هیچ وقفهای در مقابله با کرونا ایجاد نشود
مصطفی قانعی- رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا
تمرکز بر واکسیناسیون و جلوگیری از ایجاد کمترین وقفه در روند حذف پاندمی کرونا در کشور نخستین اولویتی است که از امروز و روزهای پسا انتخابات 1400برعهده دولت فعلی و دولت آینده ایران قرار دارد. بحث مربوط به کرونا و تأثیر تجمعات و دیگر مسائل بهداشتی بر شیوع بیشتر بیماری، مطالب اثبات شده و تکراری است، اما باید به این موضوع توجه داشت که با ورود هر سوش جدید (جهش) به ایران، اگر توجه به رعایت مسائل بهداشتی کمتر شود ما قطعا با پیک جدیدی مواجه خواهیم شد. آنچه اکنون درباره پاندمی کرونا برای کشور همسو با هدفگذاری دنیا مهم و قطعی است به حداقل رساندن مرگهای ناشی از کروناست. تنها وسیله موفق برای رسیدن به این هدف، واکسیناسیون است. هماکنون هم این فرصت در کشور بهوجود آمده تا با رسیدن یک واکسن ایرانی به مرحله تولید و تزریق عمومی و وجود چندین واکسن دیگر که در مراحل مختلف کارآزمایی بالینی قرار دارند، در مهر و آبان 1400واکسن به اندازه کافی در اختیار مردم قرار گیرد. بر این اساس سناریویی که باید تا مهرماه، داشته باشیم همان فاصلهگذاری اجتماعی و رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی است. روز گذشته انتخابات ریاستجمهوری و چند انتخابات دیگر برگزار شد، قبل از آن هم تجمعاتی داشتیم اما برای تمام این مراسم، دستورالعملهای مرتبط تدوین شده و به ستادهای انتخاباتی داده شده بود، بنابراین ما دیگر به پروتکل جدیدی نیاز نداریم.
نکته اصلی اینجاست که در شرایط فعلی، ما بین 2مسئله قرار داریم؛ اول معیشت مردم و اقتصاد کشور است و دوم، کاهش مرگ و بستری ناشی از کرونا. بین این دو مسئله، رنگهایی که روی نقشه میآید تعیینکننده وضعیت اجرای پروتکلهای از پیش تعیین شده است. شهرهایی که از نظر شیوع کرونا، مشکل چندانی ندارند و آمارشان حداقلی است، اجازه تردد با رعایت موازین و پروتکلها داده شده، اما در مواجهه با افزایش آمار ابتلا و مرگ، در هر منطقهای باید پروتکلهای سختگیرانهتری تا زمان خروج یک منطقه از پیک اعمال شود. برای این موضوع هم نیاز نیست که اتفاق جدیدی رخ دهد، همان اقداماتی که در دنیا در حال انجام است و پذیرفته شده، میتواند در ایران هم عملی شود. نکتهای که وجود دارد این است که در شرایط کنونی برای برونرفت از بحران پیک کرونا، نباید تنها به روشهای قبلی اکتفا کرد. برای پاندمی کرونا باید مدیریت و هماهنگی صورت بگیرد تا مطالبات اجتماعی در این زمینه به حداقل برسد. آمار ناشی از بیماریهای اضطرابی مردم پس از کرونا افزایش پیدا کرده بنابراین در شرایط فعلی، میتوان تا حد توان زندگی عادی را حفظ کرد و تنها درصورت افزایش خطرات جانی و بحرانی کرونا، پروتکلهای سختگیرانه مدنظر قرار بگیرد.
هماکنون هدفگذاریها همان خواسته مجامع بینالمللی است؛ یعنی سرعت در واکسیناسیون. پیشبینی این است که بهزودی بتوانیم با واکسیناسیون بر بحران کرونا در کشور غلبه کنیم. حتی اگر با پیک پنجم هم مواجه شویم پروتکلهای واکسیناسیون تعریف شده است؛ ازجمله برای کسانی که دچار بیماریاند و یکماه پس از بهبودی میتوانند تزریق واکسن داشته باشند و همچنین اجرای سریع واکسیناسیون برای کسانی که به بیماری مبتلا نشدهاند، چراکه ایمنزایی اولیه در ترزیق دوز اول و ایمنی بالای 70درصد با توجه به نوع واکسن در تزریق دوز دوم ایجاد میشود. البته واکسیناسیون در سال اول برای کاهش فوتیهای کرونا انجام میشود و بر این اساس ردههای سنی و گروههای پرخطر را هدف واکسیناسیون قرار میدهند تا روند فوتها کاهش پیدا کند.
استراتژی خرید واکسن از تولیدکنندگان و تزریق آن بهصورت گسترده هم در مرحله بعدی قرار دارد تا بازگشایی مراکز آموزشعالی، دانشگاهها، خوابگاهها و مراکز تحصیلی رقم بخورد. قابل انکار نیست که کشور ما بهدلیل پاندمی کرونا با فشار قابل توجهی در حوزههای اقتصادی، آموزش و سایر بخشها مواجه بوده و این مسئله مدیریت کشور را سخت کرده است.
بنابراین برای برونرفت از این مسئله با توجه به امکان کشور در تولید واکسن به شیوههای مختلف باید تدابیری اتخاذ شود که سرعت ورود واکسنها با رعایت تمام معیارها به بازار تسهیل شود و رسیدگی به آنها با سرعت بالایی صورت بگیرد. مکمل پیشبرد این سیاستها درنظر گرفتن برنامه بسیار مشخص با استفاده از ظرفیت بخشهای خصوصی، نظامی و حتی خیریههاست که میزان تزریق واکسن در زمان موجود بودن و کافی بودن را به حداکثر برساند تا سریعتر به عدد مطلوب ایمنی جمعی براساس واکسیناسیون رسید. حتی در فاصله زمانی رسیدن به میزان مورد نیاز کشور برای واکسن هم پروتکلهای دیگری مطرح است. در مقالات علمی این مسئله مطرح شده که حتی اگر کمبود واکسن وجود دارد، یک دوز واکسن برای مردم تزریق شود تا میزان بستری و مرگ به حداقل برسد. در کشور ما حتما باید روی واکسیناسیون تمرکز شود، همچنین حمایت از صنایع تولیدکننده واکسن هم باید وجود داشته باشد تا خروج از بحران کرونا رقم بخورد. تحقق این مسئله در کشور، امکانپذیر است، چرا که ما به فناوری تولید واکسن دست پیدا کردهایم آن هم درحالیکه در بسیاری از کشورهای دنیا دسترسی به واکسن تا پایان 2021با توجه به کمبود و تقاضای بالا بسیار سخت است. بنابراین با توجه به فرصتی که هماکنون برای ما فراهم است و با توجه به شرایط فعلی که قرار است دولت جدید روی کار آید، کمترین وقفه در کنترل شیوع کرونا و روند کاهش مرگها، آسیبزاست. بر این اساس هم دولت فعلی باید تا لحظه آخر اقداماتش را ادامه دهد و نباید در کنترل پاندمی کرونا، هیچ کوتاهی داشته باشد و هم دولت جدید از همان روز اول، با آمادگی ایجاد شده از قبل، وقفهای در روند مدیریت بیماری ایجاد نکند، تا به ادعای کنترل کرونا در بهمن و اسفند امسال دست پیدا کنیم.