مرکز همیشه بدهکار
مدیر مرکز هنرهای نمایشی با خبرنگاران از موانع توسعه تئاتر گفت
فهیمه پناه‌آذر- روزنامه‌نگار
با پایان کار دولت دوازدهم، قادر آشنا، مدیر مرکز هنرهای نمایشی و از مدیران قدیمی تئاتر در نشستی با خبرنگاران به تشریح فعالیت‌های مرکز در 2سال اخیر پرداخت. آشنا که تجربه مدیریت مرکز را در دهه 80داشت و بعد از رفتن شهرام کرمی بار دیگر مدیریت مرکز را پذیرفته بود، می‌گوید: «قصدی برای بازگشت نداشتم، اما صحبت‌های وزیر ارشاد باعث شد برگردم و این دوره سخت‌ترین دوره مدیریتم بود.»
بدهی‌های انباشته و مالیات‌های داده نشده
بدهی‌های مرکز هنرهای نمایشی پای ثابت همه دهه‌های اخیر بوده است؛ از همان زمان که تئاتر بودجه‌ای یک‌میلیارد و 800میلیون تومانی داشت تا حالا که قادر آشنا بودجه 32میلیارد تومانی را برای تئاتری‌ها امضا کرده است. زمانی که آشنا مدیریت مرکز را عهده‌دار شد 11میلیارد و 400میلیون تومان بدهی وجود داشت که بخش اعظم آن تسویه شده است. در این میان بحث مالیات است که همیشه برای مرکز مشکل‌آفرین بوده است؛ مالیاتی که نباید باشد، اما مرکز هنرهای نمایشی مجبور به پرداختش بوده و هست و البته بیشترین بدهی مرکز هم به اداره مالیات است. آشنا درباره مالیات مرکز می‌گوید: «از سال۸۷ تا سال۹۳ اداره کل هنرهای نمایشی ۱۳میلیارد تومان بدهی مالیاتی داشته و تا سال۹۹ این بدهی مالیاتی با جریمه آن حدود ۲۷میلیارد تومان شده است. بدهی ۳میلیاردی به دارایی پرداخت شده و طی رایزنی‌های انجام شده ۹۰درصد جریمه مالیاتی نیز بخشیده شده است. البته از دیوان عدالت پیگیر این ماجرا هستیم که بودجه ما مشمول مالیات نمی‌شود و معافیت مالیاتی و عودت مالیات پرداخت شده را پیگیری می‌کنیم، اگر موفق نشویم مجبور به پراخت مابقی بدهی مالیاتی و جریمه‌هایش هستیم.»
بودجه تئاتر و سختی‌های هزینه‌کرد
این مدیر از بودجه تئاتر می‌گوید که در این سال‌ها در بدبینانه‌ترین حالت بودجه 18میلیارد تومانی را به تئاتر اختصاص دادند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت بودجه 24میلیارد تومان بوده، اما همیشه مرکز بدهکار است و این بودجه کفاف فعالیت‌ها را نمی‌دهد. البته وی به این نکته هم اشاره می‌کند: «اشتباه فکر می‌شود که بودجه اداره کل هنرهای نمایشی برای کل تئاتر ایران است، بودجه استان‌ها متمرکز در خود استان‌هاست. بودجه تئاتر شهر تهران توسط اداره‌کل هنرهای نمایشی تأمین می‌شود و اینگونه نیست که بودجه اداره کل به‌معنای کل بودجه تئاتر ایران باشد، بلکه بودجه تئاتر استان‌ها در ادارات کل ارشاد استان‌هاست. اداره کل به تئاتر استان‌ها کمک مالی می‌کند و این مبلغ در سال ۱۴۰۰، ۸ میلیارد تومان است.»
به‌گفته آشنا، شروع کرونا باعث شد که برنامه‌های مرکز هنرهای نمایشی به‌هم بریزد. به‌گفته وی، جمع کردن حیات و معیشت در این دوران بسیار سخت بوده و همیشه هر تصمیمی از سوی مرکز با نقد همراه بوده است؛ چه زمانی که سالن‌های نمایشی را برای سلامتی بستند و چه زمانی که برای ادامه معیشت این سالن‌ها باز شد. وی ادامه می‌دهد: «در بدو ورودم به مرکز 11برنامه را به‌صورت سرفصل اعلام کردم و تا حد مقدور تلاش بر این بود که برنامه‌ها انجام شود و از زمان آغاز کرونا هم اطلاعیه‌هایی درباره حمایت از گروه‌های تئاتری صادر کردیم.»
طرح‌های حمایتی
وی در بخشی از صحبت‌های خود از طرح‌های حمایتی گفت و توضیحاتی درباره سامانه کارا و تحفه داد. وی یادآور می‌شود در این مدت 707گروه به سامانه کارا معرفی شدند و 293گروه نیز با مبلغ 7میلیارد و 600میلیون تومان به سامانه تحفه معرفی شدند. وی همچنین گزارشی از اجرای نمایش‌ها در فضای مجازی داد. آشنا همچنین به یکی از کارهایی که نتوانسته انجام بدهد، اشاره می‌کند: «از همان ابتدا مخالف برگزاری جشنواره‌های مختلف تئاتری بوده و هستم و این نوع برگزاری جشنواره تنها هزینه متحمل می‌کند. معتقدم 3جشنواره برای مرکز زیاد است و یک جشنواره بزرگ می‌تواند دربردارنده جشنواره‌ها باشد. اگر این کار صورت بگیرد، دبیر جشنواره هم می‌تواند به‌مدت 4سال حکم داشته باشد. ساماندهی جشنواره‌ها بسیار مهم است و تلاشم این بود که کار انجام شود و تا به حال نتوانسته‌ام آن را عملیاتی کنم.»
حریم تئاترشهر
حریم تئاترشهر از دیگر مواردی است که آشنا درباه‌اش توضیح می‌دهد: «برای حریم مجموعه تئاترشهر ابتدا با شهردار ناحیه، شهردار منطقه و سپس با سازمان زیباسازی شهرداری تهران و بعد با حوزه ریاست شهرداری تهران گفت‌وگو و نشست‌هایی داشتیم که همه موافق اجرای طرح حریم مجموعه تئاترشهر بودند. با وزارت میراث فرهنگی نیز رایزنی‌های لازم انجام شد. همچنان پیگیر این طرح هستیم و شاید این طرح در دولت سیزدهم اجرا شود.» واکسیناسیون هنرمندان تئاتری و ارائه کمک‌هزینه به دیگر استان‌ها از سوی مرکز از دیگر بخش‌هایی بود که آشنا درباره آن صحبت کرد.
