حمل و نقل/ تهدید خوشایند ایرلاین‌ها

قطع پرواز ایرلاین‌های گرانفروش، آخرین تنبیهی است که برای گرانفروشی بلیت هواپیما درنظر گرفته شده است؛ اما ایرلاین‌ها قطع پرواز را موجب کاهش زیان می‌دانند رئیس سازمان هواپیمایی، ایرلاین‌ها را تهدید کرده است که در صورت کاهش ندادن قیمت بلیت، پروازهای آنها را قطع خواهد کرد؛ این در حالی است که شرکت‌های هواپیمایی مدعی هستند پرواز در شرایط فعلی منجر به افزایش زیان آنها شده و پرواز نکردن برایشان بهتر از پرواز کردن است. به گزارش همشهری، از 2هفته پیش قیمت بلیت هواپیما در مسیرهای پرمسافر افزایش پیدا کرده و تاکنون نه وعده و وعید دولت و نه خط و نشان کشیدن متولیان صنعت هوایی نتوانسته است قیمت‌ها را به حالت قبل برگرداند؛ اما حالا، رئیس سازمان هواپیمایی، ضمن متهم کردن ایرلاین‌ها به بدقولی، آنها را تهدید به قطع شدن پروازها کرده است که البته این تهدید طبق گفته یک منبع آگاه، برای ایرلاین‌ها سبب خیر است و از منظر سود و زیان، به نفع آنهاست.

چرا بلیت هواپیما گران شد؟
بیش از یک‌سال از چانه‌زنی بی‌سرانجام شرکت‌های هواپیمایی و دولت برای افزایش نرخ بلیت یا دریافت حمایت‌های دولتی در ازای آسیب‌های جهش نرخ ارز و محدودیت‌های کرونا می‌گذرد اما خبرها حاکی از این است که با وجود رایزنی‌های متعدد 2طرف، هنوز هیچ تمهیدی برای جبران زیان‌های ناشی از قیمت‌گذاری دستوری و تعزیری در صنعت حمل‌ونقل هوایی اندیشیده نشده است. چندی پیش، براساس یک توافق مشروط میان انجمن شرکت‌های هواپیمایی و وزارت راه و شهرسازی مقرر شده بود ایرلاین‌ها قیمت بلیت هواپیما را از سقف مصوبه آبان گذشته بالاتر نبرند و در عوض دولت اقداماتی برای جبران زیان شرکت‌ها براساس گزارش‌های صورت ‌مالی آنها در 6ماهه دوم1399 و مقایسه آن با صورت‌های مالی قبل از کرونا یعنی 6ماهه دوم1398، انجام دهد. در آن زمان انجمن شرکت‌های هواپیمایی مدعی بود که تحت‌تأثیر افزایش نرخ ارز و همچنین محدودیت 60درصدی برای سوار کردن مسافر به هواپیما، عملا شرکت‌های هواپیمایی متحمل زیان سنگین شده‌اند و حتی نمی‌توانند هزینه‌های جاری خود نظیر دستمزد نیروی کار را بپردازند. در ادامه، با بی‌ثمر شدن این توافق، از 2هفته‌ پیش شرکت‌های هواپیمایی دست به‌کار افزایش قیمت بلیت هواپیما شدند و با وجود همه تهدید‌ها و وعده‌های سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت راه و شهرسازی برای برخورد با گرانفروشی بلیت و کاهش قیمت آن، همچنان بلیت مسیرهای هوایی با قیمت جدید به‌دست مسافران می‌رسد.

