نظرخواهی از چپ به راست

راه‌اندازی سامانه «یاران رئیسی» برای معرفی مدیران و وزرای پیشنهادی و تماس با چهره‌های منتقد و نزدیک به جریان اصلاحات برای ارائه پیشنهادها و برگزاری نشست‌های مشورتی؛ تا اینجا به‌نظر همه‌‌چیز خوب پیش می‌رود. سیدابراهیم رئیسی و تیم رسانه‌ای او، تلاش دارند تا پیش از تشکیل کابینه سیزدهم از طریق تعامل با منتقدان احتمالی و البته مردم، اجماعی نسبی پیرامون دولت آینده تشکیل دهند؛ اقدامی که به‌گفته محمود میرلوحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در جریان اصولگرایی کمتر سابقه داشته و به‌نظر می‌رسد تا اینجای کار موفق بوده و تقریبا همه چهره‌های سیاسی که با آنها تماس گرفته شده از آن استقبال کرده‌اند؛ از احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی منتقد گرفته تا غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی و محمود صادقی، نماینده پیشین مجلس. دفتر رئیسی اعلام کرده که پیشنهادها تا تشکیل کابینه ادامه دارد و پیام‌ها به‌صورت مستقیم به رئیس‌جمهور منتخب می‌رسد. حتی گفته شده که پس از تشکیل دولت نیز به شکل دیگری تعامل با صاحب‌نظران ادامه خواهد داشت. البته تماس‌ها در روزهای گذشته فقط محدود به دفتر رئیسی نمانده و تیم رسانه‌ای رئیس جدید دستگاه قضا نیز دست به چنین اقدامی زده است. غلامحسین کرباسچی خبر داده که از دفتر غلامحسین محسنی اژه‌ای نیز با او تماس گرفتند تا نقطه‌نظرات و نقدهای خود را مطرح کند. نکته اینجاست که اژه‌ای، رئیس کنونی قوه قضاییه، قاضی دادگاه پرونده کرباسچی در سال ۷۷ بود که حاشیه‌ها و جنجال‌های بسیاری در زمان خود داشت. حال سؤال‌های بسیاری درباره چرایی و چگونگی اقدام روسای قوه مجریه و قضاییه مطرح شده است؛ اینکه تبعات مثبت و منفی آن چیست و در شرایطی که قدرت سیاسی - اجرایی در کشور یک‌دست شده تا چه اندازه می‌تواند در مقام روزنه‌ای برای اصلاح‌طلبان محسوب شود؟

سیاسیون درباره فراخوان هم‌نظری چه می‌گویند
محمود صادقی‌، نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم هم در این‌باره معتقد است در مجموع باید این موضوع را به فال نیک بگیریم. او می‌گوید: آقای رئیسی قبلا هم در قوه قضاییه با فراکسیون‌های مختلف مجلس جلسه گذاشتند، حرف‌ها را شنیدند و حتی برخی پیشنهادهای خاص را اجرا کردند. او در گفت‌وگو با خبر آنلاین افزود: هدف ما این است که اهداف اصلاح‌طلبانه اجرا شود؛ حتی اگر به‌دست کسی باشد که اصولگراست. فکر می‌کنم باید برخی از شائبه‌ها و نقدها را کنار بگذاریم و از این فرصت استفاده بهینه کنیم.
غلامرضا نوری‌قزلجه، سخنگوی فراکسیون مستقل ولایی در مجلس نیز در این‌باره معتقد است که این هم‌نظری‌ها می‌تواند در تشکیل کابینه قوی مؤثر و روی اولویت‌بندی مسائل در دولت جدید تأثیر‌گذار باشد. او به ایرنا گفت: اگر در تشکیل کابینه دولت آینده ترکیب سیاسی بازتر باشد و بتواند طیف‌های متنوع فکری را در خود جای دهد، مسلما مقبولیت عمومی بیشتری در جامعه و مجلس پیدا می‌کند.
محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم این روند را در راستای تحقق وعده انتخاباتی رئیسی برای تشکیل کابینه فراجناحی دانست و دراین باره به ایسنا گفت: رئیسی باید راهکارهای عملیاتی برای تحقق وعده‌هایی که داده است را درنظر گرفته و اجرایی کند و مواضعش نسبت به قبل انتخابات تغییر نکند. الان مهم‌ترین موضوع برای رئیسی متعهد ‌بودن به برنامه‌ها و پیاده کردن آنها به‌خصوص وعده‌های اقتصادی است. همچنین عباس عبدی از فعالان سیاسی اصلاح طلب که با تایید اینکه با او نیز از دفتر رئیسی تماس گرفته شده در این باره به خبر آنلاین گفت: نباید نسبت به این اقدام رئیسی و محسنی اژه‌ای برای دریافت نظرات و پیشنهادات منتقدین، بدبین بود اما در عین حال می توان با احتیاط از آن استقبال کرد. او ادامه داد: بعید می‌دانم که این نگاه زیانی داشته باشد. در حالی که بدبینی و رد آن قطعا زیان‌هایی دارد. بنده به شخصه از این اقدام استقبال می کنم و از گفتن آنچه که فکر می کنیم درست است و خدمت به جامعه  و مردم و دولت آینده است نباید استنکاف کرد.
در میان استقبال سیاسیون اما پربسامدترین نقدی که به اقدام تازه رئیسی و اژه‌ای وارد‌شده احتمال ادامه‌دار نبودن و تبلیغاتی بودن آن است. پس از این تماس‌ها تلاش زیادی در راستای رسانه‌ای کردن آن شده که البته موفقیت‌‌آمیز بوده است و حالا بسیاری در جریان آن قرار گرفتند؛ به‌طور مثال مهد ی‌ کشت‌دار، مدیرعامل خبرگزاری قوه قضاییه (میزان) در توییتی نوشت: «بعد از انتصاب آقای اژه‌ای با حکم رهبر انقلاب، دفتر ایشان در نخستین اقدام با افرادی از طیف‌های مختلف فکری، سیاسی و رسانه‌ای تماس گرفته است. البته تا جایی که اطلاع دارم با نخبگان و حتی برخی محکومین سابق در دستگاه قضایی نیز تماس گرفته‌اند و با معرفی کانال ارتباطی به دفتر رئیس از آنها خواسته‌اند در بیان نظرات از این کانال استفاده کنند.»‌ به نوشته کشت‌دار «آقای اژه‌ای اعلام کرده‌اند بنا بر این است که در مسیر تحول مستمع کل نظرات مردم از طیف‌ها و سلایق مختلف باشند.» درحالی‌که بیش از20 سال قبل نیز در دولت نخست خاتمی چنین اقدامی انجام شده بود، محمود میرلوحی از اعضای ستاد سیدمحمد خاتمی در سال ۷۶ در گفت‌وگویی در کلاب‌هاوس گفته که «آن زمان هم موج سنگینی از پیشنهادهای مکتوب آمد و یک دفتری به‌وجود آمد تا این نظرات را دسته‌بندی کند.» میرلوحی البته تأکید کرد که این اقدام مفید است و در شرایطی که «کشور در فضای یک دستی قرار گرفته امیدواریم نظرات دیگران شنیده شود.»
به‌نظر می‌رسد که برای نتیجه‌گیری درباره این دست اقدامات روسای  2قوه زود است و باید دید که پیشنهادها تا چه اندازه در عملکرد و رویه آنها تأثیرگذار خواهد بود. اما تا اینجا به‌نظر می‌رسد که این تعامل منجر به همراهی برخی منتقدان و مخالفان احتمالی دست‌کم در اوایل دولت آینده خواهد شد.

