آغاز‌هفته‌آلوده‌کلانشهرها

اگرچه  جمعه 5 آذر همه شهرهای کشور از وضعیت قرمز کرونایی درآمدند، اما همچنان نفس‌تنگی هست؛ چون آلودگی هوا هست. آلاینده‌های جوی طبق آخرین برآوردها تا چهارشنبه هفته جاری دست از آسمان شهرهای بزرگ کشور برنمی‌دارند. این خبر در شرایطی منتشر شده که هنوز آلودگی هوای هفته گذشته دست از سر شهرهای بزرگ برنداشته و بار دیگر بحث مازوت‌سوزی از سوی صنایع و نیروگاه‌ها مطرح شده است. سازمان هواشناسی کشور در اطلاعیه‌ای که برای روزنامه همشهری فرستاده، در این‌باره اعلام کرده که به‌دلیل پایداری جو در اغلب مناطق کشور، افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و آلودگی هوا تا روز چهارشنبه 10آذر در شهر‌های صنعتی و پرجمعیت ادامه خواهد داشت؛ این درحالی است که سامانه بارشی در برخی نقاط کشور ازجمله گیلان، شمال آذربایجان‌های شرقی و غربی و برخی نقاط خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، جنوب لرستان، شمال فارس، جنوب‌غرب اصفهان، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و شمال فارس موجب بارش پراکنده و رعد و برق می‌شود، اما آسمان شهرهای بزرگ که این روزها با غلظت بالای آلاینده‌های جوی و به‌ویژه ذرات معلق کمتر از 2.5میکرون آلوده شده، همچنان خاکستری باقی خواهد ماند.

شرایط کلانشهرها
این روزها آسمان کلانشهرهای کشور صحنه تجمع انواع آلاینده‌های گازی و جامد است که با ترکیبات سمی خود، سد راه تنفس شهروندان شده است. در اصفهان هفتمین روز پیاپی آلودگی هوا موجب شد وضعیت قرمز و هوای ناسالم برای همه شکل بگیرد. در چنین شرایطی کارشناسان با توجه به اثرات مهلک آلودگی هوا بر سلامت انسان و محیط‌زیست، تنها توصیه به خانه ماندن شهروندان کردند. از ۲۷آبان‌ماه تاکنون، کیفیت هوای کلانشهر اصفهان در ایستگاه‌های پایش دائم روی اعداد ۱۵۷ تا ۱۷۹ مانده که به‌معنای وضعیت قرمز و شرایط هوای ناسالم برای عموم است. در تهران نیز که از ابتدای آبان تاکنون 17روز هوای سالم و 19روز آلوده داشته، امروز قرار است جلسه دیگر کمیته اضطرار مواقع آلودگی هوا برای اعلام تمهیدات جدیدتر برگزار شود. دیروز این شایعه بالا گرفت که قرار است پایتخت شنبه و یکشنبه تعطیل شود، اما تا برگزاری جلسه بعید است چنین خبری مطرح شود. هم‌اکنون تردد خودروهای سنگین گازوئیلی همچنان ممنوع است و باید پلیس از تردد موتورسیکلت‌ها و وسایل دودزا جلوگیری کند. از سویی براساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده در شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با افزایش ناپایداری جوی امروز صبح، با رگبار پراکنده تا حدودی از غلظت آلاینده‌ها کاسته خواهد شد، اما با افزایش ترافیک صبحگاهی در نخستین روز هفته بر غلظت ذرات معلق افزوده خواهد شد و کاهش کیفیت هوا در برخی مناطق پرتردد را به همراه خواهد داشت. تداوم این شرایط جوی طی روز تاحدودی پراکندگی آلاینده‌ها را تسهیل خواهد کرد.

آغاز مازوت‌سوزی
مازوت‌سوزی طی 2سال اخیر یکی از نگرانی‌های محیط‌زیستی به‌ویژه اطراف شهرهای بزرگ بوده و امسال نیز نخستین شواهد از آغاز آن شنیده شده است. دیروز در این‌باره اعلام شد که گاز ۶۰کارخانه سیمان قطع شده و در چنین شرایطی مازوت‌سوزی آغاز می‌شود. عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیمان به ایلنا اعلام کرد که این قطعی از 5آذر آغاز ‌شده که طی آن گازرسانی تنها به 16شرکت ادامه می‌یابد و گاز باقی شرکت‌ها قطع شد تا تنها بخشی از کارخانجات تهران، البرز و برخی از کارخانجات جنوب کشور همچنان گاز داشته باشند. بدین‌ترتیب اولویت‌بندی قطعی گاز آغاز شده است. به‌گفته شیخان، در صنعت سیمان زمان طراحی کارخانه، مخازن ذخیره مازوت را در کارخانه‌ها تعبیه کرده‌اند. ما امکان ذخیره‌سازی 600تا 650میلیون لیتر مازوت را داریم که برای 30تا 35روز این صنعت جوابگوست. از ابتدای سال همه می‌دانند که گاز در زمستان قطع می‌شود، خواسته ما این بود که اجازه دهند کارخانجات سیمان ذخیره‌سازی مازوت به‌صورت اعتباری را انجام دهند. همه این ذخایر هم توسط وزارت نفت یا شرکت پخش فرآورده‌های نفتی پلمب شوند تا در زمانی قطعی گاز فک پلمب شود.

مازوت‌سوزی ممنوع!
«هیچ‌یک از نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی و معدنی حق استفاده از سوخت مازوت را ندارند.» این اعلام موضع صریح و رسمی سازمان محیط‌زیست کشور درحالی است که با توجه به نزدیکی فصل سرد سال و احتمال قطع شدن گاز نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی و معدنی، برای سوخت جایگزین آنها باید فکر جدی شود. در عین حال سال گذشته نیز دوگانه اعلام ممنوعیت مازوت از یک‌سو و استفاده ناگزیر از مازوت در نیروگاه‌ها موجب شد سرانجام آلودگی هوا در شهرهای بزرگ طی ماه‌های سرد بیشتر و بیشتر شود. سازمان محیط‌زیست در این‌باره اطلاعیه داده که وزارتخانه‌های صمت، نیرو و نفت باید برای تامین سوخت نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی و معدنی برنامه‌ریزی کنند؛ چراکه منع استفاده هر نوع سوخت‌ فسیلی برای نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی و معدنی نزدیک به شهرها و کلانشهرها یک دستور است و واحدهایی که از سوخت‌های فسیلی قرار است استفاده کنند باید با فاصله از شهرها باشند که براساس دستورالعمل سازمان محیط‌زیست تعریف شده است.