گزارش
بازگشایی پلاسکو، شاید شهریور1400
براساس گفته مدیرعامل سازمان بنیاد مستضعفان قرار بود پلاسکو در اردیبهشت امسال تحویل کسبه شود که تأخیر چند‌ماهه سبب گلایه‌مندی آنها شده است
زینب زینال‌زاده- خبر‌نگار
چهارراه استانبول؛ جایی که نخستین آسمان‌خراش و ساختمان مدرن خاورمیانه بیش از 50سال قبل ساخته و به مهم‌ترین کانون تولید و فروش پوشاک ایران تبدیل شد. پلاسکو دارای 2بخش شمالی و جنوبی بود که از طریق راهروهای بزرگ به هم متصل می‌شدند و از این‌رو دسترسی به این آسمان‌خراش از خیابان جمهوری و خیابان فردوسی، کوچه طاهری امکانپذیر بود. پلاسکو شهرتش را نه‌تنها به‌خاطر نخستین بلندمرتبه کشور، بلکه تبدیلش به‌عنوان بزرگ‌ترین برند تولید و توزیع پوشاک ایران به‌دست آورد. برج مشهور تهران اما در آخرین روز دی‌ماه سال 95آتش گرفت و در کمتر از چند دقیقه بخش جنوبی آن به تلی از خاک تبدیل شد. 560واحد تجاری از بین رفت و صدها کسبه متضرر شدند و ماندند با اجناسی که خاکستر شده و چک‌هایی که به دیگران داده بودند.
در آن آتش‌سوزی، بخش شمالی پلاسکو هم آسیب‌های جدی دید و عملا کاسبی در این بخش هم تعطیل شد. چند‌ماه پس از آواربرداری، ساخت بنای جدید ساختمان پلاسکو در بخش جنوبی توسط بنیاد مستضعفان شروع شد، اما موضوعاتی چون تامین پارکینگ، تغییر مدیریتی و مشکلات مالی، ترمز اقدامات مربوط به ساخت‌وساز را کشید و کارها با سرعت پیش نرفت تا اینکه اواخر سال99بخش شمالی پس از مقاوم‌سازی به بهره‌برداری رسید. همان موقع مسئولان بنیاد مستضعفان اعلام کردند، اردیبهشت 1400کار احداث بخش جنوبی و اصلی پلاسکوی جدید به پایان می‌رسد و کسبه این قسمت هم می‌توانند فعالیت خود را در بخش جنوبی شروع کنند؛ خبر نویدبخشی که کسبه را به روزهای پیش‌رو امیدوارتر کرد، اما 2ماه و اندی از وعده مسئولان می‌گذرد و هنوز خبری از اتمام ساخت نیست تا ماجرای پلاسکو همچنان به پایان نرسیده باشد.
روشن‌شدن چراغ‌های پلاسکو در خلوتی
حادثه آتش‌سوزی چهارراه استانبول برای همیشه در تقویم ایران به‌عنوان حادثه تلخ دی‌ماه 95که برند پوشاک ایران را در طرفه‌العینی به خاکستر تبدیل کرد و 16آتش‌نشان از میان شعله‌های آن پرواز کردند، ثبت شده است. دقایقی پس از وقوع حادثه مسئولان همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها ازجمله هلال‌احمر، اورژانس و... که در مدیریت بحران نقشی داشتند در محل حاضر شدند و ضمن ابراز همدردی با آسیب‌دیدگان برای تسلای کسبه قول‌هایی دادند. استقرار کسبه در مجتمع تجاری نور در خیابان طالقانی یکی از وعده‌ها بود که محقق شد. کسبه هر آنچه را که داشتند، بسته‌بندی کردند و راهی نور شدند و دی‌ماه سال 99پس از سال‌ها دوری از پلاسکو دوباره برگشتند. بازگشایی بخش شمالی پلاسکو اتفاق خوبی بود که چون مرهمی شد بر درد کسبه. آنها از بازگشت به پلاسکو خوشحال بودند و می‌گفتند که مجتمع نور پاخور مشتری نداشت و کار و کاسبی آنجا خوب نبود. این بخش از پلاسکو با روشن‌شدن چراغ فروشگاه‌ها و حضور کسبه، جان گرفت و رفت‌وآمد‌ها سکوت سال‌ها را شکست و یک‌بار دیگر گاری‌های باربری، تردد فروشندگان و خریداران با موتورسیکلت و رفت‌وآمد وانت‌بارها در کوچه طاهری، حاکی از آن بود که