آتش در گلستان

سیدمحمد فخار- خبر‌نگار

طی 2ماه اخیر 330هکتار از عرصه‌های جنگلی هیرکانی استان گلستان، سوخته است. جنگل‌های این استان همه جزو مناطق حفاظت شده هستند؛ اما آتش‌سوزی با عامل انسانی، خسارت بزرگی به درختان این استان وارد کرده است. در آتش‌سوزی‌ ماه گذشته منطقه جهان‌نما، ۱۲۹هکتار از عرصه‌های جنگلی این منطقه حفاظت‌شده از بین رفت و در آتش‌سوزی «درازنو» که از چند روز قبل ادامه یافته نیز 200هکتار عرصه جنگلی طعمه حریق شد.
مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها در پی آتش‌سوزی جنگل‌های گلستان، عازم این استان شد و اعلام کرد که آتش‌سوزی درازنو تا ظهر شنبه ۸۰درصد مهار شده و یکشنبه (امروز) آتشی در این منطقه نخواهد بود.
به گزارش سازمان جنگل‌ها، رئیس سازمان جنگل‌ها همچنین اعلام کرد؛ احتمال دخالت عوامل انسانی ازجمله قاچاقچیان چوب در وقوع آتش‌سوزی وجود دارد، اما آنها دستگیر و مجازات می‌شوند و قانون هم مجازات سختی برای این مجرمان درنظر گرفته است؛ چرا که در این 3روز، بیش از ۲۰۰هکتار از مناطق جنگلی درازنو دچار آتش‌سوزی شده است.
منصور گفت: عمده‌ترین نیاز خدمات هوایی، بالگرد در گلستان بوده و با توجه به اینکه جنگل‌های استان جزو مناطق حفاظت شده است، باید یک بالگرد در منطقه حضور داشته باشد تا به محض وقوع حادثه در نخستین مراحل آتش‌سوزی، به منطقه اعزام شود.
رئیس سازمان جنگل‌ها یادآور شد: در 6ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، شاهد کاهش 45درصدی حریق در جنگل‌های کشور بودیم و از لحاظ سطح نیز بیش از 40درصد حریق جنگل‌ها کاهش داشته است.
او افزود: بیشترین حریق را امسال در استان فارس با 529فقره شاهد بوده‌ایم و گلستان دومین استانی است که پس از فارس دچار حریق بوده است. او به تفاهمنامه همکاری با بسیج سازندگی اشاره کرد و گفت: بسیج در تمامی آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع مشارکت و همکاری دارد و از این همگرایی و مشارکت بسیج سپاسگزاریم.
منصور با اشاره به اینکه در منطقه درازنو دوربین کنترلی با شعاع دید ۷ کیلومتر نصب بوده است، بیان کرد: اخیراً یک باند بزرگ قاچاق چوب در منطقه کردکوی متلاشی‌شده و حدس همکاران ما این است که عامل انسانی به عمد این حریق را ایجاد کرده باشد. دستگاه‌های امنیتی و انتظامی استان نیز پیگیر این موضوع هستند.
وی خاطرنشان کرد: امسال در سطح کشور بیش از ۳۴ نفر در رابطه با آتش‌سوزی عمدی در جنگل‌ها دستگیر شده‌اند.
رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشور گفت: از دستگاه قضایی انتظار داریم در مواردی که آتش‌سوزی عمدی به اثبات رسیده، مجازات بازدارنده‌ای اعمال شود تا دیگر شاهد چنین مواردی نباشیم.

