روستا
بی‌‌آبی، بلای جان روستای تاریخی «خرانق»
خشکسالی و رکود در بخش کشاورزی از جمعیت این روستای تاریخی و گردشگری میکاهد
آسیه طاهری‌زاده | یزد - خبرنگار:
آب آشامیدنی مورد نیاز اهالی روستای خرانق، مرکز بخش بزرگ خرانق اردکان، به وسیله تانکر یا لوله‌های آب آشامیدنی تعبیه‌شده در درون کوچههای این روستا تامین می‌شود که مشکلات زیادی برای اهالی ایجاد کرده است.
زنگ خطر بحران آب به‌ویژه در روستاهای استان مدت‌هاست به صدا در آمده و بسیاری از آنها به وسیله تانکر آبرسانی می‌شوند و این موضوع دردسر‌های زیادی برای اهالی ایجاد کرده است.
عملیات آبرسانی سیار از اردکان به روستای خرانق نیز به طور ماهانه انجام می‌شود. با تانکرهای مستقر در این روستاها بخشی از آب آشامیدنی اهالی تامین می‌شود. شبکه آبرسانی فرسوده نیز امان روستاییان را بریده است.
جمعیت این روستا که در 85 کیلومتری یزد قرار دارد، 440 نفر در قالب 145 خانوار است که روز به روز در حال کاهش است؛ چرا که خدمات اولیه مورد نیاز ازجمله اشتغال فراهم نیست.
با توجه به خشکسالی‌های مکرر، منابع آبی برای توسعه کشاورزی و تولید محصولات این بخش کاهش یافته است. با این وضعیت، دیگر کشاورزی شغل پایداری برای روستاییان محسوب نمی‌شود.
تامین آب آشامیدنی
یکی از اهالی روستای خرانق با اشاره به نگهداری 20 روزه یا یک ماهه آب در تانکرهایی که برای تامین آب آشامیدنی اهالی در روستا نصب شده است، خواستار نظارت بر کیفیت و بهداشتی بودن این آب شد.
«رضا شمس‌الدینی» می‌افزاید: آبی که از اردکان به روستا منتقل می‌شود، مدتی طولانی در تانکرها باقی می‌ماند و از کیفیت آن کاسته می‌شود.
وی با بیان اینکه آبی که در شبکه آبرسانی روستا جریان دارد بسیار شور است، اضافه می‌‌کند: تنها آب لولههایی که در معابر روستا تعبیه شده، قابل آشامیدن است که در روزهای گرم سال فقط 2 ساعت آب دارند. در دیگر روزها هم فشار آب کم است و در بسیاری موارد مردم ترجیح می‌دهند آب آشامیدنی را از منابع خارج از روستا ازجمله اردکان تامین کنند.
یکی دیگر از اهالی روستا نیز با اشاره به کاهش منابع، می‌گوید: مردم در گذشته از آب چشمه برای تامین آب آشامیدنی استفاده می‌کردند، اما با توجه به خشکسالی‌‌ها و کم شدن آب چشمه، آب روستا از‌طریق تانکر تامین می‌شود.
«رضا بابایی» ادامه می‌دهد: آب آشامیدنی روستای خرانق به‌ویژه در فصل تابستان، موضوع مهمی است که مسئولان باید برای بهبود آن برنامه‌ریزی کنند.
این ساکن روستای خرانق با بیان اینکه روستا در فصل تابستان شلوغتر می‌شود، حجم تانکرهای آبرسانی سیار را کافی نمیداند و از دهیاری، بخشداری و فرمانداری شهرستان میخواهد برای رفع این نیاز تلاش کنند.
وی درباره آب شور لولهکشی که به خانه‌های اهالی آمده است، می‌گوید: این آب نه‌تنها قابل آشامیدن نیست، بلکه کیفیت آن به شکلی است که هر 3 سال یک بار باید کولر و آبگرمکنها را به طور کامل تعویض کنیم.
فرسودگی شبکه آبرسانی
یکی دیگر از اهالی قدیمی بودن لوله‌های آب را که گاهی به ترکیدگی منجر می‌شود، معضلی برای خانه‌های قدیمی روستا میداند. «سیدمرتضی رضایی» با بیان اینکه مشکل مذکور زندگی عادی اهالی روستا را دچار مشکل کرده است، ادامه می‌دهد: این روزها در حالی که رسانهها دائما از کم‌آبی، افت فشار و احتمال جیره‌بندی خبر می‌دهند و شهروندان را به صرفه‌جویی دعوت می‌کنند، مقدار زیادی آب در لوله‌های پوسیده شبکه آبرسانی خرانق هدر می‌رود.
