مبارزه با کووید در شهر زیرزمینی

سمیه جاهد عطائیان 

بیشتر از 18‌ماه است که «کرونا»، مهمان ناخوانده و شوم، بلای جان ما و عزیزانمان شده است. این بیماری در کنار حواشی‌هایی که با خود دارد، بدون شک نخستین سوژه برای پیگیری و نگرانی بوده است؛ سوژه‌ای که خواه، ناخواه، بد یا خوب، به اجبار جایش را میان ما باز کرده تا با نگرانی در مورد آن فکر یا صحبت کنیم. حالا که با موج پنجم از این بیماری درگیر هستیم، صحبت از موج‌های احتمالی و انواع دیگری از ویروس‌های جهش یافته می‌شود که ممکن است دیر یا زود نه‌تنها تهران بلکه کلانشهر‌های دیگر را هم در‌بر‌بگیرد. در این بین متروی تهران هم به‌عنوان یک شهر زیر‌زمینی وسیع و پرکاربرد از جمله فضاهای عمومی پرخطری بوده که نه‌تنها مسئولان بلکه مردم را هم به اما و اگر کشانده است. با این حال اگرچه کرونا تعداد زیادی از مسافران همیشگی و پرو‌پا قرص متروی تهران را به استفاده از خودروی شخصی یا تاکسی‌های اینترنتی هدایت کرد اما در این میان مسافران زیادی همچنان در تمام ساعات، از مترو استفاده می‌کنند و با مشاهده اقدامات و عملکرد شرکت متروی تهران و حومه، خطرهای احتمالی و پیش‌رو، با اطمینان از آن استقبال کرده‌اند. اعتماد و اطمینان از عملکرد مترو همراه با محافظت مسافران از سلامت شخصی با رعایت نکات بهداشتی و فاصله اجتماعی، بالاترین و بهترین ایمنی را به‌دنبال داشته است.

130 ایستگاه زیرزمینی
ضدعفونی قطارها قبل و بعد از بهره‌برداری
در تمام ماه‌هایی که کرونا با امواج سهمگینش، تهرانی‌ها را غافلگیر و نگران کرد، متروی تهران بدون تعطیلی و توقف، همچنان تمام‌قد، کار جابه جایی مسافران را با بیش از 130ایستگاه زیرزمینی انجام داده و همچنان در کنار مراقبت‌های بهداشتی، ضدعفونی و ده‌ها اقدام مؤثر دیگر، در صدر ارائه خدمات گسترده‌تر به مسافران است. به هر حال سهم بالا و مثال‌زدنی متروی تهران در کار جابه جایی شهروندان پایتخت‌نشین و حومه آنقدر مؤثر بوده که مسئولان را برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی دغدغه‌مند سازد.

137 ایستگاه  مترو روزانه  گندزدایی شد
استفاده از محلول شست‌و‌شو برای تمامی مسیرهای تردد
شاید جالب باشد که بدانید کار متروی تهران بعد از خاموش شدن چراع‌های هر ایستگاه و اتمام ساعت قانونی در شب، تمام نمی‌شود و بخش مهمی از خدمات شرکت بهره‌برداری مترو به فراهم ساختن زیرساخت‌های لازم برای استفاده شهروندان از مترو برای روز بعد اختصاص دارد. برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا و انجام اقدامات پیشگیرانه، کار ضدعفونی – گند‌زدایی 137ایستگاه و 195قطار متروی تهران و حومه حداقل 3بار در روز، (2بار در طول مدت بهره‌برداری و یک‌بار نیز پس از بهره‌برداری) انجام می‌شود.

3تا5 بار ضدعفونی سطوح
195قطار  مترو  روزانه گندزدایی شد
پایانه‌ها، تمامی ایستگاه‌ها، تجهیزات و مسیرهایی که مسافران در طول روز با آن در ارتباط هستند ازجمله دستگاه‌های شارژ کارت بلیت، پله‌های ثابت و برقی، هندریل‌های پله‌های برقی، گیت‌های ورود و خروج مسافر، دستگیره‌ها و میله‌های نگهدارنده داخل واگن‌ها که احتمال استفاده و لمسشان توسط مسافران وجود دارد، 3تا 5بار در طول روز با محلول‌های ضد‌عفونی‌کننده و مخصوص، ضدعفونی شده و در این زمینه به توصیه و تأکید روش‌های ابلاغی وزارت بهداشت برای بهره‌گیری از اصول صحیح ضدعفونی سطوح و استفاده از محلول‌های استاندارد توجه و عمل می‌شود.