جزئیات آتش‌سوزی
ظهر پنجشنبه، 2فقره آتش‌سوزی گسترده به فاصله چند کیلومتر از یکدیگر در ارتفاعات «یانه سر» و «زرشک چال» شهرستان کردکوی آغاز شد که با تلاش‌های نیروهای امدادی، آتش‌سوزی در یانه سر مهار شد. اما عملیات مهار آتش در منطقه زرشک چال، قابل کنترل نبود. با توجه به‌شدت آتش‌سوزی و صعب‌العبور بودن منطقه، درخواست اعزام 3فروند بالگرد به منطقه داده شد. اما شدت وزش باد استفاده از بالگرد را با چالش روبه‌رو کرد. هر چند عصر روز جمعه بالگرد اطفای حریق ۶سورتی پرواز در منطقه انجام داد، اما حجم شعله‌ها موجب شد آتش در درازنو گسترش یابد. در این عملیات از 2فروند بالگرد آبپاش برای مهار آتش استفاده شد.
سازمان جنگل‌ها به نقل از عبدالرحیم لطفی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان اعلام کرد: با توجه به‌شدت وزش باد، آتش‌سوزی منطقه درازنو گسترده‌تر شد.
به‌گفته لطفی، ۱۵۰نیروی امدادی تا جمعه شب در منطقه آتش‌سوزی حضور یافتند. پس از آن از صبح شنبه با حضور نیروهای تازه‌نفس از بسیج، سپاه، نیروی انتظامی، منابع طبیعی، محیط‌زیست و نیروهای مردمی، عملیات اطفای حریق دنبال شد و ۷ تیم عملیاتی هلال‌احمر گلستان نیز برای پشتیبانی عملیات اطفای حریق اعزام شدند. البته دیروز در این عملیات ۵نفر نیز مصدوم شدند. ۷تیم امدادی شامل ۱۸نیروی عملیاتی از شعبه کردکوی، پایگاه‌های امداد و نجات درازنو، بندر ترکمن، آق‌قلا به همراه تیم مرکز استان و واکنش سریع برای پشتیبانی امدادی نیروهای عملیات اطفای حریق با ۷دستگاه خودروی امدادی اعزام و در فاصله‌ای با محل حادثه مستقر شدند. ظهر دیروز نیز ۲۰۰نیروی پلیس برای مهار آتش‌سوزی از سوی فرمانده انتظامی استان گلستان به منطقه اعزام شدند.

ورود دستگاه قضایی به آتش‌سوزی کردکوی
دادستان کردکوی موضوع آتش‌سوزی جنگل‌های منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما و منطقه درازنو را به‌صورت ویژه بررسی و عاملان آن را شناسایی می‌کند. حیدر آسیابی، رئیس‌کل دادگستری گلستان به ایسنا گفت: دستگاه قضایی در حفاظت از منابع طبیعی استان حساسیت دارد و عوامل انسانی این آتش‌سوزی‌ها شناسایی و در اسرع وقت به سزای عمل خود خواهند رسید. رئیس‌کل دادگستری گلستان گفت: جنگل‌های هیرکانی، گنجینه و میراث کهن کشور است و آتش‌سوزی گسترده جنگل‌های منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما در کمتر از یک ماه، جای تأسف دارد.

شرایط وخیم آبی گلستان
در شرایطی که جنگل‌های ارزشمند و هیرکانی استان گلستان طی سال‌جاری بارها با آتش فزاینده مواجه شده‌اند، این استان یکی از سخت‌ترین شرایط آبی بارشی را سپری کرده است. به گزارش هواشناسی گلستان، میانگین تعداد روزهای با بارش بیش از ۵ میلی‌متر در سال زراعی اخیر، تنها ۲۰روز بوده که در مقایسه با آمار بلندمدت، کاهش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.
میانگین بارش استان در سال زراعی ۱۴00-1399معادل ۲۸۳.۳میلی‌متر بوده که نسبت به بارش بلندمدت ۳۹درصد و نسبت به سال قبل ۳۳درصد کاهش داشته است. این در شرایطی است که میانگین تعداد روزهای با بارش بیش از ۵میلی‌متر در سال زراعی تنها ۲۰روز بوده است.

مکث
گلستان پایگاه استقرار دائمی بالگرد می‌شود
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور که برای اطفای آتش جنگل کردکوی به استان گلستان سفر کرده، در حاشیه این عملیات گفته است؛ از وزارت دفاع خواسته‌شد تا با توجه به پتانسیل بالای حریق در گلستان، خصوصاً در فصل پاییز، یک بالگرد دست‌کم تا پایان فصل پاییز در این استان به‌طور دائم حضور داشته باشد. به‌گفته مسعود منصور، گلستان یکی از استان‌هایی است که از ۱۶ پایگاه استقرار بالگرد در کشور، یکی از آنها باید در این استان باشد. وی افزود: اگر بالگرد در منطقه حضور داشته باشد، می‌توان در بهترین زمان ممکن، جلوی گسترش حریق را گرفت. منصور در ادامه با اشاره به آتش‌سوزی منطقه درازنو، گفت: توپوگرافی سخت و سرعت وزش باد در این منطقه که به بیش از ۷۰ کیلومتر بر ساعت نیز می‌رسد، کار اطفای حریق را با سختی روبه‌رو کرده است. وی گفت: با توجه به‌شدت وزش باد و مه‌آلود بودن منطقه، امکان پرواز بالگرد وجود ندارد. رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشور خاطرنشان کرد: نسبت به‌روز گذشته، ۷۰ تا ۸۰درصد حریق جنگل در کردکوی و درازنو کنترل شده است. او افزود: در ۹۵درصد حریق‌ها در جنگل‌ها و مراتع کشور عامل انسانی به‌صورت غیرعمدی و یا عمدی مقصر است.