وی می‌افزاید: این ترکیدگیها 2 تا 3 بار در هفته اتفاق میافتد که موجب خرابی آسفالت معابر نیز می‌شود و اقدامی برای ترمیم آنها نیز نمی‌شود.
آسفالت معابر خاکی
یکی دیگر از ساکنان روستا هم به کیفیت نامطلوب معابر روستا در شهرک تازه ایجاد‌شده خرانق اشاره می‌‌کند و می‌افزاید: انتظار برای آسفالت یا سنگ‌فرش معابر روستا در شرایطی که روستا دارای طرح هادی است، انتظار نابجایی نیست و باید با جدیت مورد رسیدگی قرار گیرد.
«رضا خان‌مرادی» می‌افزاید: روستا از خدمات هم بهره‌مند نمی‌شود، به طوری که جوانان روستا حتی یک فضای سبز کوچک برای گذراندن اوقات فراغت ندارند. سالن روستا که به تازگی تعمیر شده به حدی کوچک است که قابل استفاده نیست.
او تاکید می‌‌کند: هرچند بخش قابل‌توجهی از جمعیت روستا به اردکان مهاجرت کرده‌اند، اما هنوز جوانانی در روستا وجود دارند که اگر خدمات مورد نیاز را دریافت نکنند، آنها نیز به اردکان مهاجرت خواهند کرد.خان‌مرادی می‌گوید: با توجه به بیابانی بودن روستا، نیاز به فضای سبز به شدت احساس می‌شود.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از کشاورزی روستا از بین رفته است، ادامه می‌دهد: خشکسالی موجب نزدیک شدن بیابان به روستا و تشدید طوفان و گرد و خاک شده است.
نبود شغل، عامل مهاجرت
یکی دیگر از ساکنان نبود اشتغال پایدار را عامل مهاجرت روستاییان به شهر و کاهش جمعیت ذکر می‌‌کند و می‌گوید: اگر فرصت‌های شغلی مناسبی در روستا ایجاد شود، به طور قطع، مهاجرت‌ها پایان می‌یابد و مهاجرت معکوس به روستا را شاهد خواهیم بود. «حسن شمس‌الدینی» با تاکید بر اینکه خشکسالی توان فعالیت در روستا را از مردم گرفته است، اظهار می‌‌کند: به سبب این معضل اهالی برای یافتن شغل مناسب راهی اردکان شده‌اند. وی می‌افزاید: در شرایطی که باغ‌های روستا خشک و نابود شده‌اند، کشاورزان به امید کسب درآمد از چه منبعی باید در روستا بمانند؟!
این روستایی می‌گوید: در این شرایط اغلب روستاییان برای اشتغال در شهر یا معادن اطراف، بار سفر بسته و مهاجرت کرده‌اند.
تلاش برای حل مشکلات
دهیار خرانق با تاکید بر کمبود آب برای آشامیدن و کشاورزی در این روستا، خواستار حمایت مسئولان برای رفع نیاز ساکنان روستا به آب شد.
«جلال جعفرپور» با بیان اینکه بیکاری، کمبود آب و کاهش بودجه دهیاری از مشکلات عمده روستای خرانق است، اظهار می‌‌کند: آب آشامیدنی مورد نیاز روستاییان خرانق با تانکر از اردکان تامین می‌شود.
وی درباره راههای جایگزین برای تامین آب نیز می‌گوید: درخواست انتقال آب از شبکه آب انتقالی دادیم که مورد تایید قرار نگرفت؛ بنابراین در مرحله بعد اقدام به حفر چاه کردیم که با مخالفت کشاورزان مواجه شد؛ چرا که اعتقاد داشتند این چاه، آب قنات فعلی را نیز کاهش خواهد داد.
عملکرد ضعیف برخی ادارات
دهیار روستای خرانق با انتقاد از عملکرد ضعیف برخی ادارات، می‌گوید: پس از ترکیدگی لوله‌های آب، چند روز طول می‌‌کشد تا ماموران برای ترمیم لولهها بیایند. همچنین تاکنون هیچ اقدامی برای آسفالت معابری که به دلیل شکستگی لولهها آسیب دیده‌اند، صورت نگرفته است. «جلال جعفرپور» ادامه می‌دهد: همچنین در صورت سوختن یک یا دو لامپ، از اداره برق برای تعویض آن نمیآیند و باید تعداد این لامپها از تعداد انگشتان دست فراتر رود تا در این باره اقدام شود.
