اقدام علیه شفافیت در بازار سیمان

در شرایطی که به باور کارشناسان عرضه سیمان در بورس کالا دست دلالان را قطع می‌کند، در رویدادی عجیب وزیر راه و شهر‌سازی‌ اعلام کرد: با عرضه سیمان در بورس کالا مخالف است. این روزها دلالانی که در طول سالیان گذشته از آب گل‌آلود بازار سیمان سودهای کلانی صید کرده‌اند، شروع به‌کارشکنی کرده‌اند، آنان که با عرضه سیمان در بازاری شفاف به نام بورس منافعشان به خطر افتاده با نفوذ به شبکه توزیع، عرضه سیمان را در بازار مختل کرده‌اند.
به گزارش همشهری، همزمان با آغاز عرضه سیمان در بورس کالا، دلالان دست به‌کار شده‌اند تا بار دیگر مانع از شفاف‌سازی‌ معاملات سیمان در بورس کالا شوند. بیش از یک دهه است که عرضه سیمان در بورس کالا به سد محکم دلالان برخورد کرده و با سنگ‌اندازی آنان فرایند شفاف‌سازی‌ در بازار مبادلات سیمان متوقف شده است. از یک‌ماه پیش عرضه سیمان در بورس کالا آغاز شد اما همزمان واسطه‌های بزرگ صنعت سیمان نیز دست به‌کار شدند تا مانع این کار شوند. هرچند قطع برق صنایع سیمان و فولاد و تعطیلی موقت این صنایع عامل اصلی کمبود محصول در بازار مصرف بوده اما دلالان به پشتوانه توان مالی بالای خود از طریق خبرپراکنی تلاش کرده‌اند نشان دهند عرضه سیمان در بازاری شفاف همچون بورس کالا به گرانی این محصول منجر می‌شود. این گزارش حاکی است: از 15تیر‌ماه که شرکت توانیر، برق تولیدکننده‌های سیمان را قطع کرد، میزان تولید و عرضه سیمان به‌شدت کاهش یافته و این موضوع به رشد نرخ سیمان در بازار منجر شده است.

نفوذ مافیایی
گذشته از عامل قطع برق، نقش‌آفرینی گسترده واسطه‌ها در شبکه توزیع سیمان را نمی‌توان نادیده گرفت، کار به جایی رسیده که از زمان عرضه این کالای خاکستری در بورس کالا سیستم توزیع با مشکلات بزرگی مواجه شده، چنان‌که مثلا در اقدامی عجیب کامیون‌داران اعلام کرده‌اند آنها باید توزیع سیمان را برعهده داشته باشند. اقدام کامیون‌داران توزیع و عرضه سیمان را در بازار با محدودیت‌های زیادی مواجه کرده است. روز گذشته مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هم این موضوع را تأیید کرد و گفت: در بازدیدی که از یکی از کارخانه‌های بزرگ سیمان داشتم، گفته شد در این کارخانه ۵۰هزار تن سیمان آماده تحویل است، اما کامیون‌داران اجازه نمی‌دهند سیمان از کارخانه خارج شود.

عرضه 10درصد سیمان ایران در بورس
در شرایطی که تاکنون فقط10درصد سیمان تولیدی کشور در بورس کالا عرضه شده، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی بدون ارائه اطلاعات دقیق و آمار مستدل مدعی شد: عرضه سیمان در بورس کالا عامل گرانی این محصول بوده است. او ضمن دفاع از شبکه سنتی و غیرشفاف توزیع سیمان گفت: عرضه سیمان باید همان روش قبلی باشد. باید اجازه دهند همان فرایند شبکه‌ای که وجود داشت سیمان را توزیع کند.
محمد اسلامی در شرایطی عامل رشد قیمت سیمان را عرضه این محصول در بورس معرفی کرده که سیاست قیمت‌گذاری دستوری سیمان که با حمایت این وزارتخانه انجام می‌شود، کارخانه‌های تولید سیمان را به مرز ورشکستگی رسانده است. عملکرد وزیر راه و شهر‌سازی‌ در گذشته نشان می‌دهد او مخالف اصل نخست اقتصاد یعنی شفافیت است، چنان‌که وزارت راه و شهرسازی ظرف 1.5سال گذشته انتشار گزارش‌های مرتبط با بازار مسکن را متوقف کرده است.