90 دقیقه گفت‌و‌گوی رادیویی روزانه
تعامل 90دقیقه‌ای با مردم در مترو
پخش کلیپ‌های آموزشی از مانیتور و نمایشگر‌های نصب شده در ایستگاه و قطارها و پخش پیام‌های اطلاع‌رسانی از اتاق‌های کنترل در خطوط هفت‌گانه متروی تهران از اقدامات در دست اجراست. با انجام گفت‌وگوی 90دقیقه‌ای روزانه در «رادیو مترو»، تعامل و ارتباط مؤثری با مسافران برقرار شده است به‌طوری‌که در این چارچوب پیام‌های مردم در قالب اطلاع‌رسانی‌های ضروری به مسافران داده شده و در کنار آموزش شهروندی، بخش‌های مفیدی برای افزایش انگیزه و امید مسافران نسبت به رعایت اصول بهداشتی عمومی و فردی تدارک دیده شده است.

نصب بیش از یکصد بنر آموزشی
توجه به پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا برای افزایش آگاهی‌های شهروندی در صدر اقدامات شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه بوده به‌طوری که در این راستا برای کاهش تماس و قطع چرخه انتقال ویروس به مباحث آموزشی و اطلاع‌رسانی توجه زیادی شده است. نصب بیش از یکصد بنر و پوستر آموزشی با حمایت و تأیید معاونت امور اجتماعی و فرهنگی مترو و روابط‌‌عمومی و نصب بیش از 300کتیبه فرهنگسازی‌ در ایستگاه و داخل واگن‌ها از اقدامات مثال‌زدنی است.

بخش وسیعی از کار شست‌وشو و ضدعفونی قطارها در زمان اتمام کار مسافر‌گیری و در ساعات پایانی شب انجام می‌شود. قطارها طبق برنامه‌ریزی قبلی و منظم در سیستم مکانیزه «مترو واش» مستقر در ایستگاه صادقیه که به‌صورت 24ساعته فعال هستند، وارد شده و علاوه بر نظافت دقیق، ضدعفونی می‌شوند.

رعایت فاصله مناسب با نصب هزاران شبرنگ
نصب هزاران برچسب شبرنگ «فاصله‌گذاری اجتماعی» در داخل ایستگاه، واگن‌ها، قطار‌ها، صندلی‌ها و... در کنار پخش همزمان پیام‌های آموزشی مربوط به لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از طریق مانیتور‌های داخل قطار انجام می‌شود. چنانچه ایستگاهی با ازدحام جمعیت روبه‌رو شد که اتفاقی اجتناب‌ناپذیر است، پیام و هشدارهای لازم از اتاق‌های کنترل ایستگاه به مسافران اعلام می‌شود تا نسبت به رعایت فاصله مناسب اقدام شود.

با نظارت پلیس مترو و کنترل ورودی‌های هر ایستگاه توسط متصدیان، اجازه ورود به افراد فاقد ماسک داده نشده و در این زمینه سختگیری و کنترل زیادی می‌شود. در همین راستا غرفه‌های فروش ماسک قبل از ورودی و گیت‌های ارائه بلیت فعال شده و نسبت به فروش ماسک با ارزان‌ترین قیمت و بیشترین تنوع و کیفیت اقدام می‌شود.

اهدای 20هزار ماسک به مسافران
تا قبل از برپایی غرفه‌های فروش ارزان‌قیمت ماسک، شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه حدود 20هزار ماسک به‌صورت رایگان میان مسافرانی که به هر دلیلی امکان تهیه ماسک نداشتند، اهدا کرد.

واکسیناسیون تمام پرسنل مترو
پیام‌های بهداشتی، آموزشی، مراقبتی و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت به‌صورت مستمر به کارکنان بهره‌برداری مترو گوشزد می‌شود و تجهیزات بهداشتی همچون ضد‌عفونی‌کننده و ماسک نیز در اختیارشان قرار می‌گیرد. همچنین نخستین مرحله از واکسیناسیون کارکنان شرکت بهره‌برداری تهران و حومه از پنجم مرداد‌ماه امسال شروع شده و مرحله بعدی نیز در همین ‌ماه (شهریور) انجام می‌شود.

