی هفته گذشته پیمانی امنیتی با مراکش منعقد کرد. این پیمان در جریان سفر بنی گانتز، وزیر دفاع و عالی‌ترین مقام امنیتی اسرائیل به رباط، پایتخت مراکش به امضا رسید. به‌گفته گانتز این پیمان شامل قراردادهای فروش تسلیحات، برگزاری مانورهای نظامی مشترک و البته همکاری‌های اطلاعاتی گسترده میان طرفین می‌شود. رسانه‌های عربی این توافق را پیش از هر چیز، تهدیدی مستقیم برای امنیت الجزایر به شمار آورده‌اند. الجزایر ازجمله کشورهای عربی است که هرگونه عادی‌سازی‌ روابط با رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و تا‌کنون نیز مانع از عضویت رسمی این رژیم در اتحادیه آفریقا شده است. شبکه المیادین این پیمان را بخشی از تلاش‌های اسرائیل برای تاسیس شبکه‌ای از متحدان امنیتی و اقتصادی در سطح جهان عرب توصیف کرده است.