پلاسکوی شمالی احیا شده است، اما سختی تردد از یک‌سو و کرونا از سوی دیگر، مانع جان گرفتن کسب‌وکار شد. آنطور که علی بیکلو، عضو امنای ساختمان پلاسکوی شمالی می‌گوید: «بخش شمالی 5طبقه است و 279واحد تجاری دارد. در حادثه آتش‌سوزی آسیب‌های جدی دید؛ به‌نحوی که امکان فعالیت کسبه در آن وجود نداشت. مسئولان وقت بنیاد مستضعفان پیشنهاد دادند تا این بخش هم تخریب و بنا از نو ساخته شود که کسبه و اعضای هیأت امنای پلاسکو موافقت نکردند و مقاوم‌سازی به همت خود کسبه انجام شد. فروشگاه‌ها به یک شکل طراحی شده‌اند و موارد ایمنی هم در این بخش رعایت شده است. همچنین برای رفاه بیشتر خریداران فضا‌سازی مناسبی صورت گرفته است. خلاصه بخش شمالی جان گرفته و کسبه هم مشغول کسب‌وکار هستند، اما رونق واقعی با اتمام کار ساخت پلاسکو رقم می‌خورد. دسترسی بخش شمالی از کوچه طاهری خیابان فردوسی است و هنوز هم خیلی از مردم نمی‌دانند این بخش بازگشایی شده است. با اتمام عملیات ساخت‌وساز در بخش جنوبی و بازگشایی آن، ساختمان‌ها چون گذشته از طریق راهروی بزرگ در طبقه همکف به هم متصل می‌شوند و قطعا شاهد رونق و حضور بیشتر مشتری‌ها خواهیم بود.»
وضعیت اقتصادی کسبه خوب نیست
چند‌ماه از بازگشایی بخش شمالی پلاسکو می‌گذرد، اما گشت‌و‌گذار ما در آن نشان می‌دهد برند پوشاک ایران چون گذشته هنوز به روزهای اوج خود برنگشته و کسبه از وضعیت کسب‌وکار رضایت ندارند. امید که 10سال پیش کسب‌وکارش را در این ساختمان شروع کرده، می‌گوید: «پلاسکو چون موجود دوقلویی است که در نبود یک قل قطعا قل دیگر حال و روز خوبی ندارد. چند‌ماه از بازگشایی بخش شمالی می‌گذرد و همه کسبه امیدوار بودند با روشن شدن چراغ مغازه‌ها، شاهد رفت‌وآمد فروشندگان و خریداران باشند، اما این بخش همچنان خلوت است و آنطور که باید و شاید بازار رونق ندارد. البته در این میان کرونا هم بی‌تأثیر نیست، اما اتصال 2بخش شمالی و جنوبی از الزامات ساختمان پلاسکوست و تا این حلقه اتصال تکمیل نشود، شرایط اقتصادی در پلاسکو خوب نخواهد بود.»
وعده‌های بی‌سرانجام
«ساخت پلاسکو تاکنون به ۸۵درصد پیشرفت فیزیکی رسیده و کسبه این مجتمع تجاری می‌توانند اردیبهشت 1400در آن مستقر شوند»؛ این جمله را رئیس بنیاد مستضعفان اسفند سال گذشته در بازدید از ساختمان پلاسکو اعلام کرد و گفت: «کرونا و تورم هزینه‌های زیادی را به بنیاد مستضعفان تحمیل کرد، اما حتی یک روز کار در ساختمان پلاسکو تعطیل نشده و نیروها 24ساعته تلاش می‌کنند.»
کسبه به سیدپرویز فتاح اعتماد کردند و دلشان خوش بود که اردیبهشت می‌توانند کسب‌وکارشان را یک‌بار دیگر از نو شروع کنند، اما چند‌ماه از وعده داده شده می‌گذرد و همچنان دیوار بتنی بزرگی که مقابل ورودی پلاسکو قرار دارد، بیانگر تابلوی ورود ممنوع است و کارگران همچنان برای تکمیل نمای ساختمان مشغول کارند. برخی علت تأخیر را عدم‌تامین پارکینگ می‌دانند، اما به‌گفته فتاح قرار است پارکینگ پروانه به ساختمان پلاسکو اختصاص داده شود. به هر حال کسبه در مدت 5سال که از حادثه آتش‌سوزی پلاسکو می‌گذرد، وعده‌های زیادی شنیده‌اند که عملی نشده و به‌گفته کریم رحیمی، عضو هیأت امنای ساختمان پلاسکو، قول‌ها و وعده‌ها پوشالی بوده‌اند.
