بفرمایید کافه جوانی!

ثریا روزبهانی

  «کافه جوانی» شبیه به هیچ کافه‌ای نیست.
​

  برخلاف تصور اینکه پشت میز می‌نشینید، فهرستی از نوشیدنی‌های گرم و سرد پیش رویتان قرار می‌گیرد تا یکی را به سلیقه خودتان انتخاب کنید و سفارش بدهید، از این چیزها خبری نیست. در کافه جوانی به جای نوشیدنی از شما با هنرهای مختلف مانند تئاتر، نقاشی و موسیقی و هم‌‌چنین کتاب پذیرایی می‌کنند. این کافه در سرای محله «سازمان آب» و با نظارت مدیر‌سرا افتتاح شده است.

محیطی دنج و زیبا برای آن دسته افراد که به هنر و کتاب علاقه دارند، راه‌اندازی شده است. نخستین چیزی که مخاطب را جذب کافه جوانی می‌کند، فضاسازی در آمیخته با هنر و تفکر آن است. شاید فضای «کافه‌کتاب» یا «کافه هنر» بسیار ساده به نظر بیاید، اما آرامش عجیبی در آن جریان دارد. دیوارکوب‌های زیبایی بر روی دیوار نصب شده که هرکدام از آنها معرف بخش‌های کافه جوانی مانند کافه موسیقی، کافه هنر و کافه کتاب است. با نگاهی به کافه جوانی می‌توان فهمید تا چه اندازه در انتخاب این دکوراسیون، وسواس به خرج داده‌اند.  

هنوز مدتی از افتتاح کافه جوانی در سرای محله سازمان آب منطقه ۵ نگذشته است، اما در همین مدت اندک توانسته نظر مخاطبانان بسیاری را به خودش جلب کند. مخاطبانی که اکنون از طرفداران پر و پا قرص کافه به شمار می‌روند. «میثم نوری» یکی از همین طرفداران و ساکن محله سازمان آب است. او از زمان افتتاح کافه جوانی، بیشتر اوقات فراغتش را در این مکان سپری می‌کند.

چون باور دارد زمان در اینجا به کندی می‌گذرد و هر دقیقه‌اش ارزشمند و مفید است. نوری درباره فعالیت کافه جوانی می‌گوید: «از کودکی علاقه زیادی به کتاب خواندن داشتم و وقتم را صرف مطالعه می‌کردم. برای ‌همین یکی از مکان‌های مورد علاقه من همین کافه‌کتاب سرای محله است. در گذشته به کافه‌‌کتاب‌های مختلف شهر می‌رفتم تا اینکه هفته پیش کافه جوانی را دیدم که در نزدیکی محل زندگی‌ام قرار دارد. به دلیل همان علاقه‌ام به کتاب، وارد این مکان شدم. از همان بدو ورود این فضا توانست مرا جذب کند. چون بسیاری از کتاب‌هایی که باسلیقه من هماهنگی داشتند، در قفسه‌های این کافه چیده شده بودند. تصمیم گرفتم تقریباً هر روز موقعی که از محل کار به خانه باز می‌گردم با مطالعه کتاب‌های مختلف، زمانی را در این محل بگذرانم.» 

• فرصتی برای دوستی با هنر

​

خانم جوانی نیز در کافه‌ هنر نظاره‌گر آثار نقاشان چیره‌دست محله است که در گالری هنری در معرض دید عموم قرار گرفته دارد. «زهرا کیوانی‌نژاد»، دانشجوی رشته «گرافیک» است. او می‌گوید: «احساس می‌کنم با وجود این مکان به راحتی می‌توانم در کنار علاقه‌‌مندان و هنرجویان دیگر فعالیت‌های هنری‌ام را دنبال کنم و علاوه بر دروس دانشگاهی از تجربیات استادان و هنرمندان این گالری نیز بهره‌ببرم. وقتی هنر نقاشی را بشناسید می‌توانید هرآنچه در ذهن و خیالتان می‌گذرد بر روی بوم و کاغذ به واقعیت تبدیل کنید.

به همین دلیل با کسب مهارت در این زمینه از خیال به واقعیت پل زده‌اید. هم‌‌چنین در خانه‌های قوطی کبریتی و آپارتمان‌های کوچک امروزی نمی‌توان وسایل نقاشی را در هرکجای خانه پهن و تمرین کرد، اما اکنون با ایجاد کافه هنر و فضای وسیع آن می‌توانم با یک تیر چند نشان را هدف قرار دهم. برای مثال، زمانی که به این مکان می‌آیم با هنرمندان دیگر و سبک‌های هنریشان آشنا می‌شوم. هم‌‌چنین در کارگاه‌های آموزشی که به همت استادان برجسته و نام آشنا برگزار می‌شود، نکات مهم این هنر را فرا می‌گیرم. علاوه بر این کافه از کافه‌های دیگر مانند کتاب و موسیقی نیز استفاده می‌کنم. در نهایت بازگشایی کافه جوانی در نزدیکی محل زندگی‌‌ام فرصتی است تا با حضور در این مکان ساعتی را به ‌دور از مشغله‌های ذهنی‌ام به هنر بپردازم.»