توزیع 20000 ماسک رایگان
راه‌اندازی کمپین استفاده از ماسک هم‌زمان با شروع موج سوم و چهارم شیوع کرونا راه‌اندازی شد. در این کمپین با بهره‌بردن از طرح‌های کاریکاتور و خلاقانه نسبت به آگاهی بخشی، اطلاع‌رسانی و ترغیب مسافران به استفاده از ماسک اقدام شد و تصاویر و طرح‌های منتخب و تولیدی توسط مانیتور‌های جانمایی شده در ایستگاه‌های مترو و سکوهای بسیاری از ایستگاه‌ها پخش شد تا علاوه بر ارائه پیام‌های بهداشتی، فضایی شاد برای انگیزه‌بخشی به مسافران ایجاد شود. استفاده از ادیبان، شاعران و شخصیت‌هایی مثل حضرت مولانا و حافظ در برنامه‌ها و پوسترهای فرهنگی‌سازی‌ یکی از اقدامات دیگر است.

تعطیلی برخی غرفه‌ها برای حفاظت از مسافران
جمع‌آوری آبخوری‌ها و دستگیره‌های تبلیغاتی در واگن‌ها، تعطیلی اتاق‌های مادر و کودک و نیز غرفه‌های ارائه‌کننده مواد غذایی روباز در ایستگاه‌ها و غرفه‌های فروش فست‌فود، اجرای تمهیدات بهداشتی در نمازخانه‌های هر ایستگاه و افزایش دفعات تعویض کیسه‌های زباله در ایستگاه‌های مترو از اقدامات انجام شده و در دست اجرا به‌صورت روزانه است.

صیانت  از 8500 پرسنل مترو
صیانت از حدود 8هزارو 500پرسنل مترو به‌خصوص راهبران، انتظامات، نیروهای خدماتی، نیروهای فروش بلیت و... که به‌صورت مستقیم با مسافران در ارتباط هستند مطابق با دستورالعمل‌های ابلاغ شده در حال اجراست.
در راستای اجرای این طرح، کابین راهبران بیش از 4بار در روز ضدعفونی می‌شود؛ با اتمام ساعت کار هر راهبر، محیط کابین برای فعالیت راهبر بعدی ضدعفونی می‌شود.

15000 تست PCR
انجام تست کرونا برای 15هزار مسافر
در اجرای طرح مشترک شرکت بهره‌برداری مترو و وزارت بهداشت و درمان با عنوان طرح «شهید سلیمانی» عملیات تست کرونا «پی‌سی‌آر» از 15هزار مسافر مترو در جریان شیوع موج چهارم کرونا انجام شد. این طرح در ایستگاه‌های خط یک یعنی «شوش» و «جوانمرد قصاب»، خط 2، ایستگاه «بهارستان» خط 3، ایستگاه «آزادگان» خط 4، ایستگاه‌های «میدان شهدا»، «نیروی هوایی»، «نبرد» و «بیمه» انجام شد. شرکت بهره‌برداری متروی تهران همچنان به وزارت بهداشت اعلام آمادگی کرده است که می‌تواند براساس پروتکل‌های ارائه شده و مدنظر این وزارتخانه، نسبت به راه‌اندازی و برپایی مراکز و غرفه‌های مورد‌نیاز برای واکسیناسیون مسافران نیز اقدام کرده و فضای لازم را نیز ارائه دهد.

اصلاح سیستم هواسازی برای تهویه 195قطار
فعالسازی تهویه مناسب برای 195 قطار
بعد از اعلام سازمان بهداشت جهانی مبنی بر اینکه ویروس کرونا از طریق هوا نیز قابلیت سرایت و انتقال دارد، استفاده از تمام ظرفیت تهویه هوا در قطارها و اصلاح سیستم هواسازی برای تهویه فعال و مناسب در 195قطار مدنظر قرار گرفت. پس از انجام مذاکرات مؤثر با شرکت‌های دانش‌بنیان، به‌زودی کار نصب به‌روزترین تکنولوژی برای تهویه متفاوت و ضدعفونی هوای وارد شده به داخل قطار‌ها انجام خواهد شد.