مذاکره مشروط

 این روزها زمزمه‌های چگونگی ادامه مذاکرات وین برای احیای برجام مکرر شنیده می‌شود. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت: «به طرف مقابل گفته‌ایم که رویکردشان را در مذاکره تغییر بدهند.»
امیرعبداللهیان تأکید کرد: «ما رویکرد اتلاف وقت را نمی‌پذیریم و باید مذاکرات نتایج ملموسی در راستای تامین منافع مردم ایران داشته باشد.» البته هر چند که وزیر خارجه ابراز امیدواری کرد طرف‌های مقابل بر مبنای «خرد در مذاکره حضور پیدا کنند نه پیام‌ها و اظهارات غیرسازنده»، اما تاریخ مشخص و حتی حدودی را برای ادامه روند مذاکرات وین اعلام نکرد. او گفت: «طرف مقابل این درک را دارد که 2،3 ‌ماه طول می‌کشد که دولت جدید در ایران مستقر شود و بتواند برنامه‌ریزی کند، ولی حتما این موضوع یکی از موضوعات در دستور کار وزارت خارجه و دولت است.» پیش از این نیز وزیر خارجه روسیه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تماس تلفنی از امیرعبداللهیان خواسته بودند تا   میز مذاکره در وین دوباره شکل بگیرد. از سوی دیگر آمریکایی‌ها پس از تعویق در مذاکرات ادعا کردند که آماده شروع دوباره آن هستند و درصورت به نتیجه نرسیدن مسیر دیپلماسی گزینه‌های دیگری را علیه ایران به‌کار خواهند گرفت.

دنبال فرار از میز مذاکره نیستیم
وزیر خارجه در مصاحبه تلویزیونی خود به چالش‌های پیش‌روی ادامه مذاکرات نیز اشاره کرده است. او گفت: «گاهی اوقات می‌بینیم که مقامات آمریکایی مصاحبه‌هایی انجام می‌دهند و برخی از حرف‌های تکراری و غیرسازنده‌ای که همواره می‌زدند را تکرار می‌کنند؛ ازجمله اینکه مثلا پیشنهادهای ما برای همیشه روی میز نیست.»
 به گزارش ایسنا، او با اشاره به دیدار چندی پیش خود با نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات برجام که برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور به تهران سفر کرده بود، ادامه داد: «من در دیدار با نماینده اتحادیه اروپا گفتم که آمریکایی‌ها از ادبیات تهدید علیه ایران نتیجه‌ای نمی‌گیرند و تا زمانی که مودبانه با مردم ایران صحبت نکنند به نتیجه‌ای نخواهند رسید و آنها باید از این ادبیات دست بردارند؛ چراکه این‌گونه ادبیات پیام سازنده‌ای را به دولت جدید ایران منتقل نمی‌کند. آنها باید مرور کنند که آیا تاکنون از این ادبیات دستاوردی داشته‌اند یا نه؟»
 امیرعبداللهیان افزود: «ما به‌صورت شفاف اعلام کرده‌ایم از مذاکره‌ای که در آن منافع ملت ایران محقق شود، استقبال می‌کنیم. به‌دنبال فرار از میز مذاکره نیستیم و دولت سیزدهم مذاکره‌ای را پیگیری می‌کند که در آن به دستاوردهای ملموسی در راستای تامین منافع و حقوق مردم ایران برسد و منافع ایران و مردم ایران تامین شود.» 

دعوت مکرون از وزیر خارجه ایران برای سفر به پاریس
در ادامه این گفت‌وگوی تلویزیونی وزیر خارجه درباره دیدارهای خود در حاشیه نشست بغداد با نمایندگان دیگر کشورها نیز توضیحاتی داد.
 امیرعبداللهیان گفت: «گفت‌وگوهای خوبی با محمد بن راشد، نایب‌رئیس امارات و حاکم دوبی انجام شد.»  وزیر خارجه ادامه داد: «به گرمی از موضوع توسعه همکاری‌ها بین 2کشور در حوزه‌های مختلف ازجمله تجاری و بازرگانی استقبال شد و ایشان بعد از این ملاقات نیز توییت مثبتی را در این زمینه منتشر کردند.»  او همچنین با اشاره به دیدارش با تعدادی از مقامات شرکت‌کننده در این اجلاس ازجمله مقامات قطر خاطرنشان کرد: «فرانسوی‌ها نیز خیلی علاقه‌مند بودند که با استفاده از این فرصت بتوانند به ایران نزدیک شوند. آقای مکرون در کمتر از 2ساعت و نیمی که در اجلاس حضور داشتیم، 2بار به سمت من آمد و تأکید کرد که ما خیلی علاقه‌مند هستیم که شما سفری به پاریس داشته باشید و وزیر امور خارجه‌شان را صدا کرد و گفت که من از ایشان دعوت کردم به پاریس بیایند و یک‌بار بنشینیم و مسائل را با هم مرور کنیم. جمهوری اسلامی ایران کشور مهمی در منطقه است و ما باید مسائل دوجانبه‌مان را با هم مرور کنیم.» 