• ۳ کافه در یک کافه

کمبود سرانه و نبود پاتوق محلی در محله سازمان آب سبب شد تا «آمنه آبابایی»، مدیر سرای این محله به فکر برپایی پاتوق محلی از جنس هنر برای رفع نیازهای اهالی بیفتد. آبابایی به شکل‌گیری کافه جوانی و دغدغه‌هایش برای راه‌اندازی این کافه اشاره می‌کند و می‌گوید: «مدتی پیش مؤسسه فرهنگی در طبقه دوم سرای محله فعالیتش را آغاز کرد. به همت این مؤسسه در محله شهران «آکادمی هنر» برای اهالی راه‌اندازی شده بود.

از آن زمان در ذهنم جرقه‌ای زده شد تا در سرای محله سازمان آب هم پاتوق محلی برای اهالی ایجاد و آنها را برای حضور در این مکان فرهنگی تشویق کنم. چون در این محله سرانه مکان‌های فرهنگی و آموزشی بسیار ناچیز است و از سویی هم پاتوق محلی وجود ندارد. به همین دلیل تصمیم گرفتم با ایده گرفتن از آکادمی هنر در محله شهران، در این مکان پاتوق هنری محلی ایجاد کنم. بر این اساس کافه جوانی تأسیس شد.  
در واقع کافه جوانی تلفیقی از ۳ کافه، گالری هنر، کافه‌کتاب و کافه موسیقی است. کاهش سرانه مطالعه، مسئله‌ای است که نمی‌توان آن را انکار کرد به‌ویژه در برهه زمانی کنونی که درآمد اقتصادی مردم کاهش یافته است و نخستین چیزی که از سبد خرید آنها حذف می‌شود، همین کالاهای فرهنگی است. در این راستا وجود مکان‌های فرهنگی همچون کافه‌کتاب‌ها می‌توانند تا حدودی این مشکل را برای افرادی که علاقه‌مند به مطالعه هستند، برطرف کنند.

برای همین کافه کتاب را در این فضا راه‌اندازی کردیم. بیش از ۳ هزار جلد کتاب در این بخش قرار داده شده است. بیشتر کتاب‌ها عمومی هستند مانند رمان، ادبیات، روان‌شناسی، اقتصاد، کودک و نوجوان و... و. تأکید ما بر این است تا از ناشران حرفه‌ای و فعال، کتاب تهیه و از انتخاب ترجمه‌ها و آثار ضعیف پرهیز کنیم. برای ادامه فعالیت، برنامه‌هایی مانند برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب، حضور نویسندگان جوان، رونمایی از کتاب‌های جدید و... را پیش‌بینی کرده‌ایم و باور داریم که این نوع فعالیت‌ها علاوه بر اینکه می‌تواند بستری را برای فضای تعامل باز کند، تأثیرات مطلوبی در گسترش فرهنگ مطالعه نیز خواهد داشت.»

• دورهمی با چاشنی آموزش

​

در بخش‌های دیگر کافه جوانی نیز برنامه‌های جذاب و آموزش‌دهنده بسیاری پیش روی اهالی قرار دارد. مدیر سرای محله سازمان آب درباره شیوه فعالیت کافه‌های دیگر می‌گوید: «کافه‌گالری مانند گالری‌های نقاشی و نمایشگاه‌ها نورپردازی و چیدمان شده است. اکنون در گالری هنر یا کافه هنر، نقاشی‌های «ستاره نظری»، هم‌محلی هنرمندمان به نمایش گذاشته شده است یا در آینده می‌خواهیم آثار «عباس کیارستمی»، کارگردان مطرح سینما را در گالری هنر در معرض دید اهالی قرار دهیم.  
بخش دیگری از این فضا به کافه موسیقی اختصاص دارد. به همین منظور، اتاقی با دیوارهای آکوستیک، دستگاه‌‌های ضبط صدا و دیگر تجهیزات موسیقی برای علاقه‌مندان مهیا شده است. در واقع برای هر بخش با توجه به علاقه‌مندی‌های مخاطبان برنامه‌ریزی کرده‌ایم. هم‌‌چنین از افراد متخصص و برجسته برای آموزش یا برپایی دورهمی‌های دوستانه دعوت به عمل می‌آید. در این راستا از اهالی توانمندی که در این زمینه‌ها تخصص یا فعالیت‌های قابل ارائه دارند، دعوت می‌کنیم تا به‌سرا بیایند و هنر و مهارتشان را با اهالی به اشتراک بگذارند.

قصد داریم برای افزایش آگاهی و هنر اهالی از ظرفیت و پتانسیل‌های محلی بهره‌بگیریم. برای مثال، اگر استاد برجسته «زبان» در این محله سکونت داشته باشد، می‌تواند کارگاه‌های آموزشی زبان را در کافه جوانی برگزار کند یا اگر کارگردان و نویسنده شاخصی در همسایگی ما است، کارگاه نقد و بررسی فیلم را در کافه برپا کنیم.» کافه جوانی در متراژ ۱۱۰‌مترمربع با سالن‌های مجزا در طبقه همکف سرای محله سازمان آب فعالیت می‌کند. همان‌گونه که از اسمش پیداست، قرار است کافه جوانی، مکانی فرهنگی و هنری برای علایق هنری جوانان محله باشد، اما این به این معنا نیست که رده‌های سنی دیگر نمی‌توانند از امکانات و خدمات این کافه استفاده کنند. ساعت فعالیت این کافه از ۸ تا ۲۰ است.