تشنگی در چند کیلومتری قم

روح‌الله کریمی-خبرنگار

ساعت 12شب حاج عبدالله با تانکرش وارد روستا می‌شود؛ از بلندگویش صدای آب می‌آید. مردم با دبه‌های 20لیتری صف می‌ایستند و حاج عبدالله شیر آب را برایشان باز می‌کند؛ هر دبه 20لیتری، 3هزارتومان. خانه حاج‌عبدالله در همان روستای «حاجی‌آباد آقا» است.
او در طول روز با تانکرش مردم روستاهای «اسلام‌آباد»، «نواران»، «مبارک‌آباد» و... را سیراب می‌کند و همیشه آخرین سرویس آب را به حاجی‌آباد آقا می‌برد. امام جماعت این روستا می‌گوید: اگر حاج‌عبدالله نباشد، هیچ‌کس برای اهالی این روستا آب نمی‌آورد. جمعیت این روستا 72خانوار بود، اما اکنون 186خانوار درآن زندگی می‌کنند.
حجت‌الاسلام «سیدمحسن هاشمی» که 40سالی می‌شود امام جماعت حاجی‌آباد آقا است، می‌افزاید: مردم از بی‌آبی رنج می‌کشند؛ از صبح تا شب آب نداریم. شب‌ها هم فشار آب آنقدر کم است که تانکرها پر نمی‌شود. افرادی که در شهر قم فامیل یا آشنایی دارند، در اوج بی‌آبی، به این شهر پناه می‌برند. بیشتر اهالی به‌دلیل نزدیکی این روستا به شهر قم، زندگی دراین روستا را انتخاب کرده‌اند. این‌طور نیست که در بخش مرکزی آب نباشد؛ مشکل اصلی کمبود زیرساخت‌های آب‌رسانی است که تابستان هرسال کام مردم را تلخ می‌کند.

سرریز جمعیت قم، آب می‌خواهد
آب‌رسانی به روستاهای بخش مرکزی قم مشکل دیروز و امروز مردم این روستاها نیست؛ چند دهه است که روستاییان در تابستان‌های داغ با مشکل کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند. در سال‌های اخیر به‌دلیل موج گرایش مردم قم به زندگی در روستاهای همجوار این کلانشهر، جمعیت تعدادی از روستاهای بخش مرکزی که در فاصله چند کیلومتری شهر قم قرار دارند، چندبرابر شده است. یکی از این روستاها «مبارک‌آباد» است که 5کیلومتر با قم فاصله دارد.
رئیس شورای اسلامی این روستا به خبرنگارهمشهری می‌گوید: در دهه70 شمسی جمعیت این روستا 250نفر بود. اکنون جمعیت دائم و فصلی آن به حدود 7هزارنفر رسیده‌است. بیش از 3هزارایرانی و حدود 2هزار تبعه خارجی دراین روستا سکونت دارند و کارگران شرکت‌ها و کارخانه‌های اطراف این روستا حدود 2هزارنفر هستند.
«داود خلج» می‌افزاید: روستای مبارک‌آباد که بین دو شهر قم و قنوات واقع شده، ازنظر ارتفاع، بالاتر از قنوات قرار گرفته و این روزها که اهالی روستاها با کمبود آب مواجهند، فشار آب در شهر قنوات خوب است. بنابراین ما کمبود آب نداریم، بلکه زیرساخت‌ها جوابگوی جمعیت روستا نیست.

فرسودگی لوله در «سراجه»
در روستای «سراجه» هم فرسوده‌بودن شبکه و نامناسب‌بودن قطر لوله‌ها مهم‌ترین مشکل کم‌آبی دراین روستا محسوب می‌شود. دهیار سراجه می‌گوید: شبکه آب‌رسانی سراجه با روستای دولت‌آباد مشترک است. این شبکه برای زمانی که جمعیت سراجه 70خانوار جمعیت داشت، پیش‌بینی شده‌است، اما اکنون بیش از 300خانوار دراین روستا زندگی می‌کنند.
«حسین دهقان‌نصیری» می‌افزاید: برای تعویض لوله‌ها، قرارگاه پیشرفت و آبادانی اقدام کرد، اما قطر لوله‌های خریداری‌شده 90میلیمتر است. با همکاری شرکت آب و فاضلاب قرار شد لوله‌ها با قطر 160میلیمتر تهیه و عملیات جابه‌جایی انجام شود.