 پیگیری قرارداد ۲۵ساله با چین و توجه به دیپلماسی اقتصادی
وزیر خارجه همچنین در مورد اینکه آیا وزارت خارجه در زمان او موضوع قرارداد 25ساله همکاری میان ایران و چین را پیگیری می‌کند یا نه، افزود: «یکی از برنامه‌های اصلی ما پیگیری این موافقتنامه جامع معروف به توافقنامه 25ساله بین ایران و چین است. در زمانی که آقای لاریجانی در مجلس برای پیگیری این موضوع ماموریت خاص پیدا کرد، من نیز در مجلس  و در جریان جزئیات کار بودم و در پکن نیز شاهد اتفاقاتی بودم که رخ می‌داد که در نهایت منجر به امضای این توافقنامه مهم شد.» او تأکید کرد: «ما نه‌تنها اجرای این قرارداد را به‌صورت جدی پیگیری می‌کنیم، بلکه تلاش داریم این الگو را به کشورهای دیگری که ظرفیت‌های اینچنینی دارند، تعمیم بدهیم و با کشورهایی مثل روسیه و هند نیز چنین قراردادهایی را منعقد کنیم.» وزیر خارجه همچنین خبر داد که رئیس‌جمهوری در نشست شانگهای شرکت خواهد کرد. امیرعبداللهیان تأکید کرد که دیپلماسی اقتصادی در وزارت خارجه از این پس مورد توجه زیادی قرار می‌گیرد و ادامه داد: «در این چند روز از همکارانم خواسته‌ام در همه قاره‌ها و حوزه‌ها چند کشور را به‌عنوان اولویت مشخص کنند و با دیگر کشورها ارتباط متناسب و تعامل با وزن و جایگاه آن کشور ادامه خواهد داشت. در این زمینه از نظر ما اروپا فقط تروئیکای اروپایی یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس نیست. اروپا از نظر ما فقط این 3کشور نیست. کشورهای مختلفی در اروپا هستند که از ظرفیت‌های فراوان برخوردارند. اروپا یک اروپای یکدست نیست و تمام اروپا نیز تروئیکای اروپا نیست.» او تأکید کرد که سیاست خارجی دولت سیزدهم «متوازن، پویا و هوشمندانه» است.


 بغداد در انتظار دور چهارم مذاکرات  تهران - ریاض
 روابط دیپلماتیک  ایران و عربستان از سال ۹۴ و در پی اعدام شیخ نمر در عربستان قطع شده است

ایران و عربستان به میز مذاکره بازمی‌گردند.
 این خبر را ایرج مسجدی، سفیرکشورمان در عراق اعلام کرد. عراق پیش از تشکیل دولت سیزدهم نیز میزبان 3 دور گفت‌وگو میان هیات‌هایی از ایران و عربستان بود. مسجدی دیروز با تایید این خبر گفت که «از طریق همکاری دولت عراق، 3 دور مذاکرات با عربستان در بغداد انجام دادیم و دور چهارم در پی تشکیل دولت جدید ایران برگزار خواهد شد.» سفیر ایران در عراق تاکید کرد که «ایران آمادگی خود را برای گفت‌وگو و صلح اعلام کرده و دست خود را برای یاری و کمک به سمت کشورهای همسایه و منطقه دراز کرده است.» از سوی دیگر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه که شنبه هفته جاری در نشست یکروزه بغداد حاضر بود نیز از گفت‌وگو با نمایندگان سعودی در حاشیه این کنفرانس خبر داده است. امیرعبداللهیان در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفت: «در اجلاس عراق نمایندگان سعودی با من احوالپرسی کردند و ضمن تبریک اعلام کردند منتظر استقرار دولت جدید در ایران برای ازسرگیری مذاکرات با کشورمان هستند.» البته به گفته وزیر خارجه ایران در این نشست مذاکره رسمی برای تداوم مذاکرات قبلی با سعودی‌ها انجام نشده است. با این همه به نظر می‌رسد که پنجره مذاکره و دیپلماسی میان تهران و ریاض از اوایل امسال باز شده است. اتفاقی که معادلات بسیاری را در صحنه منطقه و بین‌الملل تغییر خواهد داد. 

مذاکرات چگونه ادامه پیدا می‌کند؟
طبق گزارش‌ها تا اینجا 3 دور گفت‌وگو میان هیات‌هایی متشکل از مقامات امنیتی و نظامی 2 کشور انجام شده. نخستین خبر از این گفت‌وگوها را روزنامه انگلیسی فایننشال‌تایمز منتشر کرد. سپس روزنامه الاخبار چاپ بیروت جزئیات بیشتری از این مذاکرات منتشر کرد و نوشت که ریاست هیات سعودی در این گفت‌وگوها با رئیس سازمان اطلاعات این کشور بوده و ریاست هیات ایرانی را هم نماینده دبیر شورای عالی امنیت ملی بر عهده داشته است. مهم‌ترین محور این گفت‌وگوها نیز جنگ یمن و دیگر مسائل منطقه‌ بوده است. حال اینکه ادامه این مذاکرات در سطح امنیتی خواهد بود یا نه سوالی است که پاسخ آن هنوز مشخص نیست. تحلیلگران معتقدند که این گفت‌وگوها ممکن است رفته‌رفته به سطح سیاسی و میان مقامات ارشد 2 کشور برسد. باید به این نکته نیز توجه داشت که روابط دیپلماتیک تهران و ریاض از سال ۹۴ و در پی اعدام شیخ نمر در عربستان و حمله به سفارت این کشور در تهران قطع شده است. در دوران ریاست ‌جمهوری دونالد ترامپ تیرگی و سردی روابط 2 کشور افزایش یافت اما با تغییر دولت در آمریکا در راهبرد مقامات ریاض نیز تغییرات محسوسی ایجاد شد. تا جایی که محمد بن‌سلمان ولیعهد این کشور که از زمان به قدرت رسیدن ادعاهای زیادی را علیه ایران مطرح کرده بود، گفت که کشورش خواهان «روابط ممتاز» با ایران است. در سوی دیگر اما وزارت خارجه ایران همواره اعلام کرده که دست دوستی به سوی همسایگان خود دراز می‌کند. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم نیز در آغاز کار بر همین موضع و رویکرد «همسایه‌محوری» تاکید کرده است. در چنین شرایطی باید دید که اوضاع در صحنه دیپلماسی چگونه رقم خواهد خورد.