او در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: «آتش‌سوزی پلاسکو شوک بزرگی به کسبه و البته همه مردم وارد کرد. خیلی‌ها سرمایه‌هایشان را از دست دادند و در یک کلام زندگی‌شان نابود شد. همان اوایل مسئولان آمدند و برای کاهش آلام کسبه از اعطای وام 100میلیون تومانی با سود 4درصد و وام 300میلیون تومانی با سود 9درصد خبر دادند، اما تا همین امروز که با شما صحبت می‌کنم، اینها فقط حرف بوده و هیچ‌کدام عملی نشده است.»
رحیمی که چراغ فروشگاهش در بخش شمالی روشن شده، اما همچنان پیگیر مسائل مربوط به بخش جنوبی است و در جریان وضعیت کسبه قرار دارد در ادامه عنوان می‌کند: «اواخر سال گذشته مسئولان شهری و بنیاد مستضعفان بارها و بارها از بخش جنوبی ساختمان پلاسکو بازدید کردند و خبر دادند، اردیبهشت 1400درهای پلاسکو باز می‌شود. کسبه موضوع وام‌های نداده را فراموش کردند و خوشحال شدند و بار دیگر به حرف مسئولان اعتماد کردند، اما این وعده هم محقق نشد.»
این عضو هیأت امنای ساختمان پلاسکو، به ضرب‌المثل «مار گزیده از ریسمان سفید و سیاه می‌ترسد» اشاره می‌کند و می‌گوید: «این ضرب‌المثل وصف حال کسبه پلاسکوست. آنها دیگر اعتمادی به حرف مسئولان ندارند و به شنیده‌ها دلخوش نمی‌کنند. کسبه تا با چشمان خود بازگشایی درهای پلاسکو را نبینند، اظهارنظر مسئولان را نمی‌پذیرند و تنها به امید آمدن روزهای خوش روزگار سپری می‌کنند.»
رحیمی در مورد تأخیر بازگشایی پلاسکو هم می‌گوید: «اظهارنظرها متفاوت است و عده‌ای موضوع پارکینگ را مطرح می‌کنند و برخی هم مشکلات مالی، اما آنچه اهمیت دارد این است که مسئولان یک‌بار دیگر به وعده‌هایشان عمل نکردند.»
کرایه‌ها اوج گرفت
کسبه ساختمان پلاسکو قبل از اینکه فروبریزد با توجه به طبقات سالانه حدود 700تا یک‌میلیون و 200هزار تومان به بنیاد مستضعفان که مالک ساختمان است کرایه می‌پرداختند، اما به‌تازگی گویا قراردادهای بین موجر و مستأجر با افزایش چشمگیری مواجه شده است.
به‌گفته کسبه در جدیدترین اقدام بنیاد مستضعفان قراردادی با مبالغ پرداختی ماهانه یک‌میلیون و 200هزار تومان تا 2میلیون و 800هزار تومان، انعقاد کرده‌اند. همچنین قرار است کرایه 4سال گذشته که پلاسکو و کسب‌وکارها تعطیل بوده است هم با همین مبنای جدید از کسبه دریافت شود.
مکث
موضوع پارکینگ نمی‌تواند مانع بازگشایی پلاسکو شود
فرایند عملیات عمرانی و ساخت‌وساز ساختمان پلاسکو برعهده مجموعه بنیاد مستضعفان است و شهرداری در این امر دخالتی ندارد. شهردار منطقه 12در گفت‌وگو با همشهری این مطلب را عنوان می‌کند و می‌گوید: «وظیفه شهرداری صدور پروانه است که این فرایند در مورد ساختمان پلاسکو انجام شده و فرایند اجرا برعهده مجموعه بنیاد مستضعفان و تیم سازنده است و شهرداری در این امر دخل و تصرفی ندارد.» علی‌محمد سعادتی به موضوع پارکینگ پروانه هم اشاره و عنوان می‌کند: «این پارکینگ به بنیاد مستضعفان تحویل داده شده تا پس از آماده‌سازی و مقاوم‌سازی در اختیار شهروندان قرار گیرد، اما هنوز اقدامی از سوی بنیاد صورت نگرفته است.» او با بیان اینکه موضوع پارکینگ پروانه نمی‌تواند سبب تأخیر در ساخت و بازگشایی ساختمان پلاسکو شود، می‌گوید: «پارکینگ پروانه و ساختمان پلاسکو 2پروژه جداگانه هستند و قطعا موضوع پارکینگ پروانه و اینکه مجموعه بنیاد هنوز اقدامی در راستای آماده‌سازی و مقاوم‌سازی آن انجام نداده است، نمی‌تواند دلیل تأخیر در بازگشایی پلاسکو باشد.» شهردار منطقه 12در پایان تأکید کرد که مدیریت شهری اطلاعی از علت تأخیر ندارد و قطعا دلایلی وجود داشته که مسئولان در بنیاد مستضعفان باید پاسخگو باشند.
در همینه زمینه :
