احضارخاطره‌های جمعی فراموش‌شده

 مرتضی کاردر- روزنامه نگار

عکس‌هایی را تصور کنید در آلبوم‌های خانوادگی که گرد فراموشی روی آنها نشسته است یا در عکاسخانه‌های قدیمی که مسیر زوال را طی می‌کنند. نه کسی هست که به سراغشان بیاید و نه در فرایند شتابناک خاموشی چراغ عکاسخانه‌ها جایی هست که بشود عکس‌ها را به آنجا سپرد و خیلی از آنها به‌ناگزیر سر از گوشه و کنار پیاده‌رو و انبارهای قدیمی و حتی سطل زباله درمی‌آورند.
کار سمیرا علیخان‌زاده دمیدن روح تازه در عکس‌های قدیمی است. عکس‌های قدیمی می‌آیند و رنگ به رویشان بازمی‌گردد، لباس‌ها و کفش‌های مندرس نونوار می‌شوند، لبخندها دوباره جان می‌گیرند و.... تبدیل می‌شوند به آثاری که نسبتی با چندوقت پیش خود ندارند. سمیرا علیخان‌زاده بخشی از خاطره جمعی فراموش‌شده ما را احضار می‌کند و گذشته‌ای را یادآور می‌شود که در بی‌توجهی نسل امروز در مسیر زوال است و به‌سختی به‌خاطر می‌آید. البته کار او چیزی فراتر از احیای عکس‌های قدیمی است. عکس‌ها در اندازه‌های بزرگ چاپ می‌شوند و روی تابلوهای بزرگ قرار می‌گیرند، بعد هنر نقاشی به مدد می‌آید و بخش‌هایی دوباره جان می‌گیرند و بخش‌هایی هم می‌مانند که احتمالاً رفتار ما با میراث گذشته فراموش نشود، بعد آینه‌ها پشت تصویرها قرار می‌گیرند و خط‌چین‌ها بخش‌هایی از آینه‌ها را آشکار می‌کنند که تماشاگران تصویر امروز خود را در کنار عکس‌های قدیمی و آدم‌های نسل گذشته ببینند و در نهایت اثری شکل می‌گیرد که قابلیت قرائت‌ها و تأویل‌های گوناگون دارد. سال‌هاست که عکس‌‌های قدیمی دست‌مایه سمیرا علیخان‌زاده برای خلق اثرند و او سبک خود را آن‌قدر استمرار داده که به شهرت جهانی رسیده است. حتی اخیرا یکی از آثار او به گنجینه دائمی موزه بریتانیا راه یافته است. «زوال باشکوه» نمایشگاه تازه سمیرا علیخان‌زاده است که از‌ماه گذشته در گالری اثر آغاز شده و قرار بود به‌مدت یک‌ماه ادامه داشته باشد اما وضعیت قرمز تهران دوباره گالری‌ها را تعطیل کرد. خوشبختانه امکان تماشای آثار او از طریق وب‌سایت گالری اثر فراهم است و امید است پس از پایان وضعیت قرمز امکان تماشای دوباره آثار علیخان‌زاده فراهم شود.