رد سخنان آقای وزیر
گفته‌های سایر مقامات نشان می‌دهد احتمالا برخی ذی‌نفعان به وزیر راه و شهرسازی، آدرس غلط داده‌اند، چنان‌که دیروز سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هم این موضوع را تأیید کرد و گفت: در شرایط فعلی ۹۰درصد سیمان تولیدی خارج از بورس عرضه می‌شود و فقط ۱۰درصد از سیمان تولیدی در بورس کالا عرضه شده، ما در مجلس خواستار آن هستیم که ۹۰درصد باقیمانده هم به این میزان افزوده شود، نه اینکه مسیر را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که آن ۱۰درصد هم دیگر در بورس توزیع نشود. مهدی طغیانی با بیان اینکه مشکل امروز بازار سیمان و گرانی آن به قطع برق و توزیع نامطلوب بازمی‌گردد، گفت: به هیچ عنوان موارد مطرح شده در مورد ارتباط افزایش قیمت‌ها با عرضه این محصول در بورس کالا درست نیست، بلکه علاوه بر مشکل برق، سیستم توزیع ما دچار شلختگی عجیبی است که این موضوع را می‌توانیم، در عرضه مرغ و سایر کالاها هم مشاهده کنیم. به‌گفته او در ساختار سنتی و غیرشفاف قدیمی، این دلالان هستند که سود اصلی را می‌برند و مصرف‌کنندگان نیز با رشدهای عجیب قیمتی مواجه می‌شوند.
علاوه بر این نماینده مجلس، معاون معدنی وزیرصنعت، به‌عنوان متولی مستقیم بازار سیمان، دلیل اصلی گرانی اخیر سیمان را قطعی برق و کاهش تولید سیمان اعلام کرد و گفت: تولید سیمان با بهبود وضع تامین برق در هفته‌های آینده افزایش و قیمت‌ها سیر نزولی خواهد یافت. اسدالله کشاورز ابراز امیدواری کرد: با پیش‌بینی خنک‌تر شدن هوا از امروز کاهش مصرف برق، همچنین قول مسئولان وزارت نیرو در تامین برق برای صنعت سیمان، شاهد افزایش تولید واحدها و کاهش قیمت‌ها باشیم.

رانت‌خواران آدرس غلط می‌دهند
 مدیرعامل سیمان تهران درباره ادعای برخی که عرضه در بورس را عامل رشد قیمت سیمان معرفی می‌کنند، گفت: قطعی برق باعث شد تولید سیمان به صفر برسد؛ بنابراین کمبود کالا باعث گرانی این محصول شده است و هیچ ارتباطی به عرضه در بورس ندارد. معامله این محصول در بورس کالا تا ۱۲تیر ماه، که هنوز این صنعت با محدودیت مصرف برق مواجه نبود، بدون مشکل انجام می‌شد. عباس حسینی، افزود: برخی علت گرانی سیمان را به گردن بورس می‌اندازند و معتقدند از زمان عرضه سیمان در بورس کالا این محصول با افزایش قیمت همراه شده، درحالی‌که مشکل گرانی سیمان به توقف تولید ناشی از قطع برق، مربوط است که باید اقدامات لازم برای رفع آن صورت گیرد. او اضافه کرد: سیمان از خرداد‌ماه وارد بورس کالا شد، نرخ هر پاکت سیمان تا 12تیر‌ماه که هنوز برق قطع نشده بود ۳۰ تا ۳۲هزار تومان بود، اما از 12تیر به بعد به‌دلیل قطع برق بازار سیاه در صنعت سیمان شکل گرفت و اکنون شاهد ایجاد چنین حاشیه‌هایی در بازار این محصول هستیم؛ پس با توجه به چنین اتفاقاتی می‌توان گفت عرضه در بورس کالا هیچ تأثیر منفی بر افزایش قیمت سیمان نداشته است. حسینی با بیان اینکه هفته‌ای یک میلیون و ۳۰۰هزار تن مصرف داخلی سیمان است، گفت: در سه هفته اخیر باید 3میلیون و ۹۰۰هزار تن سیمان در بازار عرضه می‌شد که طبق آمار موجود فقط یک میلیون تن عرضه شده که این نشان می‌دهد عرضه‌ها کافی نبوده است.مدیرعامل سیمان تهران تأکید کرد: مشکل فعلی سیمان در بازار ناشی از قطعی برق است و اگر قرار بود بورس کالا تأثیر منفی در این بازار داشته باشد تا ۱۲تیر‌ماه اثر خود را در بازار گذاشته بود. به‌گفته حسینی عرضه محصولات در بورس کالا به شفافیت معاملات منجر می‌شود.