 مکث
 ارتباط رئیسی با کارشناسان ادامه‌دار باشد
 حسین سبحانی‌نیا ـ نماینده سابق مجلس
  اقدامی که در این روزها از طرف آقای ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور منتخب در تماس با برخی از شخصیت‌های جناح مقابل از اصلاح‌طلبان برای اخذ دیدگاه‌ها، نظرات، پیشنهادها و نقدهای آنان انجام می‌شود، بسیار مطلوب و درست است. این نگاه، ارزشمند است و رئیس‌جمهور منتخب باید از خرد جمعی استفاده کند.  نظام اداری کشور نیازمند جلب نظر و دیدگاه‌های همه کارشناسان برای بهبود شرایط است و تضارب آرا با تشکیل دولت آقای رئیسی نیز باید ادامه پیدا کند. این اتفاق نباید محدود به یک مرحله باشد. باز نگه داشتن مجرای ارتباط نظامات اجرایی و اداری کشور با توان فکری همه نیروهای کارآمد و صاحب‌نظر، ضرورت حکمرانی مناسب است. هنر دولت‌ها نیز اصولا در محافظت از این ارتباط و جلوگیری از مسدود شدن ارتباطات دولت و ملت است.  برخی اصولگرایان که خود را نزدیک به آقای رئیسی می‌دانند ممکن است نگاه مثبتی به رویکرد تعاملی ایشان با همه سلایق سیاسی کشور نداشته باشند، ولی این اقدام در ذات خودش ارزشمند است. قاطبه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان نیز از این اقدام مفید استقبال کرده‌اند.  در گام دوم، جمع‌بندی این دیدگاه‌ها باید بتواند راه درستی را پیش روی دولت آینده قرار دهد. این هم‌اندیشی‌ها باید نتیجه ملموس و عینی خود را در گره‌گشایی از مشکلات مردم داشته باشد. چنین رویکردی نباید ویترینی باشد و تداوم آن می‌تواند اطمینان بیشتری نسبت به حرکت عمومی کشور در مسیر عقلانیت ایجاد کند. امید مردم با اتکای همه روسای جمهور به روش‌های خردمدارانه تقویت شود و از شعله کشیدن التهابات بکاهد. اینکه مردم احساس کنند جهت‌گیری‌های دولت آینده برای رفع مشکلات مثبت است، آنها نیز همراهی خواهند کرد. نگاه جناب آقای رئیسی به تعامل با کارشناسان نگاه مثبتی است، منوط به اینکه سازوکاری هم برای استمرار این نوع تعاملات از آغاز تمهید شود تا این نظرات در کنار مجموعه فعالیت دولت قرار گیرد و صرفا یک امر نمایشی نباشد. این ارتباطات در ساختار دولت و برنامه‌های پیش روی دولت مورد استفاده قرار بگیرد تا اثر ملموس آن در حاکمیت احساس شود. افرادی که با آنها تماس گرفته شده اگر احساس کنند دیدگاه‌هایشان مورد توجه قرار گرفته و حداقل به بخش‌هایی از آن عمل شده، در آینده انگیزه بیشتری نیز برای ادامه این نوع همکاری‌ها خواهند داشت.