معمای صف‌های طولانی در پمپ‌بنزین‌ها

جایگاه‌های سوخت به ایستگاه انتظاری طولانی تبدیل شده و همچنان وضع پمپ‌بنزین‌ها به حال عادی برنگشته است. دیروز چهارشنبه، رئیس‌جمهوری در دومین روز از اختلال ایجاد شده در سامانه هوشمند عرضه بنزین با کارت‌های سوخت، هم خودش در یکی از پمپ‌بنزین‌های تهران حاضر شد و هم اینکه بدون اطلاع وزیر نفت، به ساختمان وزارت نفت رفت تا با او در این‌باره صحبت کند.
جواد اوجی هم از مردم عذرخواهی کرده و قول داده تا ظرف امروز و فردا اوضاع سامان کامل پیدا کند. اما گذشته از اینکه در اتاق بحران چه می‌گذرد و نتیجه بررسی‌ها چه خواهد شد، بررسی‌های همشهری از راز صف‌های طولانی در جایگاه‌های سوخت نشان می‌دهد که دست‌کم 4دلیل اصلی ناشی از نگرانی برخی شهروندان و البته ضعف و آشفتگی اطلاع‌رسانی وزارت نفت باعث شده تا در مواقع مشابه، وضعیت بحرانی‌تر شود.
مشاهدات میدانی خبرنگاران همشهری نشان می‌دهد، دیروز هم پمپ‌بنزین‌ها با افزایش مراجعه شهروندانی مواجه بود که تصمیم داشتند باک خودروی خود را پر کنند. در این میان عرضه بنزین با نرخ دوم یا همان لیتری 3000تومان و توقف سوختگیری با قیمت سهمیه‌ای، باعث شد تا این سناریو نزد برخی شکل بگیرد که بنزین کمتری با نرخ آزاد بزنند و حتی در جایگاه‌های سوخت هم مدام از بنزین سهمیه‌ای پرس‌وجو کنند. افزون بر این نه‌تنها سامانه کارت هوشمند سوخت از دسترس خارج شده و همچنان در اکثر جایگاه‌ها غیرفعال است، بلکه بر اثر اختلال ایجاد شده از ظهر روز سه‌شنبه، دریافت بنزین با کارت بانکی هم در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و عملا بدون پول نقد یا پرداخت محدود با کارت بانکی امکان سوختگیری در بسیاری از پمپ‌بنزین‌ها وجود نداشت.
عامل دیگر ترافیک سنگین در جایگاه‌های سوخت البته ناشی از رفتار خود مالکان خودروها بود که هم از یک سو به‌دلیل عرضه با نرخ آزاد به سوختگیری کامل اقدام نمی‌کردند و هم از سوی دیگر برخی برای اینکه بیشتر در صف نمانند، با در دست گرفتن ظروف غیراستاندارد به پر کردن آنها اقدام می‌کردند. گذشته از آنکه اتفاق ظهر روز سه‌شنبه، یک شوک بزرگ به امنیت عرضه بنزین در ایران بود، یک آزمون سخت برای متولیان مدیریت بحران در بدنه وزارت نفت به‌شمار می‌آمد، اما راه اطلاع‌رسانی انتخاب شده بیش از آنکه به هدف خود، یعنی جمعیت در صف انتظار پمپ‌بنزین‌ها، ختم شود، بیشتر بر دیده شدن روی آنتن و حضور در برابر دوربین‌ها متمرکز شده بود.

انتظار از مردم، عجله نکنید
فاطمه کوهی، سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: با تلاش شبانه‌روزی تکنیسین‌ها و کارشناسان و حضور آنها در جایگاه‌های سوخت، در 2800جایگاه امکان سوختگیری به‌صورت آنلاین با نرخ دوم یا همان آزاد ایجاد شده و پیش‌بینی می‌شود ظرف امروز و فردا همه جایگاه‌ها به مدار بازگردند و امکان سوختگیری با کارت‌های هوشمند سوخت ایجاد شود. او با اعلام اینکه تا عصر دیروز 440جایگاه سوخت در سطح کشور به‌طور کامل به مدار عرضه بازگشته و امکان سوختگیری با نرخ سهمیه‌ای یا همان 1500تومان وجود دارد، می‌افزاید: البته فعلا از اعلام نشانی و اسامی این جایگاه‌ها خوددداری کرده‌ایم زیرا اعلام کردن اسامی این جایگاه‌ها صف انتظار مردم را، به‌دلیل افزایش تقاضا برای بنزین زدن با نرخ دولتی، افزایش می‌دهد. به‌گفته او، انتظار داریم با احیای هرچه سریع‌تر جایگاه‌ها ظرف 48ساعت آینده وضع عادی شود.
این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش که راه کوتاه‌کردن صف‌های بنزین چیست؟ می‌افزاید: بخشی از این صف‌ها ناشی از جو روانی ایجاد شده از شایعه افزایش قیمت بنزین است؛ درحالی‌که اطمینان می‌دهیم به هیچ عنوان قرار نیست قیمت بنزین افزایش یابد و از سوی دیگر مردم مطمئن باشند که سهمیه سوخت آنها در کارتشان محفوظ است. کوهی در عین حال می‌گوید: از مردم درخواست می‌کنیم اگر بنزین کافی در باک خودروهایشان دارند، تا زمان عادی شدن شرایط به جایگاه‌های سوخت مراجعه نکنند و سوختگیری خود را به 2روز دیگر موکول کنند.
سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام می‌کند: عرضه بنزین خارج از صف و در قالب ظروف غیراستاندارد باید متوقف شود زیرا هم بیشتر باعث اختلال می‌شود و هم ریسک حوداث ناشی از آتش‌سوزی را تشدید می‌کند؛ به همین دلیل به همه صاحبان جایگاه‌های سوخت دستور داده شده تا جلوی عرضه خارج از روال و غیراستاندارد بنزین را بگیرند.

مکث
اوجی از مردم عذرخواهی کرد
روز گذشته اما روز غافلگیری و عذرخواهی جواد اوجی، وزیر نفت بود که در اتاق خود نشسته بود، خبردار شد رئیس‌جمهور وارد وزارت نفت شده تا شخصا در جریان روند کار قرار گیرد. وزیر نفت هم بابت اختلال پیش‌آمده در سامانه هوشمند سوخت و غیرعملیاتی شدن جایگاه‌های عرضه بنزین از مردم عذرخواهی کرد و گفت: تاکنون ۳هزار جایگاه عرضه سوخت در سراسر کشور فعال شده است. اوجی تأکید کرد: این قول را به مردم می‌دهم که با تمام تلاش متخصصان ما در این سامانه، مشکل به‌سرعت حل شود و دیگر شاهد چنین مشکلاتی نباشیم.