نبض تورم کشاورزی؛ از جالیز تا باغ

چرا میوه گران است و قیمت آن از باغ تا مغازه‌ها رشد انفجاری را تجربه می‌کند؟ بخشی از این افزایش قیمت ناشی از تغییرات قیمت محصولات و هزینه خدمات کشاورزی است. تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از نوسان قیمت در بخش محصولات جالیزی نشان می‌دهد متوسط قیمت هر کیلو هندوانه در فصل بهار امسال سر مزرعه 2100تومان، خربزه 3666تومان و خیار 3965تومان بوده که نسبت به بهار سال گذشته هر کیلوگرم هندوانه 16.9درصد، خربزه 23.9درصد و خیار حدود 71درصد رشد کرده است.
این گزارش نشان می‌دهد که میانگین قیمت هرکیلوگرم گندم و جو در فاصله بهار امسال تا بهار سال گذشته به ترتیب 101 و 187 درصد قد کشیده و گندم 5019 و جو 5786 تومان قیمت خورده است. در بخش حبوبات هم در بهار امسال، متوسط قیمت نخود 12هزار‌و220 تومان و عدس ٢٣هزار‌‌و870 تومان به ازای هر کیلوگرم بوده که  قیمت نخود نسبت به فصل مشابه سال قبل ٧٣,٣درصد و عدس 108درصد افزایش داشته است.  
گزارش مرکز آمار در خصوص نوسان قیمت‌ها در بخش سبزیجات، آن‌هم در مزارع نمایانگر این است که در بهار امسال، متوسط قیمت سیب‌زمینی 2290 و گوجه‌فرنگی 2468تومان به ازای هر کیلوگرم بوده که نسبت به بهار سال گذشته به ترتیب سیب‌زمینی 26.2درصد و گوجه‌فرنگی 76درصد رشد قیمت داشته و هر کیلوگرم پیاز هم در بهار امسال 1380 تومان قیمت خورده که نسبت به بهار پارسال 35درصد ارزان‌تر شده است.  در بخش میوه‌های هسته‌دار، در بهار ١٤٠٠، متوسط قیمت زردآلو 25هزار‌و670  و متوسط قیمت آلبالو 15هزار‌و140تومان به ازای هر کیلوگرم بوده که به ترتیب نسبت به بهار سال قبل ١٢٤,٥ و ٦٥,٤درصد افزایش نشان می‌دهد و متوسط قیمت هلو با 130درصد جهش به 12هزار‌و270تومان در بهار امسال رسیده بود.
در بین میوه‌های دانه‌دار، قیمت سیب درختی رشد 58.8درصدی داشته و هر کیلوگرم در باغ 12هزار‌و895 تومان بوده است.  حالا اگر تفاوتی بین آنچه قیمت میوه و محصولات کشاورزی در سرمزرعه و باغ تا مغازه و میدان میوه‌و‌تره‌بار می‌بینید، دلیل آن هزینه‌هایی است که پس از آن بر قیمت‌ها اضافه می‌شود؛ از جمله هزینه حمل‌و‌نقل، حق‌العمل‌کاری و سود فروشندگان که باعث شده قیمت میوه و محصولات کشاورزی در بهار و تابستان امسال خیلی‌‌ها را شگفت‌زده کند.

چرا کشاورزی صرف نمی‌کند؟
به گزارش همشهری بخش بزرگی از اقتصاد بخش کشاورزی ایران همچنان سنتی است و افزایش هزینه تولید در اقتصادی با ساختار سنتی و خرده‌مالکیتی بالاست. به گونه‌ای که در بهار امسال هر کیلوگرم یونجه 4258تومان و کاه 2082تومان قیمت خورده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب 103و401درصد رشد داشته است. رشد خیره‌کننده قیمت کاه البته بیشترین فشار هزینه را برای گاوداران سنتی و کشاورزانی به همراه دارد که شاید یک یا چند گاو تنها محل درآمد آنها به حساب می‌آید. این در حالی است که در بخش دامداری سنتی، در بهار١٤٠٠، متوسط قیمت یک کیلوگرم گوسفند و بره زنده اندکی بیش از 49هزار تومان و یک کیلوگرم گاو پرواری زنده هم حدود 44هزار تومان بوده که نسبت به بهار پارسال تنها 25.1درصد و 48.4درصد رشد کرده است. همچنین در بخش فراورده‌های دامی سنتی، در بهار سال١٤٠٠، متوسط قیمت یک کیلوگرم شیر گوسفند اندکی بالاتر از 13هزار‌و775تومان بوده که  نسبت به بهار سال قبل ٥٦,٧درصد قد کشیده  و متوسط قیمت یک کیلوگرم شیر  گاو  4740تومان بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٨٩.٩درصد افزایش نشان می‌دهد. مرکز آمار ایران می‌گوید در بهار امسال  هزینه شخم یک هکتار زمین زراعی آبی 485هزار تومان و هزینه شخم یک‌هکتار زمین زراعی دیم 372هزار تومان برآورد شده که به ترتیب نسبت به فصل مشابه سال قبل ٤١,٠ و ٥٨.٧ درصد افزایش داشته‌اند. در بخش دستمزد نیروی کار، در بهار سال١٤٠٠، دستمزد روزانه کارگر میوه‌چین مرد 147هزار تومان بوده، یعنی 43درصد بیشتر از پارسال، در حالی که دستمزد کارگر میوه‌چین زن 121‌هزار تومان برآورد شده که نسبت به بهار سال گذشته 10.5درصد رشد کرده است. این گزارش نشان می‌دهد دستمزد کارگر وجین‌کار و تنک‌کار مرد و زن در بهار امسال نسبت به بهار پارسال به ترتیب نسبت به فصل مشابه سال قبل ٤٠.٤و٩١.٦درصد افزایش داشته‌ است.