قطع پرواز؛ بهای گرانی بلیت
طی 2هفته‌ای که از افزایش قیمت بلیت هواپیما می‌گذرد، مواضع متولیان حمل‌ونقل هوایی همواره بر لزوم بازگشت قیمت بلیت به سابق بوده و هرگونه افزایش قیمت را غیرقانونی و مستحق تنبیه دانسته‌اند. دیروز نیز رئیس سازمان هواپیمایی تهدید کرد که اگر ایرلاین‌ها قیمت بلیت را کاهش ندهند، پروازهای آنها را قطع خواهد کرد. تورج دهقان زنگنه، با اشاره به اینکه افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی غیرقانونی بوده، به ایسنا گفته است: این کار تنها از سوی چند شرکت هواپیمایی انجام شده که البته پس از پیگیری و هشدار، اعلام کردند که قیمت‌ها را به نرخ سابق بازمی‌گردانند؛ اما اینکه برخی از ایرلاین‌ها قیمت بلیت هواپیما را با وجود وعده‌ها و قول‌های مکرر به نرخ مصوب آبان‌ماه سال گذشته بازنگردانده‌اند تخلفی آشکار و محرز است و سازمان هواپیمایی کشوری قطعا آنها را به دستگاه قضایی و دیگر ناظران مانند سازمان تعزیرات حکومتی معرفی خواهد کرد. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اظهار کرده است که این سازمان در جریان قیمت‌گذاری بلیت هواپیما نیست اما اگر اجحافی به مردم وارد شود جلوی آن می‌ایستد و اجازه نمی‌دهد که برخی ایرلاین‌ها هر کاری که می‌خواهند انجام دهند. پیگیری همشهری از انجمن شرکت‌های هواپیمایی برای دریافت اطلاعات در مورد مواضع این انجمن در قبال افزایش قیمت بلیت و همچنین واکنش این انجمن در مقابل تهدید رئیس سازمان هواپیمایی کشوری بی‌نتیجه بود؛ اما یک منبع آگاه نزدیک به شرکت‌های هواپیمایی به همشهری می‌گوید: از منظر سود و زیان، ایرلاین‌ها از این تهدید استقبال می‌کنند؛ چراکه در یک سال اخیر، فقط کاهش پروازها توانسته است زیان آنها را کم کند و از پرواز چیزی جز زیان عایدشان نشده است. البته این منبع آگاه معتقد است متوقف کردن پروازها به‌واسطه اخلالی که در امور جامعه ایجاد می‌کند، به‌هیچ‌وجه مورد پسند شرکت‌های هواپیمایی نیست؛ اما اینکه مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری در برابر تقاضای ایرلاین‌ها برای کاهش زیان، اینگونه تهدیدی را مطرح می‌کنند جای تأمل دارد.

 از کرایه تاکسی تا قیمت بلیت هواپیما
در جریان اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی به‌منظور قطع زنجیره کرونا، ناوگان تاکسیرانی شهری مکلف شد تعداد مسافران در هر سفر را از 4نفر به 3نفر کاهش دهد و همزمان برای جبران زیان ناشی از این محدودیت، بخشی از کرایه نفر چهارم به کرایه 3نفر دیگر اضافه شد؛ این در حالی است که در صنعت حمل‌ونقل هوایی، با وجود اجرای محدودیت 60درصدی در استفاده از ظرفیت هواپیما، مجوز هیچ‌گونه افزایش قیمتی برای فروش بلیت صادر نشد و شرکت‌های هواپیمایی مکلف شدند با همان قیمت‌ها سابق نسبت به فعالیت در مسیرهای هوایی اقدام کنند. منبع آگاه نزدیک به شرکت‌های هواپیمایی با اشاره به این موضوع، به همشهری می‌گوید: افزایش قیمت تاکسی در مقابل محدودیت کاهش مسافرپذیری راهکار درست برای حمایت از فعالان این صنف بوده است درحالی‌که بخش عمده شهروندان به‌خصوص در اقشار ضعیف و متوسط از تاکسی استفاده می‌کنند؛ اما همزمان با وجود اینکه بخش اندکی از جمعیت کشور از حمل‌ونقل هوایی استفاده می‌کنند و بخش قابل‌توجهی از آنها را شهروندان دارای بنیه مالی مساعد تشکیل می‌دهند، دولت اصرار دارد که از جیب ایرلاین‌ها به این بخش بلیت ارزان بفروشد و حتی تا ورشکستگی ایرلاین‌ها نیز از این سیاست کوتاه نمی‌آید. او با اشاره به اینکه همه مردم حق دارند از همه شقوق حمل‌ونقل استفاده کنند، به متولیان حوزه حمل‌ونقل و مسئولان دولتی پیشنهاد کرد، به‌جای ارزان‌سازی بلیت هواپیما برای همه دهک‌های درآمدی، سازوکار دیگری را برای یارانه‌ دادن به اقشار کم‌درآمد و متوسط پیش بگیرند و با افزایش معقول قیمت بلیت هواپیما، مانع ورشکستگی و زمینگیر شدن شرکت‌های هواپیمایی شوند.