جدال لفظی تهران و واشنگتن بر سر تبادل زندانیان

10زندانی آماده تبادل هستند و همه‌‌چیز به تصمیم آمریکا بستگی دارد. این را معاون وزیرخارجه ایران می‌گوید. مقامات آمریکا اما موضع ایران را «تلاشی زننده برای سرزنش دیگران به‌دلیل بن‌بست فعلی در مذاکرات»‌ می‌دانند و توافق برای مبادله زندانیان را تکذیب می‌کنند. 
این در حالی است که چندی پیش دو طرف رایزنی برای تبادل زندانیان به شکل موازی با مذاکرات وین را تأیید کردند. اما حالا موضوع تبادل زندانیان منجر به بالا گرفتن جدال دیپلماتیک 2کشور برای تحت فشار گذاشتن دیگری شده است. سیدعباس عراقچی، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران در وین در توییتی نوشت که آمریکا و انگلیس تبادل زندانیان را گروگان اهداف سیاسی قرار دادند و این اتفاق می‌تواند منجر به از دست رفتن تبادل و توافق شود. عراقچی نوشت: «ما در دوران انتقالی به سر می‌بریم و یک انتقال دمکراتیک قدرت در تهران در حال انجام است. روشن است که گفت‌وگوهای وین باید منتظر دولت جدید در ایران بماند. این اقتضای هر دمکراسی است.»  معاون وزیرخارجه ایران تأکید کرد که آمریکا و انگلیس باید این نکته را درک کرده و از گره زدن تبادل انسانی با برجام - که آماده اجراست - دست بردارند. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اما در واکنش به توییت معاون وزیرخارجه ایران تلاش کرد تا بار دیگر ایران را مسئول وقفه فعلی در مذاکرات نشان دهد و گفت: «وقتی ایران تصمیم‌های لازم را گرفت ما آماده بازگشت به وین برای کامل کردن فرایند کار بر احیای برجام هستیم.» جدال دیپلماتیک مقامات 2کشور البته اینجا به پایان نرسید.

ایران: توافق درخصوص بازداشت‌شدگان به‌دست آمده است
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه نشست خبری خود گفت که «در مورد مسئله بازداشتی‌ها هنوز هیچ توافقی وجود ندارد.» پس از این اظهارنظر سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه آن را «حیرت‌آور» خواند: «حیرت‌آور این است که ایالات متحده این حقیقت ساده را انکار می‌کند که یک توافق درخصوص بازداشت‌شدگان به‌دست آمده است. حتی اینکه چگونه اعلام عمومی شود.» خطیب‌زاده در ادامه نوشت: «در وین - جدا از برجام - با ایالات متحده و انگلیس درخصوص تبادل بشردوستانه و آزادی ۱۰ زندانی از همه طرف‌ها توافق شد. ایران آماده است تا همین «امروز» این توافق را اجرایی کند.» درحالی‌که سیدعباس عراقچی هم در توییت خود تأکید کرده بود که «10 فرد زندانی از همه طرف‌ها می‌توانند همین فردا آزاد شوند، به شرط آنکه آمریکا و انگلیس به تعهدات خود در توافق به عمل آمده، عمل کنند.» البته در حالی وزارت خارجه ایران توافق برای تبادل زندانیان را تأیید کرده که نامی از آنها نبرده است. از سوی دیگر طرف آمریکایی نیز در حالی توافق درباره مبادله زندانیان را انکار می‌کند که رابرت مالی مسئول امور ایران در وزارت خارجه این کشور نخستین مقام رسمی بود که خبر از رایزنی برای تبادل زندانیان داد. او تأکید کرد که این رایزنی‌ها به موازات مذاکرات وین برای احیای برجام در جریان بوده است.پیش از این علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز در نشست خبری خود در همین زمینه گفت: «مذاکرات در این زمینه در جریان است و درصورت آزادی زندانیان ایرانی و تامین منافع کشورمان و نیز به نتیجه رسیدن مذاکرات، متعاقبا اطلاع‌رسانی خواهد شد.» حالا اما دیپلمات‌های ایران تأکید دارند که توافق در زمینه تبادل زندانیان به نتیجه رسیده و مشخص نیست که چرا سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این موضوع را کتمان می‌کند.

چالش‌های احیای برجام ادامه دارد
نزاع دیپلماتیک 2کشور و چالش ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ممکن است بر آینده مذاکرات وین تأثیرگذار باشد. مذاکراتی که ادامه آن به دولت سیزدهم سپرده شده و هنوز رویکرد این دولت در عرصه دیپلماسی روشن نیست. با این همه پیش از این گفته شد که تیم دیپلماسی دولت سیدابراهیم رئیسی با وزارت خارجه و هیأت مذاکره‌کننده در وین در تعامل بودند. 2 نماینده رئیس‌جمهور منتخب نیز در کمیته تطبیق متن توافق احتمالی حضور دارند. این کمیته پس از دور ششم مذاکرات وین تشکیل شد و وظیفه آن تصمیم‌گیری درباره ادامه یا قطع مذاکرات عنوان شده است. پس از 6 دور مذاکرات رئیس تیم ایرانی تأکید کرد که زمان تصمیم‌گیری‌های آخر فرارسیده است و واشنگتن باید تصمیم‌های سختی برای لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام اتخاذ کند. حالا اما پس از حدود 4 هفته آمریکا نیز ادعا می‌کند که احیای برجام منوط به تصمیم ایران است. البته هنوز به‌گفته دیپلمات‌ها چند محور اختلافی میان 2کشور باقی مانده است. ایران خواهان تضمین کتبی آمریکا برای عدم‌خروج از برجام است؛ موضوعی که آمریکا آن را نپذیرفته است. 2کشور هنوز درباره ترتیب اجرای اقدامات متقابل نیز اختلاف‌نظرهایی دارند. در چنین شرایطی سرنوشت توافق هسته‌ای در دولت سیزدهم رقم خواهد خورد؛ دولتی که بخش بزرگی از حامیان او را مخالفان دیرینه برجام و دیپلماسی تشکیل می‌دهند.