مصداق تبانی هست یا نه؟

لیگ برتر به هفته‌های پایانی رسیده و رقابت در صدر و قعر جدول بسیار داغ است. در این میان برخی شبهات مطرح می‌شود در مورد کم‌کاری بازیکنان و پول گرفتن آنها برای کمک به پیروزی تیم رقیب که به آن کاری نداریم. این بدیهی‌ترین مصداق تبانی و تخلف است و هر کجا نیروهای نظارتی چنین چیزی را تشخیص بدهند، باید با آن برخورد کنند. در عین حال اما زمزمه‌های دیگری هم به گوش می‌رسد در مورد اینکه باشگاه‌های مدعی کسب قهرمانی یا باشگاه‌هایی که در کورس بقا هستند، به برخی تیم‌ها وعده پاداش داده‌اند تا با انگیزه و توانایی بالاتری مقابل حریف مستقیم آنها قرار بگیرند. ما هم مثل شما فقط این حرف‌ها را می‌شنویم و در مورد صحت و سقم آنها هیچ نظری نمی‌توانیم داشته باشیم. مثلا فرض کنید سپاهان به باشگاه ماشین‌سازی برای متوقف کردن پرسپولیس پیشنهاد پاداش بدهد یا حتی خود پرسپولیس برای بازیکنان پدیده پاداش تعیین کند تا از سپاهان امتیاز بگیرند. آیا این هم مصداق تبانی است؟
گویا قانونگذار در این مورد سکوت کرده یا لااقل قوانین جاری چندان شهرت ندارد. دست‌کم از نظر منطقی رفتار غیراخلاقی این است که شما دیگران را به بدتر بازی کردن ترغیب کنید نه بهتر بازی کردن. با این حال اشکال وارد بر این سیاست آن است که‌شان و ارزش تیم پاداش‌گیرنده را پایین می‌آورد. جالب اینجاست که 5 سال پیش هم عین همین داستان در لالیگای اسپانیا وجود داشت. آن زمان در هفته پایانی لالیگا رئال مادرید برای قهرمانی باید لاکرونیا را می‌برد و امیدوار می‌ماند که بارسلونا هم برابر گرانادا متوقف شود. آنجا بود که در سطحی وسیع، شایعه تعیین پاداش از سوی رئال مادرید برای گرانادا به‌منظور متوقف کردن بارسلونا مطرح شد. ایوان کلاوا، دروازه‌بان کروات وقت گرانادا در این مورد گفته بود: «هم‌تیمی‌هایم به من گفته‌اند که در اسپانیا انگیزه دادن به بازیکنان یک تیم از سوی سایر باشگاه‌ها مرسوم است. بنابراین شاید رئال مادرید برای متوقف کردن بارسلونا، پاداشی به ما بدهد.» با این حال همان زمان خوان گاسپارت مدیرعامل اسبق بارسا به‌شدت به رئال مادرید حمله کرد و گفت: «رئال حق ندارد به گرانادا پاداش بدهد تا مقابل بارسلونا به پیروزی برسد. این توهین به باشگاه گرانادا هم محسوب می‌شود. بازیکنان گرانادا باید پول بگیرند که خوب بازی کنند؟ برای این باشگاه درصورت صحت داشتن شایعه واقعا متأسفم. مثل مرد وارد میدان شوید و بازی را به سود خود تمام کنید، اگر نمی‌توانید تن به شکست بدهید. در هر صورت سر خود را بالا بگیرید و آبروی فوتبال را نبرید.»
البته درنهایت آن بازی را بارسلونا 3 بر صفر به سود خود پایان داد و قهرمان شد تا وعده پاداش مادریدی‌ها بی‌ثمر شود. ما اما همانطور که گفتیم صورت قانونی پرداخت پاداش به سایر تیم‌ها برای نتیجه‌گیری بهتر را نمی‌دانیم، اما کاش فرهنگ حاکم بر فوتبال ایران طوری باشد که بازیکنان برای حلال کردن نان‌شان در هر شرایط بهترین نمایش ممکن را ارائه بدهند و منتظر پاداش بابت انجام وظیفه نباشند.