از دورافتاده‌ترین روستاها تا بزرگ‌ترین شهرهای کشورمان، مردم هر منطقه هنر ساخت صنایع‌دستی اصیلی را دارند که مانند آن در جاهای دیگر دیده نمی‌شود. برای مسافرانی که از کشورهای دیگر به ایران سفر می‌کنند، دیدن این همه ذوق و هنر در دست‌سازه‌های هنرمندان بومی کشورمان، باعث شگفتی و تحسین است. بعضی از معروف‌ترین و اصیل‌ترین صنایع‌دستی هنرمندان ایرانی را معرفی کرده‌ایم.
دارایی‌بافی یزد
دارایی‌بافی یکی از زیباترین صنایع‌دستی استان است که هنر بافت نوعی پارچه با در هم تنیدن تار و پود‌هایی از جنس نخ و ابریشم است که الیاف آن قبل از بافت با شیوه گره زدن، رنگرزی شده باشند. نام دارایی‌بافی از آن جهت در ایران مصطلح شد که در قدیم این پارچه در جهیزیه هر عروس به‌عنوان وسیله سرمایه‌‌ای و فاخر بوده و جزئی از دارایی عروس محسوب می‌شد. البته در باور عوام این نقل قول نیز وجود دارد که به‌دلیل اینکه جنس این پارچه در گذشته از ابریشم طبیعی و بسیار گران قیمت بوده و اشخاصی که این نوع پارچه را خریداری می‌کردند، ثروتمند بودند، این هنر دارایی‌بافی نام گرفته است.
قلم‌زنی اصفهان
هنر قلم‌زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش روی اشیای فلزی به‌ویژه مس، طلا، برنج و یل. به‌عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش روی اجسام فلزی. مس به سبب نرمی و شکل‌پذیری‌ای که دارد، در هنر قلم‌زنی متداول‌تر از سایر فلزهاست. یکی از پررونق‌ترین رشته‌های صنایع‌دستی اصفهان قلم‌زنی است که محصولات نقره‌ای، مسی و برنجی را با نقوش خاصی می‌آراید. هنرمندان با ابزاری خاص و واردکردن ضربات روی سطوح مختلف نقش گل و مرغ، اشعار زیبای فارسی یا آیات و احادیث را حک می‌کنند تا زیبایی محصولات خود را به رخ بینندگان بکشند.
سوزن‌دوزی سیستان و بلوچستان
سوزن‌دوزی بلوچی یا بلوچی‌دوزی مجموعه انواع خاصی از سوزن‌دوزی است که توسط زنان بلوچ انجام می‌شود و نخستین بار از ذهن و خلاقیت زنان بلوچ ایجاد شده است. سوزن‌دوزی بلوچی مهر اصالت از سازمان یونسکو گرفته و در فهرست میراث معنوی کشور نیز ثبت شده است. زیبایی هنر سوزن‌دوزی بلوچ به این است که در زندگی روزمره مردمان آن دیار کاربرد روزانه دارد و با وجود گذشت سالیان دراز و رفت‌وآمد مدهای متنوع لباس همواره جایگاه خود را در فرهنگ مردمان بلوچ حفظ کرده است. در سوزن‌دوزی بلوچ سه الگوی متداول دوخت به نام‌های پُرکار، میان‌کار و کم‌کار رایج است. منظور از این سه شیوه میزان تراکم نقوش سوزن‌دوزی روی پارچه است.
نمدمالی کرمانشاه
نمدمالی یکی از هنرهای سنتی کرمانشاه است، هنری که قدمت آن حتی بیشتر از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی تمدن کرمانشاه چون تپه هفت‌هزارساله گودین است. نمد، حاصل این هنر ده‌هزارساله مردمان سختکوش کوهستان‌های زاگرس است، هنری که محصول آن افراد را در زمستان از هر نوع پوشش گرم و تابستان از هر نوع خنک‌کننده دیگر بی‌نیاز می‌کند. هنر نمدمالی در گذشته بیشتر در بین عشایر این منطقه رواج داشت و عشایر خود از پشم دام‌هایشان نمدهای زیبا با نقوش سنتی و اصیل خلق می‌کردند اما هم‌اکنون این هنر شکل دیگری به‌خود گرفته و افرادی ماهر در کارگاه‌های نمدمالی اشکالی جدید از این هنر اصیل خلق می‌کنند.