پیش‌بینی 2طرح آبرسانی
بخشدار مرکزی قم هم انجام پیگیری‌های لازم برای رفع مشکل آب روستاهای این بخش را از اولویت‌های بخشداری می‌داند و به خبرنگارهمشهری می‌گوید: جمعیت روستاهای این بخش روز به‌روز درحال افزایش است و شبکه آبرسانی پاسخگوی حجم جمعیت نیست.
«حسین جعفری موحد» اظهار می‌کند: بخش مرکزی 64درصد پهنه جغرافیایی استان قم را به خود اختصاص داده و آب‌رسانی به روستاهای این بخش، به‌دلیل فاصله زیاد روستاها از همدیگر، بسیار سخت است.
وی بخشی از کم‌آبی در روستاها را ناشی از مصرف بی‌رویه برخی مردم و انشعاب‌های غیرمجاز می‌داند و می‌افزاید: چون فشار آب در روستای مبارک‌آباد کم است، تعدادی از اهالی این روستا پمپ آب را مستقیم به شبکه یا انشعاب خانگی نصب کرده‌اند. این موضوع سبب می‌شود افرادی که پمپ آب ندارند، از آب محروم شوند. درعین حال قبول داریم شرایط آب‌رسانی به روستاهای بخش مرکزی در تابستان حادتر می‌شود.
جعفری‌موحد از پیش‌بینی اجرای 2طرح آب‌رسانی در بخش مرکزی خبر می‌دهد که اگر به نتیجه برسد، مشکل آب‌رسانی به روستاهای این بخش تا 20سال رفع می‌شود. وی می‌گوید: درحال‌حاضر 37لیتر برثانیه آب دهستان قنوات به سمت دهستان قمرود پمپاژ می‌شود. اگر طرح آب‌رسانی از قم به دهستان قمرود به بهره‌برداری برسد، پمپاژ آب به این دهستان انجام نمی‌شود و می‌توان امیدوار بود بخشی از آب دهستان قمرود به دهستان قنوات انتقال یابد.
بخشدار مرکزی قم اضافه می‌کند: مسئولان شرکت آبفا قول داده‌اند این طرح درسال‌جاری به بهره‌برداری برسد. علاوه براین، پیش‌بینی شده خط لوله مستقل از بلوار شهید محلاتی قم به سمت روستای مبارک‌آباد و شهر قنوات درنظر گرفته شود. این طرح تصویب شده، اما هنوز آغاز نشده‌است.

بودجه نداریم
طرح‌های آب‌رسانی به روستاهای بخش مرکزی قم مانند بسیاری از طرح‌های عمرانی، با مشکل کمبود اعتبار مواجهند. به گفته مدیرامور بخش‌های شرکت آب و فاضلاب استان قم، طرح انتقال آب به شهر قنوات از سمت بلوار شهید محلاتی سال گذشته تعریف شده، اما اعتباری برای اجرای آن درنظر گرفته نشده‌است.
«محمدمهدی علیزاده» می‌افزاید: طرح آب‌رسانی به دهستان قمرود که یک مخزن آب با 80درصد پیشرفت فیزیکی و 14کیلومتر خط انتقال دارد، امیدواریم با اعتباری که تزریق می‌شود، تا پایان سال‌جاری به بهره‌برداری برسد.
وی با بیان اینکه گسترش بیش از انتظار بخش مرکزی درچند سال اخیر، برنامه‌ریزی کلان مسئولان را با اختلال مواجه کرده‌است، ادامه می‌دهد: ما هم قبول داریم مردم بخش مرکزی برای تأمین آب با مشکلات بسیاری مواجه هستند. در 10سال اخیر تعداد مشترکان روستای مبارک‌آباد 5برابر شده‌است.علیزاده تصریح می‌کند: 150 تا 180لیتر برثانیه آب از سرشاخه‌های دز به شبکه آب‌رسانی روستاهای بخش مرکزی تزریق می‌شود. در زمستان مشکل کم‌آبی نداریم، اما در تابستان بین 30 تا 60لیتر برثانیه آب چاه‌ها به حجم تولید آب افزوده می‌شود. اگر مشترکان مسکونی، دامداری‌ها و مراکز صنعتی به اندازه زمستان مصرف کنند، دچار مشکل نمی‌شوند.

فرسودگی شبکه آب‌رسانی
مدیرامور بخش‌های شرکت آب و فاضلاب استان قم درباره فرسودگی لوله آب سراجه هم می‌گوید: رفع مشکل فرسودگی شبکه و نامناسب بودن قطر لوله آب سراجه در دست اقدام است و امسال این مشکل رفع می‌شود.
علیزاده درباره دلیل پلمب چاه روستای حاجی‌آباد آقا هم بیان می‌کند: این چاه از سال1391 به‌دلیل اعتراض و شکایت مالک زمین، پلمب و از رده خارج شد. مذاکرات زیادی با مالکان زمین داشتیم که اجازه دهند از این چاه برای مصرف روستا استفاده شود که تاکنون به نتیجه نرسیده‌است. اخیرا نقطه امیدی حاصل شده‌است و امیدواریم به نتیجه برسد.