میناکاری خوزستان
میناکاری روی طلا و نقره از هنرهای خاص استان خوزستان است. قدمت این هنر به حدود 1500سال پیش از میلاد می‌رسد و برای زینت دادن به زیورآلات و ظروف مختلف از آن استفاده می‌شود. تعدادی از هنرمندان این رشته در استان آوازه جهانی دارند و آثارشان منحصربه‌فرد است. آنان با ظرافت خاصی نقش‌های نخل و قایق روان روی کارون و کاروان‌های شتر را روی مینای ریخته شده بر قطعات طلا درمی‌آورند و دستبند، حمایل، گردنبند، سینه‌ریز، گوشواره و انگشتر به یادگار می‌سازند. این آثار علاوه بر جنبه اقتصادی، دارای ارزش هنری بسیار بالایی هستند.
فیروزه‌تراشی خراسان
فیروزه نیشابور از برندهای تاریخی خراسان محسوب می‌شود که با قدمتی 4500ساله، شهرتی جهانی دارد. فیروزه‌تراشی یکی از حرفه‌های قدیمی در استان خراسان رضوی است و به‌عنوان کهن‌ترین فنون و هنرهای سنتی و بومی در استان نیز در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است. پیش از این، سنگ فیروزه را پس از جداسازی ناخالصی‌ها توسط یک دستگاه چوبی زهی که دارای نیز کمانه بوده می‌تراشیدند اما امروز دستگاه‌های تراش برقی جای آن را گرفته که سرعت کار را بیشتر کرده است. بسیاری فیروزه‌تراشی را نسل به نسل به یکدیگر آموخته‌اند و این پیشه را کسب خانوادگی خود می‌دانند.
گبه و گلیم بوشهر
گبه از برجسته‌ترین محصولات صنایع‌دستی استان بوشهر است که معمولا در مناطق روستایی شهرستان‌های گناوه و دشتستان بافته می‌شود و از مهم‌ترین محصولات صادراتی این استان نیز است. گبه در دو نوع رنگی و خودرنگ بافته می‌شود. در بافت گبه رنگی، از نخ‌های دست‌ریس آماده شده از پشم گوسفند که به شیوه رنگرزی گیاهی، رنگ‌آمیزی شده، استفاده می‌کنند. گلیم‌های بافت بوشهر، نقوش بسیار زیبا، متنوع و منحصربه‌فردی دارند. این نقوش، گلیم بوشهر را به‌عنوان یکی از زیباترین گلیم‌های ایران مشهور کرده است.
چاروق‌دوزی زنجان
چاروق پاپوش و پای‌افزار را شامل می‌شود که از قدیم‌الایام مورد استفاده بوده و به اشکال مختلف و تهیه و ساخته می‌شده و قسمت اعظم ساختمان آن درقدیم از چرم بوده است. چاروق کنونی زنجان فرم و شکل خاص و ظریفی دارد و حالتی زینتی داشته و بیشتر برای راه رفتن روی قالی استفاده می‌شود. این نوع چاروق بیشتر به شکل نعلین و به‌صورت پاشنه‌دار ساخته می‌شود و فقط کف آن از چرم بوده و رویه‌اش از نخ‌های ابریشم و گلابتون به رنگ‌های مختلف بافته و تزیین می‌شود. نخ ابریشمی رنگی، نخ گلابتون، مخمل، پاشنه‌های چوبی، نوار زیگزاگ، چرم گاو و... ازجمله موادی است که در چاروق‌دوزی استفاده می‌شود.
معرفی معروف‌ترین صنایع‌دستی نقاط مختلف ایران
دست‌هایی که هنر می‌بافند
در همینه زمینه :
